Fransız Devrim Savaşları
| Fransız Devrim Savaşları | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
  | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
.svg){kind=small} Haiti |
 Danimarka-Norveç[10]
 Maisur Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
.svg/22px-Flag_of_Haiti_(civil).svg.png){kind=small} Toussaint L'Ouverture |
 Jan Henryk Dąbrowski Steen Bille Tipu Sultan (ölü) | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
Avusturyalılar (1792–97) |
Fransız (1792–97) | ||||||
| |||||||
.svg/23px-Banner_of_the_Holy_Roman_Emperor_without_haloes_(1400-1806).svg.png){kind=small}
.svg/23px-Flag_of_the_Kingdom_of_Prussia_(1750-1801).svg.png){kind=small}
.svg/23px-Flag_of_Great_Britain_(1707–1800).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_Spain_(1785–1873,_1875–1931).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_Portugal_(1750).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_the_Kingdom_of_the_Two_Sicilies_(1816).svg.png){kind=small}
.svg/23px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_(1844–1922).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_France_(1794–1815,_1830–1974,_2020–present).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Banner_of_the_Holy_Roman_Emperor_without_haloes_(1400-1806).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_the_Kingdom_of_Prussia_(1750-1801).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_Great_Britain_(1707–1800).svg.png){kind=small}
.svg/22px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_(1844–1922).svg.png){kind=small}
Fransız Devrim Savaşları (Fransızca: Guerres de la Révolution française) 1792'den 1802'ye kadar süren Fransız Devrimi'nin sonucu olarak ortaya çıkan bir dizi kapsamlı askeri çatışmadır. Çatışmalar Fransa'yı İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve diğer birçok ülkeyle karşı karşıya getirdi. Savaşlar iki döneme ayrılır: Birinci Koalisyon Savaşı (1792-1797) ve İkinci Koalisyon Savaşı (1798-1802). Başlangıçta Avrupa ile sınırlı olan mücadele giderek küresel boyut kazandı. Fransa, on yıllık sürekli savaş ve saldırgan diplomasiden sonra, Avrupa'nın çoğuna karşı savaş için tamamen seferber edilmiş olan geniş Fransız nüfusu çok büyük ve güçlü ordusu sayesinde İtalya Yarımadası'ndaki, Aşağı Ülkeler'deki ve Renanya'daki toprakları fethetti. Fransızların bu çatışmalardaki başarısı, askeri işgali ve devrimci ilkelerin Avrupa'nın büyük bir bölümüne yayılmasını sağladı.[1]
1791'de, Avrupa'nın diğer monarşileri devrime ve onun yol açtığı ayaklanmalara öfkeyle bakıyorlardı ve devrimin yayılmasını önlemek için Kral XVI. Louis'i desteklemek mi, yoksa Fransa'daki kaos ortamından yararlanmak mı gerektiğini düşünüyorlardı. Avusturya, Fransa sınırına önemli miktarda asker konuşlandırdı ve Prusya ile birlikte, Kral Louis XVI ve Kraliçe Marie Antoinette'e bir şey olması halinde ağır sonuçlar doğuracağı tehdidinde bulunan Pillnitz Deklarasyonu'nu yayınladı. Avusturya, Fransız sınırındaki birliklerini geri çekmeyi ve güç kullanma tehdidi karşısında geri adım atmayı reddettikten sonra, Fransa 1792 baharında Avusturya ve Prusya'ya savaş ilan etti, her iki ülke de koordineli bir işgalle karşılık verdi, ancak bu işgal Eylül ayındaki Valmy Muharebesi'yle geri püskürtüldü. Bu zafer, Ulusal Konvansiyonu monarşiyi ortadan kaldırmaya cesaretlendirdi.[2] Yeni Fransız ordularının bir dizi zaferi, 1793 baharında Neerwinden'deki yenilgiyle aniden sona erdi. Fransızlar yılın geri kalanında ek yenilgiler yaşadılar ve bu zor zamanlar Jakobenlerin iktidara gelmesine ve ülkeyi birleştirmek için Terör Dönemi'ni dayatmasına olanak tanıdı.
1794 yılında Fransızlar için durum önemli ölçüde iyileşti. Avusturyalılar ve Hollandalılara karşı Fleurus'ta ve İspanyollara karşı Kara Dağlar'da kazanılan büyük zaferler, savaşlarda yeni bir aşamanın başlangıcını işaret etti. 1795'te Fransızlar Avusturya-Hollanda'sını ve Hollanda Cumhuriyeti'ni ele geçirmişti. Fransızlar da Basel Barışı'yla İspanya ve Prusya'yı savaş dışı bıraktılar. Daha önce hiç bilinmeyen Napolyon Bonapart adlı bir general, ilk seferine Nisan 1796'da İtalya'da başladı. Napolyon komutasındaki Fransız orduları bir yıldan kısa bir sürede Habsburg kuvvetlerini yok etti ve onları İtalyan yarımadasından kovdu, hemen hemen her savaşı kazandı ve 150.000 esir aldı. Fransız kuvvetlerinin Viyana'ya doğru ilerlemesi üzerine Avusturyalılar barış istediler ve Cumhuriyet'e karşı Birinci Koalisyon'u sona erdiren Campo Formio Antlaşması'nı kabul ettiler.
İkinci Koalisyon Savaşı, 1798 yılında Napolyon önderliğindeki Fransızların Mısır'ı işgaliyle başladı. Müttefikler, Fransa'nın Ortadoğu'daki çabalarının sunduğu fırsatı, Birinci Koalisyon'dan kaybedilen toprakları geri almak için değerlendirdiler. Savaş, Müttefikler için Avrupa'da iyi başladı. Fransızları yavaş yavaş İtalya'dan çıkardılar ve İsviçre'yi işgal ettiler. Müttefikler, Magnano, Cassano ve Novi savaşlarında zaferler kazandı. Ancak çabaları, Eylül 1799'da Zürih'te Fransızların kazandığı zaferle büyük ölçüde boşa çıktı ve bu da Rusya'nın savaştan çekilmesine neden oldu.[2] Bu arada Napolyon'un kuvvetleri Mısır ve Osmanlı ordularını Piramitler, Tabor Dağı ve Abukir Muharebeleri'nde yok etti. Mısır'daki bu zaferler Napolyon'un Fransa'daki popülaritesini daha da artırdı ve 1799 sonbaharında zaferle geri döndü. Ancak Mısır seferi sonuçta başarısızlıkla sonuçlandı. Ayrıca, Kraliyet Donanması 1798'de Nil Muharebesi'ni kazanarak, İngilizlerin Akdeniz üzerindeki kontrolünü daha da güçlendirmiş ve Fransız Donanması'nı zayıflatmıştı.
Napolyon'un Mısır'dan gelişi, 18 Brumaire Darbesi ile Direktuvar'ın düşmesine ve Napolyon'un kendisini Konsül olarak atamasına yol açtı. Napolyon daha sonra Fransız ordusunu yeniden düzenledi ve 1800 baharında İtalya'daki Avusturyalılara karşı yeni bir saldırı başlattı. Bu, Haziran 1800'de Marengo Muharebesi'nde Fransızların kesin zaferini getirdi ve ardından Avusturyalılar bir kez daha yarımadadan çekildiler. Bavyera'daki Hohenlinden'de Fransızların kazandığı bir diğer ezici zafer, Avusturyalıları ikinci kez barış aramaya zorladı ve bu da 1801'de Lunéville Antlaşması'nın imzalanmasına yol açtı. Avusturya ve Rusya'nın savaştan çekilmesiyle İngiltere giderek daha fazla yalnızlaştı ve 1802'de Napolyon hükümetiyle Amiens Antlaşması'nı imzalayarak Devrim Savaşları'nı sona erdirdi. Ancak, devam eden gerginliklerin kontrol altına alınması çok zor oldu ve bir yıl sonra Üçüncü Koalisyon'un kurulmasıyla Napolyon Savaşları başladı ve Koalisyon Savaşları serisi devam etti.
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransız Devrimi, Fransız ve Avrupa yaşamının hemen hemen her alanını değiştirdi. Özgürlük, eşitlik ve kardeşlik fikirlerini tüm Avrupa'ya yaydı. On sekizinci yüzyıl ordularının katı protokolleri, durağan operasyonel stratejileri, isteksiz askerleri ve aristokrat subay sınıfları, Fransız monarşisi ve soylularının liberal meclislere yer açmasıyla büyük bir yeniden yapılanma süreci geçirdi. Bu dönemde savaşlarda meydana gelen temel değişimler, bilim insanlarını bu dönemi "modern savaşın" başlangıcı olarak tanımlamaya yöneltti.[3]
1792'de savaş ilanının ardından, Fransa sınırlarına yaklaşan düşman ordusu, Paris hükümetini radikal önlemler almaya yöneltti. 23 Ağustos 1793 günü, askeri tarihte tarihi bir gün olarak kayıtlara geçecekti; o tarihte Ulusal Konvansiyon, insanlık tarihinde ilk kez levée en masse, yani toplu askerlik çağrısında bulundu. Ertesi yılın yazında, askerlik hizmetine başlama zorunluluğu yaklaşık 500.000 kişiyi hizmete hazır hale getirdi ve Fransızlar Avrupalı düşmanlarına darbe indirmeye başladı.[2]
Devrim sırasında ordular, Kutsal Roma ordularından belirgin şekilde daha büyük hale geldi ve birliklerin yeni coşkusuyla birleşince taktik ve stratejik fırsatlar daha da derinleşti. 1797'de Fransızlar Birinci Koalisyonu yenmiş, Aşağı Ülkeler'i, Ren Nehri'nin batı yakasını ve Kuzey İtalya'yı işgal etmişti. Bu hedefler yüzyıllardır Valois ve Bourbon hanedanlarının ulaşamadığı hedeflerdi. Sonuçlardan memnun olmayan birçok Avrupa gücü İkinci Koalisyonu kurdu. Ancak 1801'de bu da kesin bir yenilgiye uğradı. Fransızların başarısının bir diğer önemli yönü de subay sınıflarında yapılan değişikliklerdi. Geleneksel olarak Avrupa orduları önemli komuta pozisyonlarını güvenilebilecek kişilere, yani aristokrasiye bırakıyordu. Ancak Fransız Devrimi'nin doğası Fransa'nın eski ordusunu parçaladı ve subay ve komutan olacak yeni adamlara ihtiyaç duyuldu.
Devrim Savaşları taktik ve stratejik açıdan yeni fırsatlar yaratmasının yanı sıra modern askeri teorinin de temellerini attı. Sonraki teoriler, Fransız Devrimi'nden ilham aldılar. Bu devrimde korkunç koşullar tüm Fransız milletini savaşa seferber etmiş ve milliyetçiliği askeri tarihin dokusuna dahil edildi.[4] 1795 Fransa'sındaki savaş gerçekliği 1915 Fransa'sındakinden farklı olsa da, savaş anlayışları ve zihniyetleri önemli ölçüde evrim geçirdi. Clausewitz, Devrim ve Napolyon dönemlerini doğru bir şekilde analiz ederek, savaş meydanlarından yasama meclislerine ve insanların düşünme biçimlerine kadar her yerde meydana gelen uluslar arası mücadeleleri vurgulayan kapsamlı ve eksiksiz bir savaş teorisini gelecek nesillere aktardı.[5] Savaş artık zafere veya yenilgiye doğru ilerleyen fiziksel ve psikolojik güçlerin geniş bir panoraması olarak ortaya çıktı.
Savaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Fransa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Almanya tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "French Revolutionary wars – Campaign of 1792 | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b c Blanning 1996.
- ^ Kurtz, Lester; Turpin, Jennifer. Encyclopedia of Violence, Peace and Conflict. 2. s. 425.
- ^ Parker, Geoffrey. The Cambridge history of warfare. s. 189.
- ^ Paret, Peter (2018). Clausewitz and the State: The Man, His Theories, and His Times. Princeton University Press. s. 332. ISBN 978-0-6911-8656-6.
.svg/22px-Flag_of_France_(1790–1794).svg.png){kind=small}
.svg/23px-Flag_of_the_Kingdom_of_Prussia_(1803-1892).svg.png){kind=small}
.svg/23px-Flag_of_Spain_(1785–1873,_1875–1931).svg.png){kind=small}