Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
İçeriğe atla

Vikipedi:Silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Vikipedi:KAYNAKKANIT sayfasından yönlendirildi)
Graham'ın Anlaşmazlık Hiyerarşisi piramidinin ilk üç bölümünde yer almaya çalışın

Bu yönerge, silme tartışmalarında yaygın olarak görülen temelsiz veya tartışmacıları ikna etmeyen argümanları detaylandırmaktadır. Genellikle uzak durulması veya en azından mantıkla desteklenebilecek somut sebeplere dayandırılması gereken "kalsın", "silinsin" argümanlarını veya başka argümanların sunulduğu tartışmaları içerir. Bu tartışmalardan bazıları konuyla alakasız ya da "kalsın" veya "silinsin" sebebinin aslıyla ilgisi olmayan, silme politikasına dayanarak olgusal kanıtlar sunmaktan ziyade kişisel görüşlere yaslanan, mantıksal yanılgılar içeren ve hemen hemen hepsi gerçeğe dayanmayan argümanlardır. Silme tartışmalarına katılırken göz önünde bulundurulması gereken en önemli olgulardan biri, kişinin görüşlerine uygunluğu yerine kayda değerlik, doğrulanabilirlik, Vikipedi ne değildir?, tarafsız bakış açısı, özgün araştırmalara yer vermeme ve yaşayan insanların biyografileri gibi Vikipedi'nin politikalarına ve yönergelerine uygunluğudur. Bu sayfada sözü edilen argümanlar sınırlı sayıdadır. Eğer kullanmak istediğiniz argüman bu listede mevcutsa onu politikalar çerçevesinde gözden geçirmeyi düşünebilirsiniz. Bu listede yer alması bu argümanların geçersiz olduğu anlamına gelmez.

Kaçınılması gereken argümanlar olarak tanımlanan veya sınıflandırılan tartışma mantığının, özünde geçerli noktaları barındırabileceği de unutulmamalıdır. Örneğin, bir tartışmacı bir maddenin ilginç bir konuya sahip olduğunu dile getiriyorsa ve bu noktaya değinirken belirttiği bulguyu desteklemek amacıyla kullanabileceği açıklamalara atıfta bulunduğu görülüyorsa; bu argüman aşağıda yer alan "İlginç" bölümünde yer alıyor diye dikkate alınmaması doğru bir davranış olmaz. Bu madde, katılımcıları silme tartışmalarında sağlam argümanlar kullanmaya teşvik etmeye çalıştığından, diğer katılımcıların kalsın veya silinsin görüşleri içeren argümanlarına karşı koymanın ya da sadece bu yönergeye atıfta bulunarak onları reddetmenin teşvik edilmediğinin farkına varılmasının önemli olduğunu açıklamaktadır (bakınız: Sadece politika veya yönergeleri işaret etmek).

Bu sayfa SAS, SAŞ ve KT gibi silme tartışmalarına konu olan madde, şablon, resim, kategori, taslak veya yönlendirme vb. içerikleri düzenli bir şekle sokmak için ele alınsa da, kaçınılması gereken bu argümanlar madde içeriklerini silme, sayfa taşıma gibi diğer tartışmalar için de geçerlidir.

Temelsiz argümanlar

[kaynağı değiştir]

Bu bölüm, mantıklı görünmeyen, politikalara ve yönergelere atıfta bulunulmayan veya doğru kullanılmayan ya da benzeri silme argümanlarıyla ilgilidir.

Sadece oy vermek

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bu tip ifadeler, silme lehinde veya aleyhinde bir argüman değil, sadece oydur. Vikipedi:SAS'ta belirtildiği üzere; kalsın veya silinsin ifadelerinin sadece imza ile kullanılması ve bir gerekçeye dayandırılmaması, son kararın verilmesi sırasında hizmetliler tarafından görmezden gelinebilir. Hatta çekimserden kalsına veya hızlı kalsına çevrilse bile SAS tartışmaları oylama niteliği taşımadığı için bir değer içermez. Bu yüzden ikna edici veya gerekçe sunucu argümanlara dayandırılarak sebepler sunulmalıdır.

Oylayana uymak

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

  • Kalsın Kalsın Kullanıcı:KalsıncınınDüşüncesi'nin verdiği gerekçe. -- Naber (mesaj), 07:42, 1 Eylül 2021 (UTC)

Unutulmamalıdır ki SAS işleyişi oylama yapmak için değil tartışma yapılabilmesi için düzenlenmiştir. Sadece beğeniyorum gibi sadece destekleyici yorumlar yerine kanıtlar veya argümanlar sunmalı ve gerekçelerle güçlendirmeye çalışılmalıdır.

Çoğunluğa uymak

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

  • Kalsın Kalsın Herkesin düşüncesine göre. Gruba Güvenen (mesaj), 07:42, 26 Eylül 2021 (UTC)
  • Silinsin Silinsin Çoğunluk silinmesi gerektiğini düşündüğü için bu madde silinmelidir. Taklitçi (mesaj), 07:42, 26 Eylül 2021 (UTC)
  • Silinsin Silinsin Çoğunluk silinmesini istiyor, görünüşe göre zaten silinecek. Kendince Kâhinlik Yapan (mesaj), 07:42, 26 Eylül 2021 (UTC)

VP:SAS tüm katılımcıların görüş bildirmelerini teşvik eden bir tartışma ortamıdır. Sonucu belirleyen, başkalarının görüşlerinden ziyade bireylerin politikalara uygun olan kendi görüşleridir. Birinin görüşü çoğunluğun fikrine dayanıyorsa, bu görüş tartışmaya yararlı bir katkı sağlamamasının yanı sıra yeni fikirlerin ortaya çıkmasını da engeller.

Fikir birliği değişebilir ve bir silme tartışması esnasında tutumların değişkenlik göstermesi olağan bir durumdur. Belirli bir yöne gittiği kesinleşmiş gibi görünen tartışmaların gidişatı bazen tek bir görüşle değişebilir. Ayrıca, maddeler tartışma sırasında değişime uğrayabileceğinden görüşlerin de değişebilmesi mümkündür. İlk başta azınlıkta yer alan bir görüş karara bağlanma sırasında fark yaratan bir görüş hâline gelebilir.

Ansiklopedik değil/buraya uymuyor

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Nelerin ansiklopedide yer almaması gerektiği Vikipedi ne değildir? sayfasında fikir birliği ile açıklanmıştır. Bununla birlikte, bu sayfa kendisi veya başka bir politika dahilinde kendi bölümüne sahip olan birçok şeyi içermektedir. Bu nedenle "ansiklopedik değil" ve "ansiklopedik" terimleri, silme tartışmalarında yarar sağlamayan genel ifadelerdir. Tartışılması gereken, maddenin neden kalması veya silinmesi gerektiğini açıklayan spesifik sebeplerdir. Aksi takdirde, ne demek istediğinizi diğer kullanıcılar tahmin ederek anlamaya çalışacaklardır. Basitçe şu soruyu cevaplayın: Madde hangi politikayı nasıl ihlal ediyor veya karşılıyor? Sağlam gerekçeli bir yorum için şu örnek olarak gösterilebilir: "Madde sözlük tanımından öteye gitmemektedir ve bu nedenle Vikipedi:Vikipedi ne değildir?#Vikipedi sözlük değildir ihlal edilmektedir."

Kaynaklar mevcut olmalı

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir yerlerde kaynakların olması gerektiğini iddia etmeyin. Bunun yerine, bunları maddeye ekleyerek kaynakların var olduğunu kanıtlayın. Vikipedi'de bir maddenin kayda değerliğinin uygun kaynakların var olmasına dayandığı doğrudur. Ek olarak bu durum, maddenin güncel hâlinin kalitesine bağlı değildir. Bu nedenle, maddeyi geliştirmek amacıyla daha sağlam kaynakların bulunduğu gösterilebilirse, kaynak sayısı yetersiz olan bir maddenin kalmasına karar verilebilir. Bununla birlikte, bu mantığa bazen tamamen kurgusal bir şekilde de başvurulur: "Belki bir yerlerde daha iyi kaynaklar olabilir, bu yüzden her ihtimale karşı maddenin kalmasına karar verilmeli."

Bu mantıktaki sorun, herhangi birinin bunu herhangi bir şey hakkında söyleyebilmesidir. Eğer maddeleri kurtarmak için yapılması gereken tek şey kimsenin bulamadığı bir yerde daha iyi kaynakların bulunma olasılığı hakkında kurgu yapmak olsaydı, aldatmaca olduğu belli olan içerikler bile Vikipedi'den silinemezdi.

Tam tersine, hakkında kaynakların mevcut olduğunu bildiğimiz için maddelerin kalması gerektiğini savunuruz, bulamasak da bir yerlerde kaynakların mevcut olduğunu varsaydığımız için değil. Kaynakların var olduğuna dair iddialar doğrulanabilir olmalıdır. Kaynakların ne olduğunu belirtemediğiniz sürece, iddialarınız doğrulanamaz. Bir maddenin nitelikli kaynaklara sahip olduğunu düşünüyorsanız daha iyi kaynaklar aramanız ve bulduklarınızı göstermeniz gerekir. Maddeye daha sağlam kaynaklar eklemek ideal bir davranış olacaktır ama en azından kaynakların desteklediği kayda değerlik örneklerini SAS tartışmalarında listelemek hiç yoktan iyidir.

Bir Vikipedist, kendi ön yargılarının kaynak bulma yetenekleri üzerindeki etkisini dikkate almalıdır. Eğer bir madde ilgi alanınız dışındaki bir konu ile alakalıysa veya bilmediğiniz bir dildeyse, ilgi alanınızda yer alan ve tartışılan maddeye benzeyen maddenin hangi kaynaklara sahip olmasını gerektiğini düşünün ve onları bulmaya çalışın. Örneğin, yabancı dilde yazılan kayda değer bir maddeyi araştırırken (mesela bir devlet başkanı) başka dillerde kaynaklar bulmak için çaba gösterin, bulamıyorsanız maddeyi bırakın. ABD'de 100 yıldır var olan ancak 1970 yılı civarında ayrımcılık sona erdiğinde kapanan siyahi bir lisenin silinme adaylığını düşündüğümüzde, hemen maddeyi silmek yerine siyahilerin hazırladığı çevrim içi olmayan gazeteleri incelemek yararlı olabilir.

Sadece kayda değerliği belirtmek

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Sadece bir maddenin kayda değer olmadığını belirtmek, konunun neden kayda değer değer olmadığına dair bir gerekçe belirtmez. Sadece "Kayda değer değil" demek yerine, şunları ifade etmeyi düşünün: "Maddenin kayda değerliğinin doğrulanmasını sağlayan güvenilir kaynaklar bulunmuyor.", "Bağımsız kaynaklar bulunmuyor dolayısıyla maddenin kayda değerlik kriterlerimizi karşıladığı tespit edilemiyor." ya da "Kaynaklar, kayda değerlik kriterlerinin gerektirdiği önemli kapsamın içinde yer almıyor." Maddenin neden kayda değer olmadığına dair belirli gerekçeler sunmak, diğer Vikipedistlere maddenin kayda değerliğini belirleyebilecek veya doğrulayabilecek kaynakları araştırma ve sağlama fırsatı verir.

Açıklama yapmadan veya kaynak sağlamadan bir şeyin kayda değer olduğunu iddia etmek de diğer bir sorundur. Bu, genellikle alt yönergelerle (müzik veya internet içeriği gibi) kayda değerlik iddiasında bulunmaya çalışılırken görülür. Örneğin, kendi reklamını yapan özentiler, aslında geçemedikleri bir kayda değerlik kriterini geçtiklerini iddia ederek Vikipedi'ye girmeye çalıştılar -müzisyenler hiçbir zaman listelerde yer almayan parçalarının hit listelerinde olduğunu, yazarlar almadıkları ödül adaylıklarının var olduğunu iddia ediyor, vs.- bu nedenle, kayda değerlik testi, yalnızca bir kayda değerlik kriterinin geçtiğini belirterek geçilmez. Bunun yerine, bir kayda değerlik kriterini geçme iddiasının doğru olduğuna dair güvenilir kaynaklı doğrulama gerektirir. Ayrıca, konu belki kayda değerliği geçebilir, ancak daha katı bir dizi standartta başarısız olabilir: Örneğin, yaşayan kayda değer kişilerle ilgili maddeler, karalayıcı veya onur zedeleyici durumlar içeriyorsa kayda değer olsa da silinebilir. Dahil etme standartları zorunlu değil, sadece öneridir.

Sadece politika ve yönergeleri işaret etmek

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir politika veya yönergeden alıntı yapmak diğer editörlere sebebin ne olduğu hakkında bir ipucu verebilir, ancak politikanın tartışma içinde neye karşılık geldiğini veya uygulandığını özellikle açıklamış olmaz. Bir maddenin silinmesi gerektiğini iddia ederken, nedenini açıklamak önemlidir. Aynı şekilde, bir şeyin politikayı izlediğini iddia ederken de geçerlidir.

Yukarıda belirtildiği gibi, silme tartışmaları "oylama" değildir. Fikir birliği oluşması hedefiyle yapılan tartışmalardır. Sadece "VP:ÖAYV" veya "Vikipedi:Doğrulanabilirliği karşılamıyor" yazmak yerine, daha ayrıntılı bir özet yazmaya çalışın. Örneğin "VP:ÖAYV: Herhangi bir kaynağa atfedilmeyen spekülasyonlar içerir" veya Vikipedi:Doğrulanabilirlik karşılamıyor, belirtilen kaynaklar sadece bloglar ve sohbet forumu gönderileridir". Konunun özgün araştırma veya yanlış kaynaklı olması için belirli nedenler sunmak, diğer editörlere maddede yer alan iddiaları daha iyi destekleyen kaynaklar sağlama fırsatı verir.

Maddelerin genellikle iyileştirilebileceğini ve belirli sorunlar tespit edilip düzeltilebilirse silinmesi gerekmeyebileceğini unutmayın (bakınız: Halledilebilir sorunlar)

Aynı zamanda, uzun yazılardan (bunun gibi) alıntı yaparken alt başlıklara fazla açıklamaya gerek olmadan (VP:Beğeniyorum veya Beğenmiyorum gibi) yönlendirme yapılması yukarıdaki sebeplere istinaden önerilir.

Kayda değerlik iddiası

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Önem veya değer iddiası (her ne kadar genellikle ve ne yazık ki birbirine karıştırılsa da kayda değerlik değildir) madde silinmesi için olası bir sebeptir ancak Silinmeye Aday Sayfalar ile bağlantılı olarak değil kayda değerliğin esasının belirlenmesi ile ilgilidir. Bu kural hızlı silme kriterlerinden M6'nın kapsamını oluşturur. Bu kriter madde içeriğinde bulunan şeye dair bir test niteliğindedir ve yalnızca özel konu alanları ve koşullar için geçerlidir. M6 kapsamına giren bir madde konusuyla ilgili yeterli derecede önem ve değer iddiası içermiyorsa, hızlı silinmek üzere işaretlenmelidir. Bu yöntem sayfayı silinmeye aday göstermekten daha hızlı ve kolay bir süreçtir. Bununla birlikte, kayda değerlik konunun kendisinin kriterleri sağlayıp sağlamadığına odaklanır, bunun maddede olup olmadığına değil. Bu yüzden bir SAS tartışmasında kayda değerlik söz konusu olduğunda, maddenin konusu için önem gösterip göstermediği konuyla ilgili değildir. Önemli olan, maddenin mevcut durumu ne olursa olsun, konuyla ilgili ayrıntılı içerik yayınlamış, konudan tamamen bağımsız, güvenilir, ikincil kaynakların varlığıdır.

Merhamet dilemek

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bu tür argümanlar politika veya yönergeleri kullanmaz. Sadece yorumcunun başkalarının bakış açılarını değiştirme çabasıdır. Ayrıca bu tür yaklaşımlar fikir birliğine ve bu tür ricalara cevap verenler de uzlaşmaya yardımcı olmaz.

Bir tartışmada şu ya da bu şekilde "oy" talep edilmeden önce, Vikipedi'nin Vikipedi:Oy avcılığı yönergesine de aşina olunmalıdır.

Yeni oluşturduğunuz ve hızlı silinmeye potansiyel bir madde üzerinde daha fazla çalışmaya ihtiyacınız varsa, maddeyi kullanıcı sayfanıza taşıma talebinde bulunabilirsiniz. Böylece maddeyi istediğiniz zaman geliştirir, tamamladığınızda da tekrar yayımlayabilirsiniz.

Yıllar geçtikçe Vikipedi standartlarını tamamlayabilmesi için yeni veya zamana ihtiyacı olduğunu gösteren ve yeni sayfaların üst kısmına eklenebilecek bir çok şablon oluşturuldu. Buna {{Çalışma}} şablonu da dahil. Eğer yeni bir sayfada bu şablon bulunuyorsa; devriyeler ve diğerleri, maddenin yönergeleri karşılayamayacağı açıkça ortada olmadığı sürece, nezaket gereği silinmesi için acele etmemelidir. Eğer emin olunamıyorsa veya belirli bir süredir üzerinde çalışılmıyorsa, oluşturanla iletişime geçilerek niyeti sorulmalı ve cevap için yeterli bir süre beklenmelidir. Oylamaya aday göstermek isteyenin silinmeye aday göstermesi yerine, kullanıcının taslağına koymayı düşünmesi ise diğer bir alternatiftir.

Kazandı veya kazanmadı

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Evet, önemli ödüller kazanan veya bağımsız yayınlar tarafından "en iyiler" listelerine giren konuların, kayda değerliği önemli ölçüde etkileyebileceği doğrudur. Bununla birlikte, kayda değerliği veya eksikliğini kazanma, kazanmama, başarı veya popülerliğe dayandıran zayıf argümanlar, politika veya yönergeleri kullanmak açısından yarar sağlamaz. Konular sadece başarılı oldukları için burada yer almazlar zira herkes hata yapabilir! Bazen olağan dışı başarısızlıklara sahip konularda yeterli kaynağa sahip olduğu sürece kayda değerdir. Maddeler genel olarak kayda değer, doğrulanabilir ve güvenilir kaynaklara sahip oldukları için vardır. Bir ünlü veya kuruluş "başarısız" ise, içeriğinde güvenilir kaynaklar olması koşuluyla tarafsız bir bakış açısıyla bu başarısızlıktan bahsedilebilir. Bu maddelerin popüler olması da şart değildir. Örneğin bir oyunun girişi, oynanışı, yani her yönden kötü olması o oyunu daha az kayda değer yapmaz. Kısacası: Bir ünlünün veya organizasyonun “kaybediyor” olması kayda değer olmadığı anlamına gelmez!

Bunların yanı sıra; var olan her ödül, kazananlarına kayda değerlik kazandırmaz: daha ziyade, törenleri veya sunumları geniş çapta ilan edilmesi sebebiyle ödülün kendisi kayda değerdir. Örneğin; medyada yer alan büyük bir ulusal film, edebiyat veya müzik ödülü geçerli kayda değerliğe sahip olabilirken, kendisi hakkında kendi yayınladığı birincil kaynak içeriğine atıfta bulunulabilen bölgesel, yerel veya özel ilgi ödülleri aynı kayda değerliği sağlamayabilir, çünkü ödülün medyadaki sansasyonu yetersizdir. Hatta Akademi Ödülleri veya Grammy Ödülleri gibi nihai kazananı açıklamadan önce adayların kısa listelerini düzenleyen ve açıklayan bazı önemli ödüllerin, adayların kazanıp kazanmaması bile kayda değer olmayabilir.

Bununla birlikte, bir maddeyi gerçekten desteklemek için yeterli sağlam kaynak bulamama nedeniyle silinen bazı ödül adayları ve kazananlar olmuştur; örneğin, bir filmin ses teknisyenleri hakkında maddeler yazmak ve düzgün bir şekilde kaynak sağlamak, filmin oyuncuları veya yönetmeni hakkında yazmaktan çok daha zor olabilir. Kazananlarda olduğu gibi, madde güvenilir bir şekilde kaynaklandırılabiliyorsa bu tür büyük bir ödül için adaylık genellikle yeterlidir, ancak yalnızca birincil kaynaklara bağlı kalınırsa yeterli olmayabilir.

Ayrıca konuya özel kayda değerlik kriterlerimizden bazılarının aslında kazanmayı hesaba kattığını da unutmayın. Örneğin; politikacıların seçimlerde aday olmaları ve seçimi kaybetmeleri, buna karşın güncel programlara çıkmaları veya çıkmış olmaları tek başına kayda değer olmayabilir. Ancak adayın belirli bir seçimi kaybetmiş olmasının dışında, seçimlerden öncesinde de farklı bir alanda farklı şeyler kazanmış olması veya önemi olan bir pozisyonda olması kendisini o konuda kayda değer kılabilir. Bir şeyi kaybetmiş olmakla başka bir şey için kayda değerlik kazanılmaz.

Yapılanmadı

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bu tarz argümanları politika veya yönergelerle bağlantılayarak kayda değersizliğe dayandırmak yarar sağlamaz.

Öznellik içeren argümanlar

[kaynağı değiştir]

Bu bölüm, politikalar veya yönergelerden ziyade kişisel önyargılara dayanan silme argümanlarını kapsamaktadır.

Beğeniyorum

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi editörleri oldukça çeşitli birey grubundan oluşur ve potansiyel olarak herhangi bir konu bir kesim editörler tarafından beğenilebilirken diğer kesim tarafından beğenilmeyebilir. Ancak, kişisel tercih bir maddenin veya içeriğin kalması veya silinmesi için geçerli bir neden değildir.

Vikipedi'de doğrulanabilirlik, ansiklopediyi kullanan herkesin bilgilerin güvenilir bir kaynaktan gelip gelmediğine bakabileceği anlamına gelir. Vikipedi özgün araştırma yayınlamaz. İçeriği, editörlerinin inançlarından veya deneyimlerinden ziyade daha önce yayınlanan bilgilerle belirlenir. Bir şeyin doğru olduğundan emin olsanız bile, eklemeden önce doğrulanabilir olması gerekir.

Diğer bir deyişle, kişi veya gruplar geçmişte yapılanlara bakıldığında mükemmel örnekler olabilir, ancak madde ile bağlantılı doğrulanabilir güvenilir kaynaklardan bahsedilmemişse, dahil edilemezler. En sevdiğiniz şarkı, bilgisayar oyunu, kitap veya herhangi bir şey eğer gerçekten düşündüğünüz kadar harikaysa, birileri mutlaka bunun hakkında yazacaktır, bu yüzden lütfen sabırlı olun.

Genel olarak, bilgi veya kaynakların dahil edilmesi veya hariç tutulması düşünülürken maddenin kapsamı ve amacı göz önünde bulundurulmalıdır. Kaynaklar bir maddenin konusunun veya bölümünün kapsamından önemli ölçüde saptığında, bu anlaşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle karar verirken ağırlık ve alaka düzeyi gibi hususlar da dikkate alınmalıdır.

Beğenmiyorum

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bu bölüm, yukarıdaki beğeniyorum argümanının tersine benzer. Bazı editörler belirli bilgi türlerinden hoşlanmayabilirler, ancak bu tek başına bir şeyin silinmesi için yeterli değildir. Açıklanamayan iddialarla bilginin "ansiklopedik olmadığını" savunmaya çalışmak da bunlara dahildir. Bu tür iddialar, içeriğin hangi politikaya uygun olmadığının ve bu politikanın neden silme gerekçesi olarak uygulanması gerektiğinin açıklanmasını gerektirir. (örneğin: bkz. VP:KİŞİ gibi)

Bu ayrıca adil kullanım görüntülerinin kullanımıyla ilgili öznel görüşleri (ayrıca bkz. Vikipedi:Adil kullanım politikası) ve önemsiz veya sıkıcı olarak kabul edilebileceklerin dahil edilmesini içerebilir. Örneğin, "can sıkıcı" etiketi genellikle az ilgi çeken herhangi bir şey için (bireysel şarkılar veya bir TV programının bölümleri gibi) kullanılabilirken, buna karşın can sıkıcı diye nitelendirilen şeyin doğrulanabilir potansiyeline sahip olabileceği göz ardı edilmemelidir.

Onlar bunu beğenmiyor

[kaynağı değiştir]

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir diğer benzer argüman (bkz. Beğenmiyorum, bir üstte), bazı editörler bir sayfayı silmenin belirli bir grubun işine geleceğini ve bunun da maddenin kalması için yeterli bir sebep olduğunu düşünebilir. Vikipedi sansürlenmez, ancak bu gerçek onun kayda değerlik, doğrulanabilirlik, tarafsız bakış açısı, özgün araştırma vb. ile ilgili yönergelerinin yerine geçmez. Buna ek olarak, özellikle aday olana karşı böyle bir argüman kullanılırsa, aday gösterenin iyi niyetini yok sayma teşkil eder ve yeterince yapıcı değilse kişisel bir saldırı teşkil edebilir.

Bazen, elbette, kullanıcılar içeriği sansürleme veya gizleme arzusundan dolayı silinmek üzere aday gösterecektir, ancak bu adaylıkları güvenilir kaynaklara ve politikaya dayandırmak gerekir. Silme mantığı gerçekten zayıfsa, çürütmek zaten kolay olacaktır.

İlginç

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi editörleri çeşitli bireylerden oluşur ve okuyucularımız veya potansiyel okuyucularımız dünyadaki herkesi içerir. Herhangi bir konu veya bölüm, bir yerde birisinin ilgisini çekebilir. Bir editörün ilgisini çekmeyecek birçok konu veya bölüm vardır. Ancak, kişisel ilgi veya ilgisizlik bir maddenin kalması veya silinmesi için geçerli bir neden değildir.

Ayrıca bakınız:

Faydalı/Faydasız

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi ciddi bir ansiklopedidir, bu nedenle faydalı ansiklopedik içerikler olmalıdır. Ancak bazı faydalı içerikler ansiklopediye ait değildir ve bu yüzden Vikipedi'ye eklenemezler. Açıklama yapmadan bir şeyin faydalı veya faydasız olduğunu söylemek, tartışmalarda yol gösterici ve ikna edici bir argüman değildir. Unutmayın, maddenin neden faydalı veya faydasız olduğunu söylemeniz gerekir; bu sayede diğer katılımcılar faydalı ve ansiklopedik olup olmadığını ve Vikipedi'nin politikalarını karşılayıp karşılamadığını anlayabilir, fikir yürütebilir ve fikir birliğine varabilir. Bu açıklamaların yapılmaması durumunda ilgili argümanlar göz ardı edilmelidir.

İstanbul'daki tüm telefon numaralarının bir listesi faydalı olabilir, ancak Vikipedi bir rehber olmadığı için dahil edilmemiştir. Sadece yararlı kelimesini tanımlayan bir sayfa faydalı olacaktır, ancak Vikipedi bir sözlük olmadığı için dahil edilmemiştir (bunun için Vikisözlük var). İzmir'deki en iyi restoranlara yönelik bir rehber faydalı olabilir, ancak Vikipedi bir seyahat rehberi olmadığı için dahil edilmemiştir (bunun için Vikigezgin var). Yararlılık öznel bir yargıdır ve ikna edici bir argümanı desteklemediği sürece silme tartışmalarında kaçınılmalıdır.

Eğer sebepler sunulursa, "faydalılık", geçerli bir argümanın temeli olabilir. Ansiklopedi, tanımı gereği, okuyucuları için bilgilendirici ve faydalı olmalıdır. Sağduyulu olmaya çalışın ve yadsınamayacak sayıda insanın bilgiyi nasıl "faydalı" olarak göreceğini düşünün. Özellikle tablolarda yer alan bilgiler, okuyucuya fayda sağlamaya odaklanmıştır. Kullanışlılığa dayalı bir argüman, içeriğe konulursa geçerli olabilir. Örneğin, "Bu liste, X'teki ilgili konuları bir araya getirir ve konu içinde gezinmek için yararlıdır."

Vikipedi'de yararlı gezinme araçlarından başka bir şey olmadığı düşünülen bazı sayfalar vardır - örneğin, anlam ayrımı sayfaları, kategoriler ve yönlendirmeler gibi - bunların olmasının temeli faydalılıktır; bu tür sayfalar için kullanışlılık geçerli bir argümandır.

Vikipedi'nin kayda değerlik politikası nedeniyle, işe yaramazlık adı altında sağlam dayanaklı silme argümanları oluşturabilmek pek olası değildir. Bu projenin tüm kayda değerlik kriterleri, maddelerin konu hakkındaki bilgilerinin faydalı olduğunu ima eder. Güvenilir kaynaklarda önemli ölçüde yer alma, büyük ödüller alma, uluslararası yarışmalar kazanma veya sık sık atıf yapılan bilimsel makaleler yazma yoluyla olsun, birisinin konuyu önemli ölçüde ilgi çekici bulduğu sonucu çıkarılabilir. Bu nedenle, eğer bir konu hakkındaki bilgiler gerçekten işe yaramazsa, kayda değer olmaması nedenini öne sürmek daha iyidir.

Aynı şekilde, değer verme özneldir. Neden veya nasıl olduğunu kanıtlamadan sadece bir değeri olduğunu veya hiçbir değeri olmadığını söylemek, bir tartışmaya yardımcı veya ikna edici katkı sağlamaz. Unutmayın, maddenin veya eklemelerin neden değerli olduğunu veya olmadığını söylemek gerekir; bu şekilde diğer editörler belirli bir bağlamda değerini ve Vikipedi politikalarına uygunluğunu değerlendirebilir. Bu açıklama olmadan, geçerli bir argüman oluşturmaz.

Vikipedi, bir amaç, ürün, birey, ideoloji vb. için tanıtma yeri değildir. Özellikle tanıtım veya taraflı "bilgiler", genellikle Vikipedi'nin tarafsızlık ve doğrulanabilirlik gereksinimlerini karşılamaz. Ayrıca bakınız: Ayrımcılık

Zararlı/Zararsız

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi'de hiçbir içerik sansürlenmez. Bir maddenin doğrudan kimseye zarar vermemesi, maddenin kalması gerektiği anlamına gelmez. Örneğin; konu ile ilgili güvenilir kaynaklarda yayınlanmış doğrulanabilir herhangi bir bilgi bulunmamışsa, maddedeki bilgilerin doğru olup olmadığını kontrol etmenin bir yolu olmayacağından, konunun ve projenin itibarı zedelenebilir. Doğru olsa bile, kontrolü yapılamayan bilgi kendi içinde sızdırma yaratabilir.

Temel ilkelerimize (doğrulanabilirlik, kayda değerlik ve güvenilir kaynaklar kullanma) uymayan maddelerin kalması düşünülebileceğinden daha fazla zarar verebilir, hatta kelimenin tam anlamıyla her şeyin burada yer alabileceği dikte edilmiş olur. (Bunun için aşağıya bakın.)

Ancak bir ansiklopedinin amacı bilgi sağlamaktır: materyal kayda değer ise, her bir ögenin potansiyel okuyucu kitlesi veya öznel kullanışlılığı gerekçelendirilmek zorunda değildir.

"Hiç bir zarar vermez" iddiası ve çürütülmesi, içermecilik ile silmecilik arasındaki felsefi düzenleme tartışmasının merkezinde yer alır.

Silme tartışmalarında, doğası gereği rahatsız edici sayfaların silinebileceğinin öngörüldüğünü ve zarar verme konusunun genellikle ilgili olduğunu unutmayın. "Hiçbir şeye zarar vermiyor" argümanı fazla ikna edici olmasa da, Vikipedi:Vikipedi ne değildir? maddesinde sorgulanabilir içeriğin (örneğin, kullanıcı alanındaki tam teşekküllü bir blog) burada barındırılmasını açıkça yasaklamıştır.

Bir şeyin zararlı mı yoksa zararsız mı olduğu tartışması, tartışmanın yönlendirilmesinin lehi veya aleyhi için geçerli argümanlardır. Bu, normalde ansiklopediye verilen zarar (veya eksikliğin) etrafında şekillenir, ör. bir yönlendirmenin yanıltıcı olması veya diğer içeriğin önüne geçmesi.

Eğlenceli

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi mizahi içerik barındıran konuların arşivi değildir. Maddeler sadece mizahi içerikler barındırdığı için kalmaz veya bir editörün mizahi/komik bulduğu bir konuda oldukları için silinmeye aday gösterilemezler. Ayrıca, mizahın yoğun öznel doğası, bir maddenin yararlarının nesnel kriterlerle belirlendiği bir ansiklopedide asla bir değer göstergesi olarak kullanılamayacağı anlamına gelir. Bu, mizahi içerikli maddelerin Vikipedi'de yeri olmadığı anlamına gelmez: The Office (ABD TV dizisi) ve Friends, hatta olağandışı komik maddeler (ingilizce) de dahil hepsinin Vikipedi'de yeri vardır. Maddeler, bir editörün sübjektif mizah anlayışına uygun oldukları için değil, kayda değerlik, doğrulanabilirlik ve özgün araştırmalara yer vermemek nedeniyle kalmalı veya silinmeye aday gösterilmelidir.

İyi görünüyor

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi maddelerinin estetik açıdan hoş veya iyi düzenlenmiş olması kesinlikle iyi bir şey olsa da, bir maddenin sadece görünümü ya da estetiği, maddenin Vikipedi'de kalmasına uygunluğu konusunda belirleyici bir faktör değildir.

Halledilebilir sorunlar

[kaynağı değiştir]

Silinmeye aday sayfalar demek temizlik demek değildir. Vikipedi'nin devam eden bir çalışma olduğunu ve maddelerin ceza olarak silinmemesi gerektiğini düşünün, çünkü kimse maddeleri "şimdilik" düzenlemeyi düşünmedi. Unutmayın, Vikipedi'nin son teslim tarihi yoktur. Maddede iyi veya kaynaklanabilir içerik varsa, silinmemeli ve geliştirilmelidir. (Bununla birlikte, kullanılabilir içerik yok ise, silmek en iyisi olabilir.)

Kötü yazılmış madde

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Viki işleyişine göre, zayıf içerikli, uygunsuz düzene sahip, yeterli kaynağa sahip olmayan veya da konunun genelini kapsayamamış maddeler, anlık akışa göre geliştirilebilir veya düzenlenebilir. Bu tarz maddeler küçük sorunlulardır ve Vikipedi'nin çıkarına kullanılmaya devam edilebilir. Diğer bir deyişle bu tarz maddeler silinmek yerine temizlenmeli ve düzenlenmelidir.

Aynı şekilde, bir maddeyi silme adaylığından kurtarabilmek için iyileştirmeye ihtiyacı olduğunu iddia etmek, onu elde tutmak için ikna edici bir argüman değildir. Konuya güvenilir, bağımsız, önemsiz olmayan çoklu kaynaklar ekleyerek iyileştirilmesi kayda değerliğini gösterebilir, ancak bir maddenin "silinmeye değil iyileştirilmeye ihtiyacı olduğunu" iddia etmek, böyle bir olasılığın kanıtını sağlamakla aynı şey değildir.

Bazı maddeler ise çok iyi yazılmış ve kaynaklandırılmıştır. Ancak zayıf olan noktası başlık seçimi olabilir. Bunun basit çözümü bulunmaktadır: taşımak! Eğer o an için herhangi bir şekilde taşıma yapamıyorsanız, birisinden taşımasını isteyebilir, sonrasında tüm başlığı silmeye aday gösterebilirsiniz.

Bütün bunları söyledikten sonra, eğer madde anlık durumuna göre zarar verici derecede gerçekten kötüyse, daha sonra yeniden oluşturmak bir seçenektir. Örneğin; telif hakkı, reklam, anlamsız içerik veya yaşayan insanların biyografileri gibi çabuk çözümlenmesi gereken sorunlara yol açan maddeler.

Sadece çevrimdışı kaynaklar mevcut

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi'de iyi niyet varsayılır. Çevrimiçi ve çevrimdışı kaynakları kullanmak arasında bir farklılık yoktur. Çevrimdışı kaynaklar, çevrimiçi kaynaklar kadar kabul edilebilirdir. Vikipedi işbirliğiyle geliştirildiğinden, diğer editörlerin çevrimdışı kaynaklar yerine çevrimiçi kaynaklar eklemesi mümkündür. Fakat, bu bir gereksinim değildir ve maddenin kalması için var olmaları gerekmez.

Eğer bir editör maddenin asparagas içerikli olduğunu ve bunun meşrulaştırmak adına hayali kaynaklarla donatıldığını düşündüğü için silinmesi gerektiğini iddia ediyorsa, bunu ispatlama yükümlülüğü silme görüşünü bildiren editöre aittir. Bu tarz bir görüş, sadece kaynakların gerçekten uydurma olduğuna ya da bir önseziye dayanmıyorsa kesin kanıt ve bilgiye dayanmalıdır. Silme talebinde bulunan editör, kaynağın mevcut olmadığını veya makaledeki atıfla çelişkili olduğunu kesin olarak biliyorsa, bu durumda VP:İNOV politikası geçerlidir.

Kimse üzerinde çalışmıyor veya iyileştirme konusunda sabırsız davranılıyor

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bazen maddeler üzerinde yeterince çalışılmadığı, uzun zamandır düzenlenmediği veya iyi durumda olmadığı için silinmeye aday gösterilirler. Bu, konunun Vikipedi'ye uygun olmadığı anlamına gelmez; belirsizlik içeriyor veya yazılması zor bir konu olabilir. Önemli olan konunun ne kadar sık aralıklarla düzenlendiği değil, konunun gerçeğe dayanması ve gelişme potansiyeline sahip olup olmamasıdır. Unutmayın ki, maddelerin teslim tarihi yoktur.

Madde, anlık haliyle üzerinde çalışılmıyor veya kimse henüz geliştirmiyor diye silinmemelidir. Bu tarz silmeler gelecek zamanlarda editörlerin maddeleri geliştirme isteğini etkileyebilir. Aksine maddenin daha iyi hale getirileceğinin sözü verilmesi yerine, nasıl geliştirilebileceği anlatılmalıdır. Eğer editör geliştirmeyi ilerletemezse, diğer editörler kalınan yerden maddeyi geliştirmeye devam edebilirler. Vikipedi işbirliği ile çalışılarak ilerleyen bir yer olduğu için bu sayede maddenin kaderi tek bir editöre bağlı olarak ilerlememiş olur.

Buna bir diğer örnek ise Vikipedi:Görüşlerinizi açıklamak için Vikipedi'yi aksatmayındır. Editör bir maddeyi geliştirmek istese de buna zamanı, yeteneği veya bilgisi olmayabilir. Silme adaylığındaki madde başka editörlerin dikkatini çekebilir ve silme işlemi gerçekleşmeden maddeyi geliştirebilirler.

Bazı durumlarda, özellikle sayısı belirli liste maddelerinde, madde halihazırda bulunduğu dönem için tamamlanmış, haliyle o döneme göre eklenecek bir şey olmadığından dolayı üzerinde uzun bir süre çalışılmamış olabilir.

Vikipedi'deki tüm maddeler mükemmel görünmez. Vikipedi okuyucularının çoğu, konu hakkındaki tüm bilgiyi sadece buradan sağlayamayacağını bilir. Madde mükemmel olmasa da, uzun yıllar olduğu gibi kalsa da, hala bazı okuyucular için gereken bilgiyi sağlayabilir, ki bu da onu yeterince değerli kılar.

Maddelerin mülkiyeti kavramının, tipik olarak, oluşturanın kendi yöntemlerine sahip olma haklarına karşı olduğu düşünülür. Ancak, bir madde oluşturulduktan ve dahil etme yönergelerini karşıladıktan sonra, içerik oluşturucunun bundan sonra maddeyi sürdürme yükümlülüğünün olmadığı söylenebilir. Bu nedenle, bir kişi bağımsız bir madde için yönergeleri karşılıyor gibi görünen bir madde oluşturur, ancak daha sonra bu editörün Vikipedi'de aktif olarak düzenleme yapıp yapmadığına bakılmaksızın onu tamamlama veya güncelleme çabasından vazgeçerse, madde bu gerekçelerle silinemez.

Büyük bir alana dahil kötü şekilde yazılmış küçük bir maddeyi silmek yerine; doğrulanamayan içeriğin kaldırılması ve maddenin taslak olarak işaretlenmesi, veya da içeriğindeki işe yarar kısımların kendisinin dahil olabileceği ana maddeye yönlendirilerek birleştirilmesi en iyi tercih olacaktır.

İstisnalar:

Ayrıca bakınız:

Öksüz madde

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir maddenin öksüz (kendisine bir veya hiç bağlantı verilmemiş) olması bazı sorunlara yol açabilir. Ancak bu, kayda değer olmadığı anlamına gelmez ve silinmesi için geçerli bir neden değildir. Öksüz bir madde bağımsız ve güvenilir kaynaklara sahip olabilir ve çoğu da sahiptir.

Maddelerin öksüzlüğünün giderilmesi ve bağlantıların oluşturulması ansiklopediyi iyileştirmek için bir hedeftir ama bir gereklilik değildir. Birçok öksüz madde, kaynak ekleme veya bağlantı oluşturma konusuna aşina olmayan yeni kullanıcılar tarafından oluşturulmuştur. Bazı konulara herhangi bir maddeden bağlantı vermek çok zordur. Güvenilir kaynakların olması esastır, bağlantı verme durumu ise ikinci plandadır.

Güncelliğini yitirmiş

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi, çalışma aşamasında olan bir ansiklopedidir, yani bitmemiştir ve bitmeyecektir. Bir kağıt ansiklopedisinde olduğu gibi, Vikipedi'deki bilgiler güncelliğini yitirdiği için bazen yanlış olacaktır. Ancak, kağıt ansiklopedisinin aksine, Vikipedi her zaman güncellenebilir.

Tüm bunların çok basit bir çözümü bulunuyor: Değiştirmek! Tek yapılması gereken "düzenle" ye tıklamak, gerekli değişiklikleri yapmak ve değişiklikleri kaydetmek, düzenleme özetine bilgilerin güncellendiğini yazmaktır. Bunu kendiniz yapmak istemiyorsanız, ancak yapılması gerektiğini düşünüyorsanız, sayfanın veya bölümün üstüne {{güncelle}} şablonu da yerleştirebilirsiniz. Güncel olmadığı gerekçesiyle bir maddenin silinmesi gerektiğini düşünmek, bakımsız bir evi yıkmaya benzer.

Politika ihlallerine duyarlılık

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi'nin politika ihlallerini çözmek için yöntemleri vardır. Vandallar, kuklalar ve VP:3GD kuralını ihlal eden kullanıcılar engellenebilirler. Maddeler korumaya alınabilir. Kuklalar ve oy avcıları izlenebilir, denetlenebilir. Şablonlar, okuyuculara ve editörlere yol göstermek için bir sayfaya yerleştirilebilir. Yanlış bilgiler sıklıkla hatalı olarak kabul edilir ancak iyi niyetle eklenirse, bu fikir birliğine varılana kadar tartışılabilir.

Sadece kayda değer değil (birleştirme veya yönlendirme diye bir şey hiç duymadım)

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir konunun kayda değer olmaması, bir maddenin, içeriğini veya geçmişini silmek için geçerli bir neden değildir. Belirli bir durumda birleşme ya da yeniden yönlendirme mümkünse, silme yerine tercih edilmelidir. Silme işleminin geçerli olduğunu savunmak için, editörlerin ilgili gerekçelerle hem birleşme hem de yeniden yönlendirmeye karşı ayrı argümanlar geliştirmeleri gerekir.

("Birleştirme", yeniden yönlendirme olmadan geçmiş birleştirmeyi içerdiğinden, yeniden yönlendirmeye karşı oluşturulan argüman, birleşmeye karşı bir argüman değildir). Doğrulanabilir herhangi bir konu/içerik ilke olarak daha geniş kapsamdaki maddeye yönlendirileceğinden/birleştirileceğinden, bu son derece zordur. Birleşmeye karşı geçerli argümanlar, özellikle VP:D, VP:ÖAYV, VP:VND veya VP:YİB'e dayanabilir. (Bazı durumlarda, önce sayfanın taşınması bir ön koşul olabilir). Yeniden yönlendirmeye karşı geçerli argüman, önerilen yönlendirmenin açıkça zararlı olmasıdır. Ayrıca bakınız: Vikipedi:Silme politikası.

Kayda değerlik yanılgıları

[kaynağı değiştir]

Varoluş

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Varoluş önemlidir. Tüm madde ve bilgilerin doğru ve sağlıklı olduğunu gösterebilmek için Vikipedi:Doğrulanabilirlik ana gerekliliklerdendir. Ancak bir şeyin var olması onu direkt olarak kayda değer ve dahil edilmesi gereken madde konumuna getirmez. Genel olarak Vikipedi:Kayda değerlik başta olmak üzere bir kaç yönerge gerekliliklerini daha karşılaması gerekir. Bunun da ötesinde; var olan her şey için madde yazılsaydı, senin hakkında veya senin bilgisayarın hakkında veya geçenlerde havuzuna düşen yaprak hakkında, hatta sabah yürüyüşü yaparken takılıp düştüğün taş hakkında bile madde yazılması gerekirdi. Sonuncusu belki biraz abartı gelebilir, ancak anlatmaya çalıştığımız şeyi anladığını umuyoruz: varoluş her zaman kayda değer anlamına gelmez.

Yetersiz varoluşa sahip olmak da nadiren de olsa kayda değer olabilir. Örneğin, uydurmasyon olmasına karşın Piltdown Adamı gibi maddeler de yeri geldiğinde kayda değer olabilir.

Kısaca, var olan her şey otomatik olarak birisi veya bir şeyin Vikipedi'de yer almasını sağlamaz. Önemli olan yaratılacak maddenin güvenilir kaynaklara dayandırılması ve ve bunların gerekliliklerini karşılamasıdır. Vikipedi medyanın dikkatini çekememiş konuların reklamının yapıldığı bir alan değildir. Rolü, medya kapaklarını takip etmektir, yönlendirmek değil. Maddeyi oluşturmadan önce sorulması gereken soru "Medyada yer bulamayan bu konu Vikipedi'ye nasıl aktarılır?" değil, "Bu konu Vikipedi'de neden olmalıdır" sorusuna karşılık gelebilmelidir.

Google'da aratmak

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Google gibi bir arama motoru kullanmak, belirli bir konunun ne kadar yaygın veya iyi bilinen olduğunu belirlemede yararlı olsa da, bir arama motorunda çok sayıda sonuç, konunun Vikipedi'ye dahil edilmek için uygun olduğunun garantisi değildir. Benzer şekilde, arama motoru sonuçlarının eksikliği, konunun son derece uzmanlaşmış olduğunu veya genellikle internet üzerinden kaynaklandırılamayacağını gösterebilir. Örneğin VP:KİŞİ, arama motoru istatistiklerinin (örneğin, Google sonuçları veya Alexa sıralaması) göz ardı edilmesini özellikle belirtir. Arayan kişinin örneğin Antik Estonya tanrısı ile ilgili 1.000 tıklama bulması beklenemez.

Arama motoru testi, popüler kültür konularının internet üzerinden kaynaklandırıldığını görmeyi beklediği olumsuz bir test olarak faydalı olabilir. Yalnızca bir veya iki farklı kaynakla dönen sözde bir "İnternet memesi" üzerine yapılan bir arama, konunun iddia edildiği kadar kayda değer olmadığının makul bir göstergesidir. Ayrıca, X'e "Y" olarak atıfta bulunan çok sayıda yönlendirmenin, "Y"nin X hakkındaki maddeden gelen yönlendirme olduğu da görülebilir.

Genel olarak, arama motoru sonuçlarının kalitesi, ham sayıdan daha önemlidir. Ayrıca, Google Kitaplar, Google Akademik ve Google Haberler gibi Google'ın özel araçlarını kullanan aramaların, maddeleri iyileştirmede yararlı olabilecek güvenilir kaynakları döndürme olasılığının, varsayılan Google web aramasından daha yüksek olduğunu unutmayın. Bununla birlikte, bir maddenin kayda değer olduğu tamamen kitaplar ve gazeteler gibi çevrimdışı kaynaklar tarafından doğrulanabileceğinden, arama sonuçlarının eksikliği, bir maddenin kalması veya silinmesi gerektiğine dair kendi başına bir kanıt değildir.

Maddenin yaşı

[kaynağı değiştir]

Bir maddenin adım adım nasıl oluşturulacağını görmek için bakınız: Vikipedi:Madde sihirbazı

Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Madde yaşı, kayda değerliğin bir göstergesi değildir. Örneğin, Gaius Flavius Antoninus'u ele alalım, fark edilmeden ve silinmeden önce sekiz yıldan fazla Vikipedi'de yer almış bir asparagas. Vikipedi'de uzun süre var olmak, maddenin kalacağını garanti etmez. Madde, ya gözden kaçtığı için ya da madde yaşı kriterlerimizin kolektif yorumu geliştiği için uzun süre kalmış olabilir. Fikir birliği değişebilir ve bir zamanlar Vikipedi'nin yönergeleri altında veya sadece fiili uygulamayla kabul edilen bir madde silinebilir.

Buna karşın, uzun zaman üzerinde düzenleme yapılmayan madde de yukarıda belirtildiği üzere silinmeye argüman oluşturamaz. Unutulmamalıdır ki tüm maddeler çalışma aşamasında olmasına karşın, o maddenin kalması için başlı başına yeterli bir sebep değildir.

Tüm bunların yanı sıra, yeni oluşturulan bir madde silinmeye aday olmaya karşı koruma altında değildir. Tüm maddeler oluşturuldukları anda dahil edilme politikasına tabidir; eğer madde Vikipedi'ye uygun değilse ne kadar yeni olduğuna bakılmaksızın silinebilir. Yeni madde çalışmalarının deneme tahtasında veya kullanıcı sayfasında hazırlandıktan sonra maddesine taşınması, gereksiz silinme adaylığı yaşamaması için önerilir.

Yine unutulmamalıdır ki; maddenin düşük kaliteli mevcut hali yukarıda belirtildiği üzere silinmesi için sebep oluşturmaz. Maddeler mevcut durumlarına göre değil, potansiyellerine göre değerlendirilmelidirler.

Konunun yaşı

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bu argümanlar maddenin yaşı başlığındaki görüşlere benzemektedir. Kayda değerlik, bir şeyin ne kadar süredir var olduğuyla, bir geleneğin ne kadar geriye gidebildiğiyle, konuyla ilgilenenlerin ne kadar saygın olduğuyla veya konudan bahseden sayfaların ne kadar eskidiğiyle tespit edilemez. Konunun yeniliği temel alınarak konunun kayda değerliği yadsınamaz. Kayda değerlik kriterleri konunun çok sayıda güvenilir, doğrulanabilir, bağımsız ve ikincil kaynaklarda önemli olduğunun kanıtını içerir. Yaşa dayanan argümanlar, yukarıdakiler kadar anlamsızdır. Elbette, eski olan bir konu kaynaklarda daha fazla yer alma şansı elde etmiştir. Ancak, hangilerinin kayda değer olduğuna şansları analiz ederek değil, kaynakların niteliklerini değerlendirerek karar veriyoruz.

Artık mevcut olmayan konu

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Kayda değerlik geçici değildir. Bir maddenin devamlılığı, konusunun devam etmesine bağlı değildir. Geçmişte kalmış olsa bile, kaynaklar bugün var olan bir konu gibi kayda değerliğini ortaya koyabiliyorsa, o zaman madde niteliğini yitirmez. Konunun sona ermesinin, maddenin oluşturulmasından önce veya sonra meydana gelmesi önemli değildir. Kaynaklara bağlantılar artık aktif olmasa bile, maddenin yazar(lar)ı ne olduklarını belgelemek için mümkün olan en iyi işi yapmışsa, madde güvenilir kaynaklar için standartları karşılayacaktır. Vikipedi'nin amacı yalnızca bugün var olan şeylerin ve insanların bir dizini olmak değildir - feshedilmiş şirketler, hayalet kasabalar ve ölü insanlar hala kayda değer olabilir. Önemli olan, maddenin okuyucularına kim ve ne hakkında bilgi arıyorlarsa, onlar hakkında meşru ve güvenilir kaynaklarla sunulabilmesidir.

Bir konunun gerçekten "artık kayda değer değil" olarak ilan edilmesinin tek yolu, kayda değerlik yönergelerinin konuyu hariç tutacak şekilde değişmesiyle olur. Vikipedi'nin kayda değerlik standartlarının çoğu, yıllar öncesine göre daha katıdır. Bu nedenle daha önce kayda değer olarak kabul edilen bazı maddeler var olan standartlara uymayabiliyor; fikir birliği değişebilir, bu nedenle bu tür maddeler, önceden kabul edilebilir oldukları için Vikipedi'de "eski nesilden gelme" olarak kalmazlar, ancak kayda değerlik standartlarını karşılayacak şekilde geliştirilemezlerse silinebilirler (veya ilgili bir konuya yönlendirilebilirler).

Sayfa görüntüleme istatistikleri

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir maddenin Vikipedi okuyucularının ilgisini çekmemesi, maddenin kayda değer olmadığı anlamına gelmez. Aksine, bir maddenin popüler olması da kayda değer olduğu anlamına gelmez, ancak madde popülaritesi, daha sonra doğrulanması kolay olabilecek bir tür kayda değerliğe karşılık gelebilir. Tartışma yönlendirmeleri istisnadır, eğer kullanılıyorlarsa kalabilirler ancak çok fazla kullanılmıyorlarsa silinebilirler.

Maddeye destek oyu vermek

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

SAS adaylıkları bir oylama değildir. SAS adaylıklarında kararlar görüş sayısına göre değil politika ve yönergelere göre alınmaktadır. Yukarıdaki örnekler gibi görüş sayılarına göre yorum yaptığınız zaman tartışmaya faydalı bir katkıda bulunmuş olmaz, sadece bir oy eklemiş olursunuz. Ayrıca, diğer kullanıcılardan oy vermelerini istemek oy avcılığı olarak algılanabilir. Geçmişte birçok SAS adaylığında görüşlerle çelişen kararlar verilmiştir, gelecekte de bu yönde kararlar verilebilir. Eğer bir adaylıkta sadece oy niteliği taşıyan görüşlerin aksine güçlü bir argüman bulunuyorsa, 1 adet kalsın, 10 adet silinsin (veya tam tersi) gibi görüşleri içeren bir adaylıkta maddenin kalmasına karar verilebilir. Bir maddenin SAS adaylığı kapatılırken topluluğun fikir birliği dikkate alınır.

Katılan editör sayısı

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir madde üzerinde değişiklik yapan editörlerin sayısı o maddeye olan ilgi düzeyini gösterebilir, ancak bu durum kayda değerlilik, güvenilir kaynakların sayısını veya diğer ekleme yönergelerine uygunluğunu ölçmez. Bir madde, bir kişi veya bir düzine katılımcı tarafından geliştirilebilir. Eğer güvenilir kaynaklar yoksa, ne kadar editör değişiklik yaparsa yapsın, hiçbir düzenleme, kayda değer eksikliğin üstesinden gelemez.

Maddelerin sahibi yoktur, oluşturan kişi tarafından bile sahiplenilmez ve bunları kimin oluşturduğuna, bu içerik üreticinin Vikipedi'de ne kadar aktif olduğuna veya bulunduğuna ya da kendilerinden başka kaç kişinin bunları düzenlemekle ilgilendiğine göre değerlendirilmez. Bir kişinin, yaşamı boyunca değerli bilgiler sağlayan tek bir madde oluşturması veya düzenlemesi daha sonra o maddeyi bir daha geliştirmemiş olması çok nadir bir durum değildir.

Maddenin boyutu

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi gelişi güzel bilgilerin toplandığı bir yer değildir. Bir maddede birçok paragraf veya sayfalarca bilgi içeriyor olabilir. Eğer bu bilgiler doğru şekilde veya hiç kaynaklandırılmamışsa, buraya ait değildir.

Öte yandan, VP:Biçem el kitabı yönergelerinin karşılanması koşuluyla, kayda değerliğinin karşılandığı az miktarda bilgi bile dahil edilebilir. Bir konudaki madde çok kısa bilgi içeriyor olsa bile, genişletilmesi gereken bir taslak olabilir. Maddenin "kısa" olması silinmesi için uygun bir neden değildir.

Bir kağıt ansiklopedisinde olduğu gibi, bazı maddeler birkaç sayfa uzunluğunda, diğerleri sadece bir veya iki satır olacaktır. Bir madde minimum veya maksimum uzunlukla değil, bilgilerin güvenilir bir şekilde sağlanmış olması ile nitelendirilir. Sonuçta hiçbir şey taşa kazınmadığından, maddeler zaman içinde farklı şekillerde büyüyebilir, küçülebilir, birleşebilir, bölünebilir ve değişebilirler, madde kayda değer hale geldiğinde bilgiler ortadan kaybolmazlar.

Güvenilir olmayan kaynaklar

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi'nin genel kayda değerlik yönergesi, bir konunun kayda değer olması için, konudan bağımsız olarak birden fazla güvenilir kaynakla desteklenmiş olmasını gerektirir. Kayda değerliği belirlerken, bu kaynaklar güvenilir kaynaklar sayfasında bulunan yönergeleri karşılamalıdır. Konunun kendi sitesi bazı bilgileri doğrulamak için kullanılabilir, ancak kesinlikle kayda değerliği nitelemek için kullanılamaz. Herkes tarafından bazı kısıtlamalara sahip veya kısıtlamasız şekilde oluşturulabilen veya düzenlenebilen bloglar ve kişisel sayfalar gibi siteler genellikle güvenilir bilgi kaynakları olarak görülmez. Bu tür siteler iyi niyetle yazılmış olabilir, bazıları tarafından doğru veya tarafsız olarak da görülebilir, ancak her ne kadar kontrol veya ispatı olmasa da, aynı zamanda küçük bir ihtimalde olsa Vikipedi maddesini yazan kullanıcı tarafından oluşturulmuş, düzenlenmiş veya yazılmış da olabilir.

Diğer yandan; bloglar, konusunda uzman kişilerin yayınları, editör kontrolünden geçen profesyonel basın mensupları tarafından da yazılmış olabilir. Bunun yanı sıra güvenilir kaynaklardan aynalama yöntemiyle bağlantı taşıyan sayfalar da vardır. İçeriğini kullanıcıların oluşturduğu sitelerde, içeriğin kendi kendine oluşturulup oluşturulmadığı veya yayının bağımsız profesyonel yazarlar tarafından yazılana atfedilip atfedilmediğine dikkat edilmelidir. Blog yayınları geleneksel basılı haber yayınları kadar güvenilir olabilir.

Unutmayın ki, blog gibi yayınlar her ne kadar kayda değerliğe kaynak olmaya uygun olmasa da, hali hazırda yayınlanmış makalelerdeki bilgileri doğrulamak için uygun olabilirler. Diğer bir deyişle, maddede kaynak olarak blog gösterilen bilginin silinmesi ile maddenin silinmesi aynı şey değildir. Bu iki işlem farklı kriterlere sahiptir ve birbiriyle karıştırılmamalıdır.

Önemsiz bağlam

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Genel kayda değerlik ölçütleri bir konunun bağımsız bir maddeye layık olabilmesi için, konuyu ayrıntılı olarak ele alan önemli bir kapsamın gerekli olduğunu, öyle ki bilgi çıkarmayı içeren orijinal araştırmaya ihtiyaç duyulmadığını belirler. Birincil amacı tamamen farklı bir konuyu kapsayan bir kaynakta sadece bahsin geçmesi, bu yönerge için yeterli olmayabilir. Kayda değerliği belirlendikten sonra, bu kaynaklardan bazıları ek bilgilerin doğrulanmasında faydalı olabilir, ancak bunlar konunun kayda değer olmasının bir nedeni olarak kullanılmamalıdır.

Öte yandan, kayda değerlik yönergesi, konunun kaynak materyalin ana konusu olmasını gerektirmez, sadece üstünkörü veya anlamsızca bahsedilmesinden fazlasını gerektirir. Yönergede anlatılmaya çalışılan, maddelerin yeterli içeriğe sahip olması ve tarafsız bakış açısıyla yazılmasının gerekliliğidir. Kabul görmüş uzman eleştirmenlerin eleştirel yorumları ve prestijli ödüller, kayda değerliği sağlamak için kullanılan ve eleştiri bölümlerini yazmak için yararlı olan, kısa ama önemini ifade edebilmiş sözlere örneklerdir (kitaplar, filmler, müzik ve sanatçılar için özel yönergelere bakın). Mevcut kaynaklar hakkında fikir birliğine varmak için sağduyu ve editoryal değerlendirmeler kullanılmalıdır.

Konu haberlerde yer alıyor

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi haber hizmeti değildir. Maddeler sırf zamanına göre önemli diye tutulmaz. Popüler olmasından dolayı insanların her son dakika haberinde veya olaylarda ilk baktıkları yerin Vikipedi olması olağan bir durumdur. Vikipedi, güncel olaylarla ilgili olduğu gibi geçmişte meydana gelmiş olaylarla ilgili maddeleri de içerir, bazı durumlarda Anasayfada özel olarak bu tarz maddelere yer verilir. Vikipedi bir ansiklopedidir, haber servisi değil. Bu sebeple argümanlar sunulurken bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca Vikipedi'nin Vikihaber adı altında kardeş projesi bulunmaktadır.

Temel olarak, Vikipedi, yerel olarak bildirilen suçlar, topluluk sorunları, düzenli olarak planlanan spor etkinlikleri, havadan sudan konular ve günlük gazetede bulunan diğer konular gibi rutin haberlerin servis edildiği bir yer değildir. Vikipedi, gazetelerin, düzenli yayınların veya diğer medya türlerinin yerini doldurmak için bir alan değildir. Bazı olaylar gerçekten dikkat çekici ve dahil edilmeye değer olabilir. GGB yönergesinin, silme adaylığını desteklemek için kullanılması amaçlanmamıştır.

Bir maddenin kalmasını veya silinmesini desteklemek için GGB argümanlarını (veya diğer benzer yönergeleri) kullanmayı planlıyorsanız, hangi haberin hangi politika teşkil ettiğine veya hangisine uyduğu konusunda politika ve yönergelere aşina olmak önemlidir. Ayrıca, hangi tür olayların maddelerinin olup olmadığını anlamanıza da yardımcı olabilir.

Coğrafi kapsam

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Kayda değerlik, belirli bir konu grubuna elit bir statü atamak değildir. Konular hakkında tarafsız, doğrulanabilir, ansiklopedik bilgiler yazma yeteneğine sahip olmakla ilgilidir.

Vikipedi'nin kayda değerlik kriterleri, kayda değerliği oluşturmak için konudan bağımsız birden fazla kaynağın konuyu içermesini gerektirir. Ancak bu kriterler, kapsamın yerelliğini belirtmez. Her koşulda bu kriterleri sağlayan kaynaklara sahip olan madde, yönerge kapsamında kayda değerlik gereklerini sağlamışsa, kayda değer anlamına gelir. Bunun aksine, bir ülke veya tüm dünya gibi daha büyük bir bölgeye yayılmış olsa da, kayda değerlik gereksinimlerini karşılayamıyorsa, konuyu kayda değer hale getirmez.

Aynı zamanda, bazı uğraş alanlarındaki konu özelindeki kayda değerlik standartları, tamamen yerel olmasından daha fazla kaynaklandırılabilirliğini kanıtlamayı gerektirir. Mesela, şirketler ve kuruluşlar, daha geniş bölgeselleşmiş kapsam gerektiren şirketler ve organizasyonlar için kayda değerlik kriterlerini karşılamalıdır. Siyasi makamlar için aday olup seçilemeyen adaylar kayda değer olarak kabul edilmezler. Çünkü seçim kampanyası, kampanyanın ilgi çekmesi beklenen bölgedeki yerel medya organlarıyla sınırlı yerel bir kapsama sahiptir. Bunun yerine, yerel kapsamın yeterli olup olmadığı sorusu, temel kayda değerlik iddiasının gücü ve gösterilebilecek kapsama hacmi gibi değişkenlere bağlıdır. Mesela, çoğunlukla ya tamamen yerel kapsam, bir büyük şehrin belediye başkanını Vikipedi'ye eklemek için yeterli olabilir. Çünkü kayda değerlik iddiası, coğrafi kapsama alanının önemli olmayacağı kadar güçlüdür. Ancak tamamen yerel kapsam da aynı şehirdeki bir belediye meclisi üyesini ya da okul yönetim kurulu üyesini veyahut küçük bir kasabanın başkanını kayda değerliğini göstermek açısından yeterli olmayabilir. Yine de bu kişiler, gerçekten önemli bir şey gösterilebiliyorsa ve onlar hakkında önemli miktarda medya kapsamına atıfta bulunulabiliyorsa, maddeler için uygun olabilir, ancak yalnızca tamamen yerel medyadan oluşan bir veya iki parça haber onların kayda değerliğini garantilemek için yeterli olmayabilir.

Bir maddenin siz ve dünyanın büyük bir çoğunluğu hakkında bir şey bilmiyor diye silinmesi gerektiğini belirtmek, "ben bunu bilmiyorum" argümanına yakındır. Birçok konu ezoteriktir, yani onları bilenler küçük bir gruptur. Örneğin, yaşayan şeylerin, uzay cisimlerinin ya da bilimsel görüşlerin bazı belirsiz formları hakkında ilgi ya da bilgi sahibidir çok az sayıda insan bulunur ve yine çok az sayıda insan, bunlar hakkındaki şeyleri ilk bilen ve okumak isteyenler olacaktır. Buna rağmen yeterli kaynağa sahip oldukları sürece dahil olabilirler.

Aynı durum, yalnızca tek bir şehir, kasaba veya bölgede bulunanları ilgilendiren konular için de geçerlidir. Bölgenin dışında yaşayan, orayı hiç ziyaret etmemiş veya bölge hakkında herhangi bir araştırma yapmamış kişilerin, onları duymaları haliyle pek olası değildir. Ancak Vikipedi, dünyadaki herkesin bildiği ya da bilme ihtimalinin yüksek olduğu konularla sınırlı değildir. Küresel bir ansiklopedi olarak, Vikipedi geniş bir konu aralığını kapsayabilir. Bunların bir çoğu tek bir ülkenin kültürüne, diline ya da dünyanın bir yerindeki etnik grubun yaşamına ait olabilir. Tek bir şehirde veya kasabada yaşayan insanlar ve onların etrafında inşa ettikleri her şey aynı şekilde kendilerine ait bir kültür ve toplumdur.

Bir diğer soru da bir konuya "yerellik" çizgisinin nerede çekileceğidir. "Yerel", bir kasaba ya da şehirle sınırlı olma anlamına gelebilir. Fakat başkaları "yerel" olarak bir devleti, ili ya da başka benzer bir bölgeyi kabul edebilir. Bu tür bölünmeler dünyanın her yerinde büyüklük bakımından farklılık gösterir. Bir yetki alanının sınırları yasal olarak tanımlanmış olsa da, belirli bir konumdan mesafe belirlemeyle hangi kapsamın yerel olmayacağı belirtebilmek mümkün değildir.

Akıllarda şu soru oluşabilir: "dünyanın bir bölgesinin, daha büyük bir nüfusa sahip bir diğerinden daha fazla yerel ilgi alanları hakkında maddeye sahip olması mantıklı değil midir?" Eğer öyleyse, bunun nedeni Vikipedi'nin bu şekilde olmasını amaçladığı için değildir. Madde sayıları dünyanın nüfus dağılımı ile doğru orantılı olarak yazılmamaktadır. Her madde, bir kişi nerede yaşıyorsa yaşasın onu yazmayı tercih ettiği için yazılmıştır. Bazı alanlarda o alanlarla ilgili maddeler yazmayı tercih eden daha çok kullanıcı vardır. Siz de dahil herkes, doğduğunuz veya yaşadığınız yer hakkında bir şeyler yazabilirsiniz.

Rastgele miktarlar

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Silme tartışmalarında sıklıkla görülen yorumlardan biri de, konunun X kadar Y'ye sahip olması nedeniyle kayda değer olup olmadığı yönünde yapılan yorumlardır. Kayda değerlik bir şeyib miktarından ziyade, konunun doğrulanabilir, güvenilir kaynaklarının kalitesi ile belirlenir. Bir konu hakkındaki maddenin YouTube'da 1 milyon izlenme almasındansa, Encyclopedia Britannica'da bir makalesinin olması kayda değerliğin gösterilmesi açısından daha önemlidir.

Öznel önem

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir çok şey belirli bir grup içinde çok iyi bilinir. Bir kişi kendi bölgesinde çok iyi bilinen bir tığ ustası olabilir, hatta o bölgede bu yüzden ünlü de olabilir, ancak bu o kişinin Vikipedi'de maddesi olması için yeterli olmayabilir. Vikipedi politikalarında da belirtildiği üzere, Vikipedi bilgi ayrımcılığı koleksiyonu değildir ve her şeyin dahil edilmesi uygun düşmez. Vikipedi'ye dahil olabilmesi için herşeyin öncelikle doğrulanabilir olması gerekir, diğer türlü özgün çalışma olarak değerlendirilebilir. Eğer yazılan konunun kaynakları sadece o topluluk arasından sağlanıyorsa, genel olarak (her zaman olmasa da) o kaynaklar Vikipedi'ye dahil olmak için yeterli olmayabilir.

Ayrıca, bazı kayda değerlikler belirli bir alan, bölge, veya kültüre has olabilir. Buna karşın bu demek değildir ki okuyucu tarafından her bilinmeyene karşı önyargı oluşmalıdır. Sistemik yanlılığı bertaraf edebilmek için, konular kendi içinde Türkçe konuşan nüfusa, popülasyona veya ulusa hitap etmese de, kayda değerliğine göre ölçülerek dahil edilebilir.

Bu şekliyle argüman tek başına maddenin silinmesi için yeterli değildir.

Geleceği görmek/Kahinlik yapmak

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi sihirli küre değildir ve editörler herhangi bir silme tartışmasında yorum yaparken geleceğe yönelik argümanlar kullanmaktan kaçınmalıdır. İnsanların şu anda neye inandıklarını tam olarak belirlemek zordur, gelecekte algıların nasıl değişeceğini tahmin etmek daha da zordur ve tahmin etmeye çalışılması da tamamen gereksizdir. Kayda değerlik, insanların gelecekte "fark etmesi" gerekip gerekmediğine dair öznel yargılara değil, yeterli güvenilir kaynakların varlığına dair nesnel kanıtlara dayanır. Kişisel tahminlerin empoze edilmesi değil, nesnel kanıtlara odaklanmak silme tartışmasının mantıklı bir sonuca ulaşmasına yardımcı olur.

Kaynakların geçmişteki eylemsizliği

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Kayda değerlik, insanların geçmişte neden dikkate alınmadığına dair öznel yargılara değil, yeterli güvenilir kaynakların olup olmadığına dair nesnel bulgulara dayanır. Kişisel varsayımların empoze edilmesi değil, nesnel bulgulara odaklanmak silme tartışmasının mantıklı bir sonuca ulaşmasına yardımcı olur. Bununla birlikte, konu daha önceki veya daha sonraki olaylarla basına yansıdığında bile VP:YİB kapsamında silinmesi mümkündür.

Editörlerin geçmişteki eylemsizliği

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Genel olarak, maddelerin değil konuların kayda değerliğine bakılır. Vikipedi:Kayda değerliğe göre, konunun kayda değerliği, maddedeki kaynak kullanılabilirliğine bağlıdır. Ancak, Yaşayan Kişilerin Biyografileri (YİB) politika sayfası uyarınca, tüm YİB maddelerinin, maddedeki kişi hakkında yapılan açıklamaları destekleyen en az bir kaynağa sahip olması gerektiğini veya silinmesi için önerilebileceğini unutmayın. Bakınız VP:YİB.

(Ayrıca bakınız § Kimse üzerinde çalışmıyor veya iyileştirme konusunda sabırsız davranılıyor)

Kayda değerlik miras kalır

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Uyarı: Bu kısım yönerge veya politika içeriği olmamasının yanı sıra silme tartışması olmadığından dolayı hızlı silme veya silme önerilerine de uygulanmaz. Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Doğal kayda değerlik, konunun sıfır bağımsız güvenilir kaynaklarının varlığına bakılmaksızın bir şeyin sırf var olması ile ucundan bir şekilde gereklilikleri sağlayan maddenin hak kazandığı fikridir. Bu genellikle "Tüm ____ kayda değerdir", örneğin, "tüm liseler kayda değerdir" veya "hiçbir ilkokul kayda değer değildir" şeklinde ifade edilebilir.

Mirasçıl kayda değerlik, bir şeyin yalnızca meşru olarak kayda değer diğer bazı konularla ilişkilendirildiği için bir maddenin hak kazanması fikridir. Bu genellikle "____ kayda değerdir, çünkü Önemli Konu ile ilişkilidir" şeklinde ifade edilir.

Kayda değerlik, doğrulanabilir kanıt gerektirir. Bu nedenle kayda değerlik genellikle ne kalıtsaldır ne de doğuştan gelir: Mirascıl ve başka maddeden gelen kayda değerlik iddiaları kanıtlarla doğrulanamaz. Yukarıdaki örneklerde olduğu gibi sadece kişisel görüşlerdir.

Bir grup veya sınıfın bir veya daha fazla üyesinin kayda değerliği, o grubun diğer olası üyeleri için geçerli olabilir veya olmayabilir. Konunun genel sınıflandırmasına veya türüne değil, bireysel konuya göre tartışılmalıdır. Tartışılan konu bağımsız olarak kayda değer ise, bunu kanıtlanması sağlanmalıdır.

Ayrıca, bir ana varlığın veya konunun (bir üst-alt "ağacın") kayda değerliği, her zaman alt varlıkların kayda değerliğini göstermez. Bu, durumun her zaman böyle olduğu (yaratıcı meslekler, kitaplar, filmler ve müzik için dört önemlilik kılavuzunun belirli durumlarda kalıtsal kayda değerliğe izin verdikleri hariç) veya alt konunun ansiklopedide hiçbir şekilde bahsedilemeyeceği anlamına gelmez. Genellikle, biçimlendirme ve görüntüleme amacıyla ayrı bir madde oluşturulabilir; buna rağmen, kendi başına "mirascıl kayda değerliğe" sahip olduğu anlamına gelmez, ancak genellikle kitaplar ve albümler gibi biçimlendirme ve gezinme kolaylığı bağlamında kabul edilebilir.

Benzer şekilde, ebeveyn kayda değerliği bağımsız olarak belirlenmelidir; Kayda değer asttan ebeveyne "yukarı" olarak da miras alınmaz: kayda değer bir ürünün her üreticisi kayda değer değildir; Önemli bir kişinin ait olduğu (veya önemli bir kişinin önderlik ettiği) her örgütün kendisi kayda değer değildir. Örneğin, Albert Einstein'ın Amerikan Öğretmenler Federasyonu'nun [Yerel 552, Princeton Öğretmenler Federasyonu] belirli bir yerel birliğinin kurucu üyesi olması, AÖF'yi yerel olarak kayda değer yapmaz.

Ünlü bir akrabaya sahip olunması, kendi başına bağımsız bir madde açılması için yeterli değildir. Ünlü kişilerle (politikacılar dahil) yakın, kişisel ilişkiler içinde olan kişiler, yalnızca böyle bir ilişkiyle tanınsalar bile, ancak yalnızca genel kayda değerlik kriterlerini geçerlerse bağımsız bir maddeye sahip olabilirler. Yeni doğan bebekler, taht veya benzeri bir varis olmadıkları sürece kayda değer değildir.

Ancak bu durum, ulusal bir First Lady gibi başka bir kişiyle ilişkiye sahip olma olgusunun yanı sıra kendi başına kayda değer bir kamu konumunu tanımladığı durumlar için geçerli değildir.

Bu tür ilişkilendirmelerin hiçbir zaman önem iddiasında olmadığı anlamına gelmez (önem, hızlı silme kriterlerinin M6 bölümü için kullanılan, kayda değerlikten daha düşük bir standarttır); bu sadece konunun kendi başına kayda değer olmadığı anlamına gelir. Ayrıca, kayda değerliğin miras alınmaması tek başına silinme gerekçesi değildir; konular başka açılardan hala kayda değer olabilir ve olmasalar bile, genellikle bu tür maddeler birleştirilebilir veya ilgili maddeye yönlendirilebilir

Ayrıca bakınız

Bolca kaynak mevcut

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Konu birçok kaynakta geçiyor olsa da kaynağın niteliği esastır. Konuyu ele alan kaynaklar güvenilir olmayabilir. Kayda değerlikte önemli olan husus konunun var olması değil bağımsız ve güvenilir kaynaklarca konu edinilmiş olmasıdır. Arama aynalayıcıları kullanıcıların yorumlarını da göstermektedir. Buna bağlı olarak, sadece aramaya ait bağlantıyı eklemek yerine konuyla ilgili ayrıntılı bir madde yazmaya yarayan kaynakların belirtilmesi önem taşımaktadır. Bu durum aynı zamanda internet sitelerindeki haberler bölümlerinin listeleri için de geçerlidir.

Bunun yanı sıra, kalsın minvalindeki argümanınızı maddede bulunan kaynak sayısına göre oluşturmayın. Maddede bulunan kaynak sayısı kayda değerliğe herhangi bir etkisi olmayan sosyal medya paylaşımları, bloglar vb. içeriklerle şişirilmiş olabilir. Maddede değerlendirme yapılırken kaynak sayısı yerine kaynakların niteliği ve kalitesi ön planda tutulmalıdır.

Vikipedi'nin diğer dillerdeki versiyonları

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Kayda değer bir konu, genellikle Türkçe dışındaki birçok dildeki Vikipedi'lerde ele alınacaktır; ancak, konunun diğer dillerde var olması tek başına ilgili konunun kayda değer olduğunu göstermez. Diğer Vikipedi'ler, Türkçe Vikipedi'den farklı kriterlere sahip olabilir. Bir konunun kayda değer olabilmesi için ikincil kaynaklarda yer alması gereklidir. Vikipedi’nin diğer sürümleri güvenilir kaynak değildir. Diğer dillerdeki maddelerin çoğu İngilizce Vikipedi’den çeviri yapılarak oluşturulmuştur. Ayrıca, çeviri araçlarının kullanılması nedeniyle Vikilerarası spam sayfalar oluşturmak kolay hâle gelmiştir. Uydurma bir madde olan Jean Moufot ilk olarak Hollandaca Vikipedi’de yayımlandı ve daha sonra İngilizce’nin de aralarında olduğu birçok dile tercüme edildi. Bununla birlikte, diğer dillerdeki maddeler Türkçe versiyonunda olmayan güvenilir kaynaklar ihtiva ediyorsa, bunlar da maddeye eklenebilir.

Öte yandan interwiki bağlantılarının olmaması, maddenin silinmesi gerektiği anlamına gelmemektedir. Vikipedistler farklı bir dilin Vikipedi’sinde henüz bir madde yazmamış olabilir veya Türkçe’deki maddeden bağlantı yapılmamış olabilir. Konunun Türkçe konuşulan bölgelerde daha fazla ilgi çekme diğer dillerde fazla ilgi çekmeme durumu olabilir, bunun tam tersi de olmuş olabilir.

Bireysel değer

[kaynağı değiştir]

Peki ya x maddesi?

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi'nin doğasına göre herhangi bir maddenin oluşturulmasını bir diğer maddenin varlığı veya yokluğu etkileyemez. (Belki bir maddenin hızlı silinmesine argüman oluşturabilir ancak kalması için oluşturamaz.) Bu tarz karşılaştırmalar her ne kadar uygun olmasa da, tüm yorum bu yüzden es geçilmemelidir. Maddelerin birbiriyle karşılaştırılması genel olarak yeterli argüman olmasa da, Seçkin madde, Kaliteli madde ve Madde değerlendirmesindeki maddelerle yapılan karşılaştırmalar güvenilir örnek teşkil edebilir.

Mantıksal açıdan bu tarz argümanlar ilişki kurarak yanılsama olarak bilinen mantıksal yanılgılara örnektir (diğer şekliyle "daha kötüyü ortaya çıkarmak" veya "onun kadar kötü olmaması")

Bir çok olmaması gereken madde bulunuyor. Eşit derecede, bir çok olması gereken ancak olmayan maddelerin, ilgi alanında olan birisi tarafından oluşturulana kadar olmamasıdır. Bu yüzden benzer bir maddenin olmaması gerektiğine işaret ederek bir maddenin varlığını sorgulamak, o güne kadar o maddenin var olmaması gerektiğinin fark edilmediğine dikkatleri çekerek o maddenin silinmeye aday gösterilmediğini ortaya çıkarabilir. Bunun sonucunda da argüman ters teperek diğer maddenin de silinmeye aday gösterilmesini sağlayabilir.

Bazen tartışmalar diğer maddelerin silinmesine/kalmasına yol açabilir (en ünlü örneği Pokémon testidir); bu ikna edici bir argüman olabilir, ancak buna rağmen dikkatli kullanılmalıdır. Bazen küçük çatışmalar geniş tartışmalara yol açarak yeni kaynaklarla çok farklı sonuçlara gidebilir. Tüm bu açıklamaların doğrultusunda geçmişteki bir tartışmaya atıfta bulunurken birbirine çok benzer örnek vereceğinizde bu bölümün sizi yanıltmasına veya üstünü örteceğine güvenmemelisiniz.

Bu kriterler aynı zamanda diğer bir dildeki Vikipedi'de bulunan maddeleri kullanarak yaratılacak argümanlar için de geçerlidir.Tüm Vikipedi'ler kayda değerlilik konusunda eşit derecede zarar görebilecek kapasitede olmalarına karşın konuların farklı dillerde kayda değerlik standartları belirli sınıflara göre değişiklik gösterebilir - bir maddenin Fransızca veya İsveçce veya da Urdu Vikipedi'de olması bir diğer Vikipedi'de kaynak veya kayda değerliğinin geçerli olduğunu göstermez. Belki de o dilde de silinmesi gerekiyordur ancak henüz oradaki hizmetliler veya sorumlular tarafından fark edilmemiştir.

Silme tartışmaları bazen doğru olsa da işlemi hatalı işleyebilir, karşılaştırması zordur: Grey's Anatomy karakterlerinin hepsinin maddesinin olması The Office'inkilerin de olmasını gerektirir mi? Karşılaştırmalar bazen tamamen konusal olabilir, bu yüzden tartışmalara "x kaldı, o yüzden bu da kalmalı" şeklinde yaklaşmak yerine, hangi politikalar alıntılandı ve o anki konuda tartışılması gereken argümanlar neler olmalı şeklinde yaklaşılmalıdır. Buna rağmen bu tarz argümanlar maddenin oluşturulması için uygun gerekçeler olabilir. Ancak, örneğin Yoda veya Mace Windu maddelerinin silinmesini düşünmek saçma olabilir. Eğer birisi Star Wars ana karakterlerinin maddeleri var derse bu geçerli bir tartışma olabilir. Bundan yola çıkarak, "Diğer Şeylerin Varlığı" açısından bakarak tutarlılık sağlanabilir. Ancak çoğu silme tartışmaları bu kadar net olmasa da prensipte aynıdır.

Vikipedi işleyişi birçok politikayla kodlanmış olsa da, büyük resme oranla küçük ayrıntılar yoktur. Bu kadar çok sayıda kayda değer olan maddelere nazaran azınlık konuların kayda değerliliği üzerinde uzun uzadıya tartışmalar yarar sağlamaz.

Bir editör Vikipedi'de romansı bir madde oluşturduğunda, bu tür materyal düzenlemesinin, tarafsız bakış açısı ve orijinal araştırma olmaması gibi temel politikalarla uyumlu olup olmadığını düşünmek gerekebilir. Diğer editörler, belirli türden maddelerin temel politikaların doğasında olmadığını iddia edebilirler; bakınız Vikipedi:Saldırı sayfası. Bu tür kaygıları basitçe bu bölümle eşleştirerek işaret edip göz ardı etmek uygun değildir.

Ya hep ya hiç

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Benzer konulardaki diğer maddelerin durumu, söz konusu maddenin durumunu etkilemesini gerektirmez. Süreç uygunsuz işlemiş olabilir, insanlar diğer maddeleri henüz görmemiş olabilir veya fikir birliği değişmiş olabilir. Benzer özellikleri paylaşan ve atıfta bulunulan diğer maddeler, tarafsız bir ansiklopedi maddesi yazılabilmesi için gereken şartları sağlamayabilir. Maddelerde atıfta bulunulan bazı avangard performans sanatçılarının, üniversite profesörlerinin, ilkokulların veya blogların (örneğin) maddelerin yazılması mümkün iken diğerleri hakkında yazılmayabilir. Bir maddenin tarafsız, iyi kaynaklandırılmış, doğrulanabilir ve güvenilir olması; önemli bir kriterdir fakat maddenin bulunduğu kategori veya diğer maddelerle benzerliği önemli değildir. Yine aynı şekilde benzer konudaki başka bir maddenin silinmiş olması, söz konusu maddenin de silinmesi gerektiği anlamına gelmez. Bunun yanı sıra maddelerin, bir silme tartışması üzerinde etkisi olabilecek emsalleri de vardır.

Bütünsel akıl yürütme

[kaynağı değiştir]

Vikipedi her şey hakkında bilgi vermelidir

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Evet, Vikipedi bir ansiklopedidir ve bu nedenle tüm bilgi alanları hakkında bilgi iletmelidir. Ancak, "tüm bilgi alanları" mutlaka "her şey" anlamına gelmez. Vikipedi, özellikle ayrım gözetmeyen bir bilgi koleksiyonu değildir; bu, Vikipedi'de olması gereken bilgileri neyin oluşturduğuna ilişkin standartlar olduğu anlamına gelir. Her şeyi içinde barındıran büyük bir ansiklopedi hayal edin: her fikri, şimdiye kadar yaşayan her insanı, her organizasyonu, bir nesnenin her kopyasını, her web sitesini vb. gibi, var olmuş veya var olacak her şeyin dahil olduğu bir ansiklopedi. Dahil etmenin en temel eşiği doğruluk değil, doğrulanabilirliktir. Doğrulanabilirlik gerekliliği, her parçacık veya her kişinin dahil olunmasını sınırlamak için yeterli olacaktır. Ayrıca, topluluk her doğrulanabilir gerçeği belgelememeye ve buna göre hangi maddelerin kalması gerektiğine dair kayda değerlik yönergeleri ve azınlık görüşlerine ilişkin politikalarını oluşturdu. Bu yönerge bir kâğıt ansiklopedinin yönergelerinden daha geniş olsa da, ne "her şey"in, ne de doğrulanabilir her şeyin bir koleksiyonu değildir. Bu nedenle, bir ansiklopediye neyin dahil edilmesi gerektiğini belirlerken dikkatlice düşünülmeli ve karar verilmeli.

Bilgiyi veya çabayı kaybetmeyin

[kaynağı değiştir]

Vikipedi kazanma veya kaybetme ile ilgili değildir, bakınız Vikipedi:Vikipedi galibiyet yeri değildir

Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Editörlerin Vikipedi politikasına veya yönergelerine uymayan maddelere yazması veya sürdürmek için çaba sarf etmesi talihsiz bir durumdur. Editörlerin, zaman ve enerji harcadıkları maddelerin silindiğini görmesi cesaret kırıcı olabilir. Ancak, bir maddeye harcanan emek gerçeği, maddeyi politika ve yönergelerin gerekliliklerinden muaf tutmaz.

Bazı durumlarda içerik, diğer ilgili maddelerle birleştirilebilir veya diğer Vikilere katkı sağlayabilir. Maddeler birleştirildiğinde doğrudan madde silme tartışmalarında tüm katkı bilgileri kaybolabilir ve makale için lisans geçersiz kılınabilir.

Silinen çalışma, bir hizmetliye yapılan istek üzerine kişisel sayfanıza veya taslak ad alanına geri yüklenebilir. Madde her ne kadar silme işleminden geçse de, bilgilerin geri yüklenmesi de genellikle mümkündür.

Burası oradan daha iyi

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Ansiklopedik olmayan materyal hiçbir maddeye ait değildir. Bazen "önemsiz bilgiler" veya "popüler kültür" olarak adlandırılan materyal, ana maddenin bir parçası olarak veya bir yan madde olarak dahil edilmek için uygun olabilir veya olmayabilir. Ancak kaynaksız veya tamamen önemsiz materyal ne ana maddeye, ne de ana maddeden ayrı tutmak için ayrılmış bir alt maddeye ait değildir. Vikipedi önemsiz konu deposu olmadığı için, maddelerdeki önemsiz bilgiler bölümlerinden kaçınılmalıdır. Efsanevi gibi anlamsız konu eklemeleri, popüler kültür maddelerinde özellikle "kurguda kullanım" veya "kültürel etkiler" gibi yönlere ayrılmış maddelerde güvenilir kaynaklar tarafından ansiklopedik konu olarak desteklenmişse geçerli olabilir. Ancak hiçbir önemi olmayan kaynaksız materyalin Vikipedi'de yeri yoktur. Ya ana maddedeki materyal uygun kaynaklarla desteklenmeli ve yan madde için uygun gerekçe ve kaynaklar eklenmeli veya da materyalin Vikipedi için uygun olmadığı düşünülmelidir.

Bu sadece bir kılavuz, öneri veya madde

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Vikipedi bir hukuk sistemi değildir. Silme işlemleri oylama değil, tartışmadır ve insanları fikirlerini ortaya koymaya teşvik ediyoruz. Bazen, kişilerin düşüncelerini özetlemiş mevcut bir proje sayfası bulunacaktır ve tekerleği yeniden icat etmek yerine ona bağlayabilirler (geçerli olduğuna dair uygun bir açıklama ile). Birisi bir maddeye, teklife veya yönergeye bağlantı veriyorsa, "VP:ÖRNEK bunu yapmamız gerektiğini söylüyor" değil, "Bunu uygulamamız gerektiğini düşünüyorum, VP:ÖRNEK nedenlerini açıklıyor" önerisinde bulunmaktadır.

Denemeler, genel olarak, bir konumu, görüşü veya argümanı özetlemeye hizmet eder. Öneriler, birincil işlevlerine ek olarak, konumları, görüşleri ve argümanları da özetler. Genellikle bu, politikalara ve yönergelere atıfta bulunularak yapılır, bu nedenle onları "yalnızca bir deneme" veya "yalnızca bir teklif" olarak kolayca etiketlemek yanıltıcı olabilir. Aynı zamanda, sayfadan alıntı yapan kişinin görüşünün (aynı zamanda sayfayı ilk yazan kişilerin görüşleri gibi) geçersiz olmayabileceği halde geçersiz olduğunu da gösterir. Silme tartışmalarında sunulan bazı argümanların geçersiz olmasının, argümanın özüne veya ona ulaşmak için kullanılan mantığa bağlı olarak birçok nedeni vardır. "Bağlantılanan sayfa bir deneme veya tekliftir" bunlardan biri değildir.

Yönergelerin de istisnaları vardır; ancak, "VP:ÖRNEK yalnızca bir yönergedir, onu takip etmek zorunda değiliz" şeklinde ifade etmek yardımcı olmaz. Bize ne yapacağımızı ve neden yapacağımızı söyleyen politikalarımız ve nasıl yapacağımız konusunda yardımcı olan yönergelerimiz bulunur. Yönergeleri bahane olarak kullanarak istisna yapabilmek için "yönerge" tanımını kullanmak yerine, neden istisna yapılması gerektiğine dair nedenler önerilmelidir.

Özellikle, VP:DENEME tanımlandığı şekliyle gerçek politika olmasa da, görmezden gelinmesi veya reddedilmesini gerektirmez. Bunun yerine bir emsalin mevcut olması nedeniyle, mevcut konunun neden ondan farklı olduğuna veya bunun bir istisna olarak ele alınması gerektiğine dair gerçek bir neden sunulmalıdır.

Bu durumda, birileri istisnasız bazı kayda değerlik yönergelerini izlemenin savunucusu olacak. Yönergeler açıkça, sağduyu istisnaları olabileceğini söylemektedir. Böyle durumlarda, yönergeleri bozmak/görmezden gelmek yerine, %100 kesinlikle uygulamanın gerekli olmadığını belirtmek yerinde olur. Ancak bu özel durumun neden bu istisnalardan biri olduğuna dair makul bir argüman oluşturulmaya çalışılmalıdır. Yönergeler genellikle iyi sebeplerden dolayı kullanılır, bu yüzden yönergelere emsal istisnalar gösterilirken sağlam nedenlere dayandırılmalıdır.

Katılımcıları hedef alan argümanlar

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Silme tartışması, söz konusu maddenin kendisi hakkındadır. Tartışma sırasında diğer ilgili maddelerin uygunluğundan veya silinen diğer maddelerden bahsedilebilir olsa da, tartışmanın konusu ne maddeyi oluşturan veya katkı verenleri, ne aday gösterenleri, ne de yorum yapanları kapsar. Bir madde, editörlerine veya kötüleyicilere göre değil, kendi esasına göre değerlendirilmelidir. Saygın editörler bile bazen başkalarının silinmesi gerektiğini düşündüğü sayfalar oluşturabilirken, yeni başlayanlar veya birçok kayda değmeyen madde oluşturanlar iyi yazılara katkıda bulunma potansiyeline sahiptir ve gerçekten çok iyi katkılarda bulunmuş olabilirler.

İyi niyetli çabalara çoğunluğun karşı çıkmasında utanılacak bir şey yoktur. Vikipedi, kazananlar ve kaybedenler kulübü değildir. Bir kullanıcı, sürekli olarak silinen maddeler oluşturuyor veya sürekli olarak iyi maddeleri silinmek üzere aday göstererek ansiklopedi işleyişini aksatmaya çalışıyor olabilir; bu bağımsız bir konudur ve kişinin davranışı ile ilgili farklı bir tartışmada incelenmelidir, silme tartışmasını etkilememelidir.

Unutmayın, yorum yaptığınızda kişisel saldırılar ve kötü niyetli suçlamalar hiçbir zaman yardımcı olmaz.

Ancak, yasaklanmış veya engellenmiş kullanıcılar tarafından yasaklarını veya engellemelerini ihlal ederek oluşturulan sayfalar, başkaları tarafından önemli bir düzenleme yapılmadığı takdirde hızlı silinebilir. Bu tür sayfalar durumun uygunluğuna göre etiketlenmelidir. Bu kriter, yasaklama veya engellemeden önce oluşturulan sayfalar veya yasağın konusuyla ilgisi olmayan konuların bulunduğu sayfalar için geçerli değildir (global yasağı olmadıkça).

Ayrıca, bir adayın veya yorumcunun Vikipedi:Silme önerisi#Silme öncesini takip etmediğinin algılanmasıyla ilgili suçlamaların etrafından dolaşırken çok dikkatli olun. Herkesin aynı araştırma araçlarına erişimi yoktur, bu nedenle başka bir veritabanlarında bulunandan daha fazla kapsama alanı sağlayan bir veri tabanına erişebilmeniz, kendi başına, diğer editörün görevlerini ihmal ettiğinin kanıtı değildir. Maddeyi kurtarabilirseniz, sadece kurtarın ve sizin bulduğunuzu bulamadığı için diğer editörlere saldırmayın.

Tekrarlanan adaylıklar

[kaynağı değiştir]
Kısayollar

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Bir madde defalarca silinmek üzere aday gösterildiyse; bazen kullanıcılar, maddenin daha önce silinmesi için bir fikir birliği sağlanmadığını savunarak tekrar "Kalsın" (hatta "Hızlı kalsın") diye önereceklerdir. Bu, bazı durumlarda iyi, bazı durumlarda da kötü bir argümandır. Silme işlemi, önceki silme tartışmasında yeterince ele alınmayan güçlü nedenlerle destekleniyorsa, geçmişteki bir silme tartışmasında kalmasına karar verilen bir madde yine de silinebilir; sonuçta fikir birliği zamanla değişebilir.

Bir madde silinmek üzere anlamsızca aday gösterilirse (veya yeniden aday gösterilirse), editörler yeniden adaylığa karşı çıkmakta haklıdır. Anlamsızca tekrar aday gösterilmesi, özellikle geçmişte kalması için bir fikir birliği oluşmuş veya son adaylığın üzerinden kısa bir süre geçmişse, Vikipedi'de işleyişi aksatmaya çalışmak anlamına gelebilir. Bir madde potansiyel olarak ansiklopedik olduğu ve geliştirilebileceği veya genişletilebileceği için kalmasına karar verildiyse, editörlere maddeyi geliştirmeleri için zaman tanınmalıdır. Bu nedenle, editörlerin maddeyi geliştirmek için yeterli zaman verilmeden tekrar aday gösterilmesine karşı çıkmaları uygundur.

Bir maddenin silinmesi için tekrar tekrar aday gösterilmesi, maddenin sorunlu olduğu anlamına gelmez. Aday gösterenlerin sunduğu gerekçelere, diğer katılımcılar tarafından silinme lehinde veya aleyhinde sunulan gerekçelere fazla önem verilmez. Bir maddenin birden fazla kere hayatta kalması, aday gösterenlerin gerekçelerinin karşı çıkanlar tarafından verilen argümanlara göre yetersiz olduğunu gösterir.

Şantaj

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Editörler bazen istediklerini elde etmek için ültimatomlar vererek düzenlemeyi bırakmakla tehdit edebilir veya ilerleyen zamanlarda editörlerin yanlış sonuçlarla kovulacağını iddia edebilirler. Benzer şekilde, bir editörün istediği sonuç; genellikle yeni editörlerdeki inatlaşma istatistiklerine veya Vikipedi'nin güvenilirliğine yönelik eleştirilere veya da Vikipedi'ye yönelik bazı dış eleştirilere bağlantılanabilir. Bir kararın Vikipedi'yle kullanıcılar arasındaki bağı güçlendirebileceği veya bozabileceği veya da Vikipedi:Vikipedi ne değildir? ile ilişkilendirilebileceği konusu geçerli bir argüman olsa da, öncelikle maddenin esasına odaklanılması gerekir.

Bir sayfayı ayrım gözetmeksizin alıntılamak

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Etkili bir şekilde kullanıldığında, bu sayfa yaygın hata türlerini belirtmek için kullanılabilir. Bununla birlikte, katılımcılar sadece diğer kullanıcıların ifadelerindeki kusurları ortaya çıkarmak yerine, konumlarını destekleyen geçerli bir gerekçe sunmalıdır. Ancak bunlar her zaman kötü argüman sayılmaz. Beş kişi silinmesi için adaydan dolayı !oy verdiyse ve maddenin kalmasını isteyen tek kişi sizseniz, belki aday gösteren kişi mevzuyu o kadar iyi açıklamıştır ki başka bir şey söylemeye gerek yoktur. Ayrıca bazı maddelerin kalması için bir nedeni vardır.

Ayrıca bakınız

Sonuçlara dayalı

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Okullardaki eğitim sisteminde geçen konular (kimi zaman kendi içeriğindeki işleyişe göre ilerler, kimi zaman henüz araştırmalar tam olarak tamamlanmadığından çevrim içi sürümü çıkmamış olabilir, kimi zaman da varlığı ispatlanınca kayda değerliği değişebilir), Vikipedi'deki silme tartışmalarının nasıl çözüldüğünün etkili bir özetidir, ancak bunu bir maddenin kalması veya silinmesi için tek argüman olarak kullanmak kısır döngüne yol açabilir. Katılımcılar okul içeriklerine başvurabilir ancak tartışmalarda gerekçelerini daha fazla açıklamaları beklenir. (Detay için İngilizce madde tartışmasının oylaması için bakınız Okul konuları oylaması)

Öncülü reddetmek

[kaynağı değiştir]
Kısayol

Lütfen silme tartışmalarında kaçınılması gereken argümanlar konulu bu maddenin girişini inceleyin.

Örnekler:

Önceli (ve Argumentum ad logicam gibi varyantlarını) reddetmek resmi bir yanılgıdır. Temel olarak, gerekli bir koşulun yeterli bir koşulla karıştırılmasından oluşur. Tüm Vikipedi politikaları gerekli koşullardır, mutlaka yeterli değildir. Maddenin bir koşulu karşılaması, diğer politikaları ihlal etmediği anlamına gelmez; özgün araştırma doğrulanabilir, kayda değer görünen makaleler özgün araştırma olabilir, kayda değer biyografiler VP:YİB ihlali olabilir. Politikalar tek başına değil birlikte yorumlanmalıdır.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Silme_tartışmalarında_kaçınılması_gereken_argümanlar&oldid=28287375#Kaynaklar_mevcut_olmalı" sayfasından alınmıştır