Vo Nguyen Giap

Vo Nguyen Giap (25 Agosti 1911 - 4 Oktoba 2013) alikuwa mwanasiasa kutoka nchini Vietnam.

Alizaliwa katika familia ya wakulima, akaja kujitokeza kama mmoja wa viongozi muhimu katika historia ya Vietnam.

Giap alisoma sheria katika Chuo Kikuu cha Hanoi, kisha akawa mwalimu wa historia kabla ya kujiunga na harakati za ukombozi wa Vietnam.

Katika siasa, Giap alikuwa mwanachama wa chama cha Kikomunisti cha Vietnam na mshirika wa karibu wa Ho Chi Minh. Aliingia katika harakati za ukombozi wakati wa Vita ya Pili ya Dunia, akishiriki katika uanzishwaji wa Viet Minh. Kundi lililokuwa likipambana dhidi ya wakoloni wa Ufaransa na baadaye Wajapani. Baada ya vita, Giap alisaidia kuunda serikali ya muda ya Vietnam ya Kaskazini na kuwa Waziri wa Ulinzi.

Kama kamanda wa jeshi, Giap alijulikana kwa mbinu zake za kivita na uwezo wake wa kuhamasisha wanajeshi wake. Ushindi wake mkubwa dhidi ya Ufaransa katika Vita ya Dien Bien Phu mwaka 1954 uliweka msingi wa mazungumzo ya amani yaliyopelekea kugawanywa kwa Vietnam kuwa mbili. Yaani, Kaskazini na Kusini. Baada ya ushindi huo, Giap aliendelea kuwa kiongozi wa kijeshi wa Vietnam ya Kaskazini, akiongoza operesheni mbalimbali dhidi ya Marekani na Vietnam ya Kusini katika Vita ya Vietnam.

Vo Nguyen Giap alikuwa maarufu kwa mbinu zake za kivita vya msituni na matumizi ya mikakati ya kisiasa na kijeshi kuimarisha nafasi ya Vietnam. Aliweza kutumia rasilimali ndogo kwa ufanisi mkubwa, na mara nyingi alitegemea uvumilivu na ushirikiano wa wananchi wa kawaida katika mapambano yake. Alifanikiwa kukusanya vikosi vya kawaida na vya msituni ili kupambana na majeshi yenye nguvu zaidi kiufundi.

Baada ya Vita ya Vietnam, Giap aliendelea kushikilia nafasi za juu katika serikali ya Vietnam, ingawa aliondolewa kwenye nafasi ya Waziri wa Ulinzi mwaka 1980 kutokana na mabadiliko ya kisiasa ndani ya chama. Alistaafu rasmi kutoka siasa mwaka 1991, lakini aliendelea kuwa na ushawishi na kuheshimika kama mmoja wa mashujaa wa taifa. Vo Nguyen Giap alifariki tarehe 4 Oktoba 2013 akiwa na umri wa miaka 102, na atakumbukwa kama mmoja wa makamanda wa kijeshi wa aina yake katika historia ya kisasa.

Tanbihi

"Giap: The Victor in Vietnam" na Peter G. Macdonald
"Vo Nguyen Giap: The Vietnamese General Who Defeated the U.S." na Henry G. Gole
"Giáp: The General Who Defeated America in Vietnam" na James A. Warren
"Ho Chi Minh: A Life" na William J. Duiker
"The General Who Defeated America: The Life and Career of Vo Nguyen Giap" na Mark Moyar
"Vo Nguyen Giap and the Vietnam War" na Cecil B. Currey
"Vietnam: A History" na Stanley Karnow
"A Vietcong Memoir" na Truong Nhu Tang
"Inside the VC and the NVA: The Real Story of North Vietnam's Armed Forces" na Michael Lee Lanning na Dan Cragg
"The Ten Thousand Day War: Vietnam 1945–1975" na Michael Maclear
"Dien Bien Phu: The Epic Battle America Forgot" na Howard R. Simpson
"Street Without Joy" na Bernard B. Fall
"Hell in a Very Small Place: The Siege of Dien Bien Phu" na Bernard B. Fall
"The Road to Dien Bien Phu: A History of the First War for Vietnam" na Christopher Goscha
"Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965" na Mark Moyar

Makala hii ni sehemu ya mradi wa Kuboresha Wikipedia na Wikamusi ya Kiswahili. Unaweza kusaidia kuihariri na kuongeza habari.