18. vek
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vekovi: | |
| Decenije: |
18. vek je počeo 1. januara 1701. i završio se 31. decembra 1800.
Događaji
[uredi | uredi izvor]1700e
[uredi | uredi izvor].svg)
- 1701 — 1714.: Rat za Špansko nasledstvo.
- 1701.:Pruska postaje kraljevina.
- 1703.: Petar Veliki osnovao Sankt Peterburg. Do 1918. biva prestonica Rusije.
- 1707.: Nakon spajanja Škotskog i Engleskog parlamenta nastaje Kraljevstvo Velika Britanija.
1710e
[uredi | uredi izvor]- 1711.: Rođen je Ruđer Bošković.
- 1715.: Nakon smrti kralja Luj XIV Francuska na ivici propasti.
- 1718.: Francuzi osnovali Nju Orleans u Severnoj Americi.
- 1718.: Požarevački mir.
1720e
[uredi | uredi izvor]- 1721.: Robert Volpol postaje prvi ministar Velike Britanije (de facto).
- 1721.: Potpisan Ništadski mir, okončan Veliki severni rat.
- 1722 — 1723.: Rusko-persijski rat.
- 1722.: Avganistanci zauzeli Iran.
- 1722.: Umire Kanđi kineski vladar.
1730e
[uredi | uredi izvor]- 1733 — 1738.: Rat za poljsko nasleđe.
- 1739.: Beogradski mir; Druga seoba Srba.
1740e
[uredi | uredi izvor]
- 1740.: Fridrih II Veliki krunisan za kralja Pruske.
- 1740.: 1748. - Rat za austrijsko nasledstvo.
- 1741.: Rusi naseljavaju Aleutska ostrva.
- 1741.: Rođen je Dositej Obradović.
1750e
[uredi | uredi izvor]- 1750.: Vrhunac Malog ledenog doba.
- 1755.: Lisabonski zemljotres.
- 1756 — 1763. - Sedmogodišnji rat.
- 1757.: Bitka za Plasej označava početak Britanske vladavine u Indiji.
1760e
[uredi | uredi izvor]- 1760.: Džordž III postaje kralj Britanije.
- 1762 — 1796.: Katarina Velika vlada Rusijom.
- 1768.: Gurke zauzeli Nepal.
- 1768 — 1774.: Rusko-turski rat.
- 1769.: Španski misionari osnovali svoju prvu, od 21, misije u Kaliforniji.
- 1769.: Rođen Napoleon I Bonaparta
1770e
[uredi | uredi izvor]- 1772 — 1795.: Podela Poljske, kraj Poljsko-litvanske unije, i brisanje Poljske sa mapa za 123 godine.
- 1775 — 1783.: Rat za nezavisnost SAD.
1780e
[uredi | uredi izvor]- 1785.: Josif II ukida kmetstvo u Ugarskoj.
- 1785—1795.: Severnozapadni indijanski rat između SAD i američkih domorodaca.
- 1787.: Oslobođeni robovi iz Londona osnovali Fritaun.
- 1787.: Rođen Vuk Karadžić
- 1788.: Prvo evropsko naseljeno mesto osnovano u Australiji u Sidneju.
- 1789.: Džordž Vašington izabran za predsednika SAD. Služi do 1797.
- 1789—1799.: Francuska revolucija
1790e
[uredi | uredi izvor]
- 1791.: Jevrejska emancipacija u Francuskoj.
- 1791 — 1804.: Haićanska revolucija
- 1792 — 1815.: Veliki francuski rat počinje kao Francuski revolucionarni rat što dovodi do Napoleonskih ratova.
- 1793.: Gornja Kanada zabranjuje ropstvo.
- 1795.: Madridskim mirom između SAD i Španije teritorija Misisipi postaje deo Sjedinjenih Država.
- 1796.: Britanci izbacili Holanđane iz Cejlona.
- 1797.: Invazijom Napoleona i deljenjem Mletačke republike dolazi do kraja hiljadugodišnje nezavisnosti Mletačke republike.
- 1799.: Napoleon izvodi puč i postaje diktator Francuske..
Značajne ličnosti
[uredi | uredi izvor]- Marija Gaetana Anjezi, italijanska matematičarka i lingvista
- Žan le Ron d'Alamber, francuski matematičar, fizičar i enciklopedista
- Ana od Velike Britanije, britanska vladarka
- Marija Antoaneta, francuska kraljica
- Aurangzeb, mongolski vladar
- Johan Sebastijan Bah, nemački kompozitor
- Džordž Berkli, irski filozof
- Pjer Bomarše, francuski pisac
- Džeremi Bentam, engleski reformator
- Danijel Bernuli, švajcarski matematičar i fizičar
- Vilijam Blejk, engleski umetnik i poetičar
- Fransoa Buše, francuski slikar
- Edmund Berk, britanski filozof
- Robert Berns, škotski pesnik
- Katarina Velika, ruska carica
- Aleksis Klod Klero, francuski matematičar
- Džejms Kuk, britanski navigator
- Fransoa Kuperen, francuski kompozitor
- Deni Didro, francuski pisac i filozof
- Leonard Ojler, švajcarski matematičar
- Žan-Onore Fragonar, francuski slikar
- Bendžamin Frenklin, američki naučnik i državnik
- Fridrih II Veliki, pruski monarh
- Karl Fridrih Gaus, nemački matematičar i astronom
- Džordž III, britanski monarh
- Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor
- Johan Volfgang Gete, nemački pisac
- Georg Fridrih Hendl, nemački kompozitor
- Aleksandar Hamilton, američki državnik
- Jozef Hajdn, austrijski kompozitor
- Vilijam Hogart, engleski slikar
- Dejvid Hjum, škotski filozof
- Tomas Džeferson, američki državnik
- Samjuel Džonson, britanski pisac i književnik kritičar
- Imanuel Kant, nemački filozof
- Žozef Lagranž, italijansko-francuski matematičar i fizičar
- Pjer Simon Laplas, francuski fizičar i matematičar
- Mihail Lomonosov, ruski naučnik
- Antoan Lavoazje, francuski hemičar
- Adrien Mari Ležandr, francuski matematičar
- Luj XV, francuski monarh
- Luj XVI, francuski monarh
- Džejms Medison, američki državnik
- Marija Terezija, austrijska vladarka
- Mičikinikva, ratni lider
- Onore Mirabo, francuski pisac i političar
- Volfgang Amadeus Mocart, austrijski kompozitor
- Nadir Šah, persijski kralj
- Tomas Pejn, britanski intelektualac
- Papa Pije VI, rimski papa
- Aleksandar Poup, britanski pesnik
- Ferenc II Rakoci, princ Mađarske i Transilvanije
- Džošua Rejnolds, britanski slikar
- Maksimilijan Robespjer, francuski diktator
- Žan Žak Ruso, francuski pisac i filozof
- Domeniko Skarlati, italijanski kompozitor
- Fridrih Šiler, nemački filozof
- Adam Smit, škotski ekonomista i filozof
- Lorens Stern, britanski pisac
- Aleksandar Suvorov, ruski vojni vođa
- Džonatan Svift, anglo-irski satiričar
- Fransoa Dominik Tusen Luvertur, haićanski revolucionarni vođa
- Antonio Vivaldi, italijanski kompozitor
- Volter, francuski pisac i filozof
- Robert Volpol, britanski premijer
- Džordž Vašington, američki general i prvi predsednik
- Džejms Vat, škotski naučnik i izumitelj
- Antuan Vato, francuski slikar
- Džon Vesli, britanski osnivač metodizma
- Vilijam Pit, britanski premijer
Izumi i otkrića
[uredi | uredi izvor]- 1709.: Gabrijel Farenhajt započeo razvoj termometra.
- 1709.: Prvi pijano, napravio ga Bartolomeo Kristofori.
- oko 1710.: Parnu mašinu izumeo Tomas Njukomen.
- oko 1730.: Sekstant, navigacioni aparat. Napravio ga je Džon Hadli u Engleskoj i Tomas Godfri u Americi.
- 1736.: Evropljani pronašli gumicu.
- oko 1740.: Bendžamin Hantsman pronašao moderan čelik.
- 1741.: Vitus Bering otkrio Aljasku.
- 1751 — 1785.: Francuska enciklopedija
- 1755.: Samjuel Džonson napisao engleski rečnik.
- 1761.: Problem geografske dužine konačno rešio Džejms Harison sa četvrtim hronometrom.
- 1768 — 1779.: Džejms Kuk nacrtao granice Pacifika i otkrio mnoga Pacifička ostrva.
- 1769.: Nikola Kinjo napravio vozilo na parni pogon.
- 1779.: Fotosintezu otkrio holanđanin Jan Igengaus.
- 1783.: Braća Mongolfje izvela letove balonom na topli vazduh.
- 1790.: Tomas Sejnt izumeo šivaću mašinu.
- 1799.: Rozetski kamen otkrile Napoleonove trupe.
