Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Эчтәлеккә күчү

Малави

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Малави latin yazuında])
Малави
ингл. Republic of Malawi
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 6 июль 1964
Сурәт
Рәсми исем Malawi, Malawi һәм la République du Malawi[1]
Кыскача исем 🇲🇼
Гомер озынлыгы 63,223 ел[2]
... хөрмәтенә аталган Ньяса күле
Демоним Malawian, malawi, Malawiano, Malaviyänan, ملاوي, ملاوية, ملاويون, מלאווי, מלאווית, malawieni, malawian, malawiană, মালাউইয়ীয়, malawiano, malawiana, malawiani, malawiane, malaui, malauianu, malauiana, Malaviano, マラウイ人, 말라위인, Malawite[1], maławiana, maławiane, maławiani, maławian, malawià, malawiana, malawians, malawianes, مالاوي, مالاوية, مالاويين, مالاويات, Malavijec һәм Malavijka
Рәсми тел инглиз теле һәм чева теле
Гимн Малави гимны[d]
Мәдәният Малави мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Unity and Freedom, The warm heart of Africa һәм Undod a Rhyddid
Дөнья кисәге Африка
Дәүләт  Малави
Башкала Лилонгве[d][3]
Сәгать поясы UTC+02:00 һәм Africa/Blantyre[d][4]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көньяк Африка
Иң көнчыгыш ноктасы 14°53′43″ к. к. 35°55′07″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 9°22′ к. к. 33°00′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 17°07′46″ к. к. 35°05′50″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 13°37′15″ к. к. 32°40′21″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Malawi.map
Иң югары ноктасы Му­ланд­же[d]
Иң түбән ноктасы Шире[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Малави президенты[d]
Ил башлыгы Лазарус Чаквера[d][5]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Малави президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы Лазарус Чаквера[d]
Башкарма хакимият Малави министрлар кабинеты[d]
Канунбирү органы Малави милли ассамблеясе[d]
Үзәк банкы Малави резерв банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Австралия, Исраил, Мозамбик, Нигерия, Руанда, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Малайзия, Кытай Җөмһүрияте, Замбия, Америка Кушма Штатлары, Кытай, Бангладеш, Германия һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[6]
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Милләтләр Дуслыгы[7], АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[8][9], ХКТО[d][10][11], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], Бөтендөнья почта берлеге[12][13], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][14], Бөтендөнья метеорология оешмасы[15], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[16] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][17]
Халык саны 18 622 104 (2017)[18]
Административ бүленеше Үзәк төбәге[d], Төньяк төбәге[d] һәм Көньяк төбәге[d]
Акча берәмлеге Малави квачасы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 12 602 334 124 $[19] һәм 13 164 667 627 $[19]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,512[20]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,377[21]
Эшсезлек дәрәҗәсе 8 процент[22]
Нәрсә белән чиктәш Замбия, Танзания һәм Мозамбик
Автомобил хәрәкәте ягы сул[d][23]
Челтәр көчәнеше 230 вольт[24]
Электр аергычы төре BS 1363[d][24]
Әүвәлгесе Малави[d]
Алыштырган Малави[d]
Кулланылган тел инглиз теле[25], Ndali[d], Малави ломве теле[d], Tonga[d], Nyakyusa[d], Lambya[d], яо теле, чева теле, тумбука теле[d], Malawi Sena[d], Kokola[d], Shinyiha[d] һәм Nyika[d]
Кайда өйрәнелә Malawian studies[d]
Мәйдан 118 484 км²[26][27]
Рәсми веб-сайт malawi.gov.mw
Һәштәге Malawi
Югары дәрәҗәле Интернет домены .mw
Харита сурәте
Эмблема/тамгасы сурәте
Тематик география Малави географиясе[d]
Феноменның икътисады Малави икътисады[d]
Феноменның демографиясе Малави халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 764 717[28]
Джини коэффициенты 38,5[29]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 16,5 процент
Тулаем туулар коэффициенты 5,129[30]
Демократия индексы 5,74[31]
BTI Governance Index 4,72[32], 5,5[32], 5,66[32], 5,86[32], 5,99[32], 5,63[32], 5,61[32], 5,7[32] һәм 5,64[33]
BTI Status Index 4,89[32], 5,35[32], 5,56[32], 5,57[32], 5,77[32], 5,55[32], 5,49[32], 5,41[32] һәм 5,47[33]
Happy Planet Index score 38,7[34]
Илнең мобиль коды 650
Илнең телефон коды +265
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 9-9-9[d][35], 998[d][35], 997[d][35] һәм 990[d][35]
Номер тамгасы коды MW
Диңгездәге идентификацияләү номеры 655
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Малавида төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Малави Викиҗыентыкта

Малави рәсми рәвештә Малави Республикасы Көньяк-Көнчыгыш Африкада урнашкан элек Ньясалэнд буларак мәгълүм булган диңгезгә чыгуы булмаган дәүләт. Көнбатышта ул Замбия белән, төньякта һәм төньяк-көнчыгышта Танзания белән һәм көнчыгышта, көньякта һәм көньяк-көнбатышта Мозамбик белән чиктәш. Малави 118 484 км² мәйдан били һәм аның халык саны фараз иткәнчә (2021 елның январена) 19 431 566 кеше. Малавиның башкаласы (һәм иң зур шәһәре) - Лилонгве. Аның зурлыгы буенча икенче шәһәре Блантайр, өченчесе Мзузу һәм дүртенчесе элеккеге башкаласы Зомба. Малави атамасы Маравидан килеп чыккан, бу даирәдә яшәгән Чева халкының борынгы атамасы.

Диннәр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Малавида 2018 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, ил халкының (19 млн кеше, 2020 елга) 82,3 % ы ―христианнар (протестантлар 58,5 %, католиклар 17,2 % һ. б. христиан диннәре). 13, 8 % ы ― мөселманнар (күпчелеге ― сөнниләр, калганнары ― шигыйлар).[36].

Галерея

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Илнең элекке башкаласы, халык саны зурлыгы буенча дүртенче урындагы шәһәре Зомба(ингл.)татар. мәчете
    Илнең элекке башкаласы, халык саны зурлыгы буенча дүртенче урындагы шәһәре Зомба(ингл.)татар. мәчете
  • Чиловаматамбе, Касунгу районы, Малавидагы балалар.
    Чиловаматамбе, Касунгу районы, Малавидагы балалар.
  • Каронга, Малавида сыйныф бүлмәсендә мәктәп балалары.
    Каронга, Малавида сыйныф бүлмәсендә мәктәп балалары.
  • Ксиллофонда уйнаучы Малави кешесе
    Ксиллофонда уйнаучы Малави кешесе
  • Чонгони Таш Сәнгате Өлкәсе
    Чонгони Таш Сәнгате Өлкәсе

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ 1,0 1,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  3. ↑ http://www.statoids.com/umw.html
  4. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
  5. ↑ http://www.bbc.com/news/world-africa-27648964
  6. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  7. ↑ https://thecommonwealth.org/our-member-countries/malawi
  8. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  9. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/MALAWI
  10. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  11. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/malawi
  12. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  13. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=185
  14. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  15. ↑ https://public.wmo.int/en/members/malawi
  16. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  17. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  18. ↑ база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
  19. ↑ 19,0 19,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  20. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  21. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  22. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  23. ↑ http://chartsbin.com/view/edr
  24. ↑ 24,0 24,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  25. ↑ Crystal D. English as a Global Language — 2 — Cambridge University Press, 2012. — 224 p. — ISBN 978-1-107-61180-1, 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3
  26. ↑ https://dbpedia.org/page/Malawi
  27. ↑ https://www.enciclopedia.cat/gran-enciclopedia-catalana/malawi
  28. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  29. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  30. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  31. ↑ 2020 Democracy Index
  32. ↑ 32,00 32,01 32,02 32,03 32,04 32,05 32,06 32,07 32,08 32,09 32,10 32,11 32,12 32,13 32,14 32,15 https://www.bti-project.org
  33. ↑ 33,0 33,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/MWI
  34. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=MWI
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  36. ↑ 2018 Population and Housing Census Main Report. Malawi National Statistical Office. әлеге чыганактан 2020-06-08 архивланды. 2021-12-03 тикшерелгән.

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Малави&oldid=4248692