Kat
Kat, insanların (yaşamak, çalışmak, depolama, eğlence vb. için) kullanabileceği bir zemine sahip bir binanın herhangi bir yatay bölümlerinden her biridir.
Birçok bölgede zemin veya sokak seviyesindeki kata "zemin kat" veya "giriş katı" denir (yani ayrıca rakamla ifade edilmediği gibi altındaki kata "bodrum kat", üstündeki kata ise "birinci kat" denir).[1] Bu bağlamda "zemin kat" ve "giriş katı" ile "ilk kat" eş anlamlıdır, bu da bölgeye ve ülkeye göre kat numaralandırmalarının farklılık göstermesine yol açabilir. Ülkemizde de Zemin kat, ana giris kapısına göre yol seviyesindeki katı, ifade eder. Zemin kattan sonraki katlara ise 1’den başlayarak, kat sayısı kadar kat numarası verilir.[2]
Kat ve zemin kelimeleri normalde binanın çatıyla örtülmeyen katlarını, örneğin birçok binanın çatı katındaki terasları hariç tutar. Ancak, bir binanın düz çatısı diğer dillerde bir kat olarak sayılır; örneğin, Felemenkçe'de dakvloer kelimesi, tam anlamıyla "çatı katı" anlamına gelir ve kapladığı kat numarasından bir üst seviyeyi ifade eder.
İki katlı bir ev veya bazen çift katlı olarak adlandırılırken[3] bir katlı bir ev ise tek katlı olarak adlandırılır.[4]
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Binalar genellikle içerdikleri kat sayısına göre alçak katlı, orta katlı ve yüksek katlı olarak sınıflandırılır, ancak bu kategorilerin iyi tanımlandığı söylenemez. Tek katlı evlere, özellikle Birleşik Krallık'ta, sıklıkla bungalov denir. İnşası 4 Ocak 2010 tarihinde tamamlanan ve dünyanın en yüksek gökdeleni olan Burc Halife, aynı zamanda 163 katla en fazla kata sahip olanıdır.[5]
Her katın yüksekliği, odaların tavan yüksekliği ile her kat arasındaki döşemelerin kalınlığına dayanır. Genellikle bu toplam yaklaşık 3.0 m (10 ft) civarındadır; ancak, bu rakamın biraz altından çok üstüne kadar geniş bir aralıkta değişebilir. Bir bina içindeki katların hepsi aynı yükseklikte olmak zorunda değildir—örneğin, genellikle lobi daha yüksektir. Yüksek binalar üzerine yapılan bir inceleme, konut kulelerinde daireler için kat yüksekliğinin 3.1 m (10 ft 2 in) olabileceğini, ticari bir binada ise kiracılara kiralanan katların yüksekliğinin 3.9 m (12 ft 9.5 in) olabileceğini öne sürmektedir. Bu tür yüksek binalarda (60 veya daha fazla katlı), daha yüksek tesisat katları da bulunabilir.[6]
Ayrıca, daha yüksek katların , altlarındaki katlara göre daha az taban alanı olabilir (örneğin, Willis Kulesi ).
İngilizcede bir evin asıl katı veya ana katı, ana daireleri içeren kattır; genellikle zemin kat veya bir üst kattır. İtalya'da bir evin ana katı geleneksel olarak zemin seviyesinin üzerinde olur ve piano nobile ("asil kat") olarak adlandırılırdı.
Çatı katı veya loft, binanın çatısının hemen altında bulunan kattır; tavanı genellikle eğimlidir ve/veya diğer katların tavanlarından farklı bir yüksekliktedir. Penthouse, bir binanın en üst katındaki lüks dairedir. Bodrum, ana veya zemin katın altındaki kattır; bir evin ilk (veya tek) bodrum katına alt zemin kat da denir.
Bölünmüş seviyeli evlerde, katlar arasındaki mesafe tam bir kat yüksekliğinden daha az bir mesafe kadardır. Özellikle asma kat, genellikle ikisinin ortasındaki bir kattır.
Kat numaralandırma, bir binanın katları için kullanılan numaralandırma sistemidir. Dünya genelinde kullanılan iki ana sistem vardır. İlk sistemde, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Çin, Japonya, Norveç, Rusya ve diğer eski Sovyet ülkeleri gibi ülkelerde kullanılan yöntemde, kat sayısı kelimenin tam anlamıyla sayılır; yani, bir kişi binanın zemin seviyesindeki ön kapısından girdiğinde, gerçek anlamda birinci katta yürür; bunun üstündeki kat dolayısıyla ikinci kat olarak sayılır.[7] Diğer sistemde, çoğunlukla Avrupa ülkelerinde kullanılan yöntemde, zemin seviyesindeki kata "zemin kat" denir ve genellikle numara verilmez (veya "0" olarak adlandırılır); bir üst kat 1 numarayı alır ve birinci kat (ilk yükseltme) olarak adlandırılır, ilk bodrum katı '-1' olarak numaralandırılır ve bu şekilde devam eder. Her iki sistemde de, yukarı çıkıldıkça üst katların numaralandırması sıralı olarak devam eder, aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi:
Ardışık sayı kat tanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Zemine göre yükseklik (kat) | Avrupa'da yaygın | Kuzey Amerika'da yaygın |
|---|---|---|
| En üst kat | Penthouse (PH), Çatı (R/RF), n . kat | |
| Zemin kattan 3 kat yukarıda | 3. kat (3/3F) | 4. kat (4/4F) |
| Zemin kattan 2 kat yukarıda | 2. kat (2/2F) | 3. kat (3/3F) |
| Zemin kattan 1 kat yukarıda | 1. kat (1/1F) | 2. kat (2/2F) |
| Kısmen zemin üstü kat | Üst zemin (UG), Üst seviye (UL), Mezzanine (M), vb. | |
| Zemin kat | Zemin kat (G/GF), Lobi (L), Sokak (S) [Note 2] | |
| 0. kat (0/0F) | 1. kat (1/1F) | |
| Kısmen yer altı katı | Alt zemin (LG), Alt kat (LL), Hol (C), Otopark (P), Yarı bodrum vb. | |
| Zemin katın 1 katı altında | 1. bodrum (−1/−1F/B1) | |
| Zemin katın 2 kat altında | 2. bodrum, Alt bodrum (−2/−2F/B2) | |
| Zemin katın 3 kat altında | 3. bodrum, Alt alt bodrum (−3/−3F/B3) | |
Her planın, zemin kat ve yeraltı seviyelerinin nasıl adlandırıldığına bağlı olarak daha fazla çeşitliliği vardır. Birbiriyle bağdaşmayan iki uygulamanın varlığı uluslararası iletişimde sıkça karşılaşılan bir karışıklık kaynağıdır.
Ancak İngilizce konuşulan ülkelerin hepsinde bir binanın kat sayısı aynı şekilde sayılır : "yedi katlı bina" ifadesi nettir, ancak İngiltere'de en üst kata "6. kat", Amerika'da ise "7. kat" denir. Bu, örneğin, 7 katlı bir binanın une maison à 6 (altı) étages olarak adlandırıldığı Fransız kullanımıyla çelişir. Asma katlar yerine göre kat olarak sayılabilir veya sayılmayabilir.
Özel uygulama özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazı durumlarda, binalar triskaidekafobi (on üç sayısına karşı yaygın bir batıl inanç) nedeniyle kat numaralandırmalarında on üçüncü katı atlayabilirler. Kat numaralandırması ya doğrudan 12'den 14'e geçebilir ya da kata "Skyline" veya "14A" gibi alternatif bir isim verilebilir. Doğu Asya'daki benzer bir batıl inanç nedeniyle, bazı Çin, Tayvan ve Endonezya binaları (genellikle yüksek binalar) 4. katı ve 14, 24 gibi 4 ile biten diğer kat numaralarını atlar veya atlarlar. Üçüncü katın üstündeki kat beşinci olarak numaralandırılır ve bu şekilde devam eder. Bunun nedeni tetrafobidir: Çincenin birçok çeşidinde "dört" kelimesinin telaffuzu, "ölmek" kelimesinin telaffuzuna çok benzerdir. Çin kültürel ve dilsel etkisi nedeniyle, tetrafobi Doğu Asya'nın birçok ülkesinde yaygındır. Bu nedenle, Tayvan gibi Asya ülkelerinde 4. kattaki daireler geleneksel olarak kiralamak için daha ucuz olmuştur.
Asansör düğmeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünyanın birçok yerinde, zemin seviyesinden yüksek katlardaki asansör düğmeleri genellikle karşılık gelen numaralarla işaretlenir. Birçok ülkede, modern asansörlerde Braille numaraları da bulunmaktadır; ve bu, çoğunlukla yasalarca zorunlu kılınmıştır.
Kuzey Amerika düzeni
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuzey Amerika düzenini kullanan ülkelerde, "1. kat" ile "zemin kat" aynı olduğunda, ilgili düğme ya 1 ile ya da Avrupa düzeninde olduğu gibi bir harfle işaretlenebilir. Her iki durumda da, bir sonraki düğme 2 olarak etiketlenecektir. Hem "1. kat" hem de "zemin kat" olan binalarda, bunlar 1 ve G (Rus şemasında olduğu gibi) veya M ("Main" yani "Ana") ve LM ("Lower Main" yani "Alt Ana") olarak etiketlenebilir; son iki seçenek Quebec dışındaki Kanada'da daha yaygındır. M veya MZ, binanın numaralandırma şemasında ayrı bir kat olarak sayılmadığında, bir asma kat seviyesini belirtmek için de kullanılabilir. Bir asansörün iki kapısı varsa, özellikle bir katta her iki kapı da açılıyorsa, bir taraftaki katlar "arka" anlamına gelen R son ekini alabilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Güverte
- Zemin
- 100 veya daha fazla katlı binaların listesi
- Mekanik zemin
- Onüçüncü kat
Açıklayıcı notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Does not account for superstitions like triskaidekaphobia or tetraphobia.
- ^ Asansörler zemin katını bir ☆ (Kuzey Amerika'daki yaygın şekliyle ☆0, ☆1, ☆L, ☆G, vb. gibi, ) veya yeşil bir halka ile (Avrupa'da daha yaygındır) vurgularlar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Story". Dictionary.com.
- ^ "Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik". İçişleri Bakanlığı: 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 69 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan yönetmelik. T.C. Resmi Gazete. 31 Temmuz 2006. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2024.
- ^ Searle, Lucy (23 Nisan 2021). "Double Storey Extensions: Here's Why They're the Cost-Effective Option". Homebuilding & Renovating. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Single Storey Vs Double Storey Homes". Stroud Homes. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "Burj Khalifa – The Skyscraper Center". Council on Tall Buildings and Urban Habitat.
- ^ Saroglou, Soultana; Theodosiu, Theodoros; Meir, Isaac A (August 2017). "Towards energy efficient skyscrapers". Energy and Buildings. 149: 437-449. doi:10.1016/j.enbuild.2017.05.057. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022 – Research Gate vasıtasıyla.
- ^ "Rick Steves' Europe through the back door 2011".
- ^ Perkins, Broderick (13 Eylül 2002). "Bottom Line Conjures Up Realty's Fear Of 13". Realty Times. 18 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Storey". Encyclopædia Britannica. 25 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 968.
