Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Эчтәлеккә күчү

Көньяк Судан

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Көньяк Судан latin yazuında])
Көньяк Судан
ингл. Republic of South Sudan
гарәп. جمهورية جنوب السودان
ингл. South Sudan
гарәп. جنوب السودان
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 9 июль 2011
Рәсми исем la République du Soudan du Sud[1], Republic of South Sudan, جمهورية جنوب السودان, South Sudan һәм جنوب السودان
Кыскача исем 🇸🇸
Гомер озынлыгы 56,811 ел[2]
Демоним dél-szudáni, South Sudanese, Sud-Sudanano, sudsudanese, sudsudanesi, sursudanés, sursudanesa, sul-sudanês, sul-sudanesa, Sud-Sudanano, Sud-soudanaise[1], Sudsoudanais[1], Sudsoudanaise[1], Sud-soudanais[1], דרום-סודאני, דרום-סודאנית, Südsudanese, Südsudanesin, sudsudanezo, sudsudanezi, sudsudaneza, sudsudaneze, سوداني جنوبي, سودانية جنوبية, سودانيين جنوبيين һәм سودانيات جنوبيات
Рәсми тел инглиз теле[3] һәм гарәп теле[3]
Гимн Көньяк Судан гимны[d]
Мәдәният Көньяк Судан мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Justice, Liberty, Prosperity, Справедливост, свобода, просперитет һәм Justiça, Liberdade, Prosperidade
Дөнья кисәге Африка
Дәүләт  Көньяк Судан
Башкала Джуба[d]
Сәгать поясы UTC+02:00[4] һәм Africa/Juba[d][5]
Иң көнчыгыш ноктасы 4°37′52″ т. к. 35°56′56″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 12°14′11″ т. к. 32°43′54″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 3°30′17″ т. к. 32°12′07″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 9°00′54″ т. к. 23°26′52″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:South Sudan.map
Иң югары ноктасы Киньети[d]
Иң түбән ноктасы Ак Нил
Идарә итү формасы федератив республика[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Көньяк Судан президенты[d]
Ил башлыгы Салва Киир Маярдит[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Көньяк Судан президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы Салва Киир Маярдит[d]
Канунбирү органы Көньяк Судан парламенты[d]
Үзәк банкы Көньяк Судан банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Бразилия, Германия, Уганда, Кытай Җөмһүрияте, Һиндстан, Филипин, Америка Кушма Штатлары, Судан, Россия, Мисыр, Кытай, Бангладеш, Кения һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[6]
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Интерпол[7][8], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[9], Бөтендөнья почта берлеге[10][11], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][12], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d][13], Бөтендөнья метеорология оешмасы[14], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[15] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][16]
Никахка керү яше 18 яшь
Халык саны 12 575 714 (2017)[17]
Административ бүленеше Джонглий[d], Aweil State[d], Aweil East State[d], Eastern Lakes State[d], Gogrial State[d], Gok State[d], Lol State[d], Tonj State[d], Twic[d], Wau State[d], Western Lakes State[d], Amadi State[d], Gbudwe State[d], Иматонг[d], Jubek State[d], Maridi State[d], Намурянг[d], Terekeka State[d], Yei River State[d], Boma State[d], Bieh State[d], Eastern Nile State[d], Latjoor State[d], Northern Liech State[d], Рувенг[d], Southern Liech State[d], Fangak State[d], Fashoda State[d] һәм Абьей[d]
Акча берәмлеге Көньяк Судан фунты[d][18]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,385[19]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,245[20]
Нәрсә белән чиктәш Судан, Хәбәшстан, Кения, Уганда, Конго Демократик Республикасы, Үзәк Африка Җөмһүрияте һәм Гарәп Лигасы
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d]
Кулланылган тел гарәп теленең Судан диалекты[d], Southeastern Dinka[d], Northeastern Dinka[d], South Central Dinka[d], Southwestern Dinka[d], Northwestern Dinka[d], Lango[d], гарәп теленең Джуба пиджины[d], Homa[d], Mittu[d], Moru[d], Morokodo[d], Baka[d], бонго теле[d], Baleesi[d], Реель[d], Toposa[d], Keliko[d], Uduk[d], Thuri[d], Aja[d], Mandari[d], опуо теле[d], динка теле[d], Olu’bo[d], Kaligi[d], Belanda Viri[d], инглиз теле, ануак теле[d], комо теле[d], Lopit[d], Avokaya[d], Ma'di[d], Kresh[d], Lotuko[d], Belanda Bor[d], Jur Modo[d], Lokoya[d], Nyolge[d], Beli[d], Indri[d], Ndogo[d], Mündü[d], Mangaya[d], Murle[d], шиллук теле[d], Päri[d], Tennet[d], Laarim[d], Didinga[d], джур теле[d], Togoyo[d], нуэр теле[d], Bai[d], Kakwa[d], Jumjum[d], Mo'da[d], Nyamusa-Molo[d], Mabaan[d], Dongotono[d], луо теленең ачоли диалекты[d], занде теле[d], Bari[d] һәм заманча әдәби гарәп теле[d]
Мәйдан 644 329 км²[21]
Һәштәге SoudanduSud
Югары дәрәҗәле Интернет домены .ss[d][22]
Харита сурәте
Позиционная карта
Рельефная позиционная карта
Тематик география Көньяк Судан географиясе[d]
Нәрсәдән бүленеп чыккан Судан
Феноменның икътисады Көньяк Судан икътисады[d]
Феноменның демографиясе Көньяк Судан халкы[d]
Джини коэффициенты 44,1[23]
Тулаем туулар коэффициенты 5,022[24]
BTI Governance Index 3,52[25], 2,99[25], 2,3[25] һәм 2,15[25][26]
BTI Status Index 3,08[25], 2,82[25], 2,27[25], 2,26[25] һәм 2,3[26]
Илнең мобиль коды 659
Илнең телефон коды +211[27]
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 9-1-1[d]
Диңгездәге идентификацияләү номеры 638
Карта
 Көньяк Судан Викиҗыентыкта

Көньяк Судан (ингл. South Sudan, гарәп. جنوب السودانҗәнүб әл-сүдан) — Африкада урнашкан дәүләт. Башкаласы — Җүба. 2011 елның 9 июленнән бирле бәйсез дәүләт статусына ия.

Көнчыгышта Эфиопия, көньякта Кения, Уганда һәм КДҖ, көнбатышта Үзәк Африка Җөмһүрияте, төньякта Судан белән чиктәш. Мәйданы — 619 745 км².

Әлеге җирлектә колонизация фәкать 19 гасырда гына башлана. Европа монда элек-электән христианлашу сәясәтен алып барган.

2011 ел гыйнварында Көньяк Суданда бәйсезлек турында референдум узган[28]. Тавыш бирүдә катнашканнарның 99% төбәкнең бәйсезлеген яклап чыккан[29]. 2011 елның 9 июлендә илнең рәсми бәйсезлеге игълан ителгән.

Көньяк Судан бәйсезлеген Судан, Алмания, Мисыр, Кения, Кытай, Бөекбритания, Төркия, Италия, АКШ, Канада, Австралия, Япония, Италия, Ирландия, КАҖ, Швеция, Россия һәм башка, барлыгы 50 дән артык дәүләт таныды.

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  3. 3,0 3,1 6 // Конституция Южного Судана
  4. https://www.timeanddate.com/time/zone/south-sudan
  5. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
  6. https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  7. https://www.interpol.int/Member-countries/WorldИнтерпол.
  8. https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/SOUTH-SUDAN-Rep.of
  9. http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  10. http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  11. https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=277
  12. https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  13. http://icdo.org/who-we-are/members/member-states.html
  14. https://public.wmo.int/en/members/south-sudan
  15. https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  16. https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  17. база данных Всемирного банкаБөтендөнья банкы.
  18. http://www.vesti.ru/doc.html?id=513378
  19. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  20. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  21. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/south-sudan/
  22. South Sudan gets own Internet domain
  23. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  24. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 25,6 25,7 https://www.bti-project.org
  26. 26,0 26,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/SSD
  27. http://www.itu.int/ITU-T/newslog/New+Country+New+Number+Country+Code+211+Officially+Assigned+To+South+Sudan.aspx
  28. Судан көньягында референдум уза
  29. Судан президенты илнең көньягын бәйсез дип танырга риза
Көнчыгыш Африка бердәмлеге байрагы