1301

< | 13. vijek | 14. vijek | 15. vijek | >
< | 1270-e | 1280-e | 1290-e | 1300-e | 1310-e | 1320-e | 1330-e | >
<< | < | 1297. | 1298. | 1299. | 1300. | 1301. | 1302. | 1303. | 1304. | 1305. | > | >>

1301. po kalendarima

Gregorijanski	1301. (MCCCI)
Ab urbe condita	2054.
Islamski	700–701.
Iranski	679–680.
Hebrejski	5061–5062.
Bizantski	6809–6810.
Koptski	1017–1018.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1356–1357.
• Shaka Samvat	1223–1224.
• Kali Yuga	4402–4403.
Kineski
• Kontinualno	3937–3938.
• 60 godina	Yin Metal Vo(l) (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11301.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1301 (MCCCI) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru (1. jan/sij.).

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 14. 1. - Umro je ugarsko-hrvatski kralj Andrija III. Mlečanin, posljednji muški član Arpadovića - dolazi do sukoba za nasledstvo.
  • Ugarska je u ovo vrijeme dezintegrirana u tucet posjeda moćnih oligarha. U hrvatskim zemljama to su slavonski ban Stjepan V. Babonić, Henrik III. Gisingovac, Ivan Gisingovac, Ugrin Čak, Dujam II. Krčki (Frankopan) i hrvatsko-dalmatinski ban Pavao I. Šubić Bribirski. Na severu Srbije i Bosne je Dragutin Nemanjić.
  • Bribirski knezovi su odveli Karla Roberta u Zagreb, odakle je otišao u Ostrogon; uz Karla je slavonska vlastela, nadbiskup Ostrogona, biskup Njitre, moguće i zagrebački biskup. Dragutin Nemanjić je sa svojim anžujskim rođakom. Gisingovci su protiv Karla Roberta.
  • Ugarska narodna stranka je prvo nudila tron Otonu Bavarskom, zatim češkom kralju Venceslavu, koji je dao svog sina.
• 25. 1. - Druga mongolska invazija Burme: yuanske kineske snage su opsele glavni grad Kraljevine Myinsaing - potplaćeni su da odu u aprilu.

• 2. 2. - Ban Pavao izdaje u Skradinu povelju Hrvatinu Stjepaniću.
• 28. 2. - Titularna latinska carica Catherine de Courtenay se udaje za Karla Valois, brata francuskog kralja.

• 2. 3. - Japan Kamakura šogunata: car Go-Fushimi je abdicirao, nasleđuje ga Go-Nijō (do 1308). Ove godine je i Hōjō Sadatoki, shikken ("vlastodržac"), tj. regent šogunata, realni vladar, napustio tu poziciju; nasleđuje ga Hōjō Morotoki (do 1311).

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 10. 4. - Rainier I. od Monaka bježi, pošto su Đenovljani zauzeli grad - Monako je pod njihovom vlašću do 1331.
• proljeće - Karlo Robert, praunuk Stjepana V., krunisan je za ugarskog kralja, i to u Ostrogonu, privremenom krunom, umjesto u Stolnom Biogradu. Podržava ga papa i hrvatsko plemstvo, ne i ugarsko.
• proleće - Edward I od Engleske je proglasio svog istoimenog sina za princa od Walesa, što je početak ove titule. Uz nju je vezana i titula earla od Chestera.

• prva polovina godine - Dubrovčani su sa mletačkim brodovima i ratnicima iz Zadra i Hrvatske (moguće ljudi bana Pavla) napali Kotor. Grad se odbranio od opsade a Milutin je napao Dubrovnik i opseo ga s kopna. Dubrovčani zauzimaju Mljet, a Milutin zatvara njihove trgovce.
  • Mletačko-đenovski rat: Milutin je zatvorio dubrovačke trgovce u Srbiji, Dubrovčani su zauzeli Mljet i blokirali ušće Bojane. Milutin je u savezu sa Vizantijom i posredno Đenovom, dok je Venecija vrhovni gospodar Dubrovnika.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 5. 7. - Edward I je pokrenuo šesti pohod u Škotsku, nije ostvario veliki napredak, ali Robert Bruce je u ovo vreme pristupio engleskom kralju.

• avgust - Dubrovnik se zalaže za mir sa Milutinom, pregovori na jesen, ugovor zaključen dogodine
• 27. 8. - Vaclav III od Češke (11), zaručen kćerkom Andrije III., okrunjen je za ugarsko-hrvatskog kralja u Stonom Beogradu, ali od strane kaločkog nadbiskupa. U Budimu potvrđuje Matiju Čaka za palatina, nagrađuje i Gisingovce, mlađeg Henrika imenuje za bana Slavonije.

• 3. 9. - Umro je gospodar Verone Alberto I della Scala, nasleđuje ga sin Bartolomeo I (do 1304).

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 22 - 31. 10. - Vidljiva je Halleyjeva kometa, moguće da je inspirirala zvijezdu u Giottovom "Poklonstvu mudraca" 1304-05.

• 1. 11. - Karlo Valois dolazi kao papin vikar u Firencu - Crni Gvelfi dolaze 8. 11., ruše i ubijaju u gradu. Dante Alighieri, pristalica Belih Gvelfa, zatekao se u Rimu kao član delegacije, naredne godine je osuđen na progonstvo.

• 5. 12. - Papina bula Ausculta Fili ("Slušaj sine") upućena francuskom kralju Philippeu IV, koji ističe kraljevska prava na račun papinog autoriteta.
• 6. 12. - Fernando IV od Kastilje je proglašen punoletnim; uz to papa Bonifacije VIII. je prošlog mjeseca legitimizirao brak njegovih roditelja, odobrio je i brak sa Konstancom od Portugala.

Kroz godinu

• Prvi put se spominje Pavao II. Šubić Bribirski, knez je Tropolja zajedno s braćom Mladenom II., Jurjem II., Grgurom V. i Markom III.. Ban Pavao I je ustupio svoj dio Bosne mlađem bratu Mladenu I.
• "Srpska vlast nad Dračom trajala je najverovatnije od 1296. do 1301".
• Sukob između Milutina i Dragutina izbija najkasnije ove godine - Dragutinov grad Rudnik je u novembru pod Milutinovom vlašću.
• U toku: Rat Sicilijanske večernje.
• Alanske izbeglice stižu sa stepe u Trakuju - dobijaju azil, od njih je osnovana vojna jedinica.
• 1301 ili '02 - Turkomani su upadali u Trapezuntsko carstvo, poraženi su kod Kerasunta/Giresuna.
• Manchester je dobio gradsku povelju.
• c. Umro je Lev Danilovič, kralj Rusi, veliki knez Kijeva; nasleđuje ga sin Jurij I (do 1308).

Smrti

• 3. 9. - Alberto I della Scala, gospodar Verone

Reference

Literatura

• Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
• Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)

1301 na Wikimedijinoj ostavi