Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Skip to main content
En los últimos años ha crecido el interés en torno a la escritura por mano de mujeres. Con la intención de contribuir al estudio y difusión de esta línea de investigación, el grupo GITHE de la Universidad de Alcalá inauguró en 2018 las... more
En los últimos años ha crecido el interés en torno a la escritura por mano de mujeres. Con la intención de contribuir al estudio y difusión de esta línea de investigación, el grupo GITHE de la Universidad de Alcalá inauguró en 2018 las jornadas “Ellas toman la pluma”. En este volumen se presenta una selección de trabajos presentados en la tercera edición de estas jornadas (2021) a cargo de diferentes especialistas que aportan una perspectiva plural e interdisciplinar representada por doce capítulos en los que se analizan los diversos grados de autoría o agencia femenina, las tipologías textuales asociadas, los diferentes usos lingüísticos y, en definitiva, los contextos histórico-culturales en los que se forjan las piezas documentales y literarias examinadas en esta monografía. Se pretende, por tanto, con este volumen colectivo ofrecer diferentes puntos de reflexión en torno a la continuada participación de la mujer en los diferentes ámbitos de la cultura escrita, desde la Edad Media hasta el siglo XIX, subsanando con ello algunas lagunas y abriendo nuevas vías de investigación en el campo de la escritura femenina.
Las Siete Partidas es uno de los textos del medievo castellano más fascinantes. En algunos aspectos, aún mantiene su vigencia y ha atraído la atención de investigadores de todo el mundo. Es una obra que ha suscitado grandes debates, como... more
Las Siete Partidas es uno de los textos del medievo castellano más fascinantes. En algunos aspectos, aún mantiene su vigencia y ha atraído la atención de investigadores de todo el mundo. Es una obra que ha suscitado grandes debates, como el de cuántas redacciones ha conocido; si fue promulgado y cuándo lo fue; su relación con el Setenario; los testimonios en que se ha conservado y transmitido, su factura, su decoración; su amplia difusión a través de múltiples copias manuscritas; su recepción en otras áreas culturales y lingüísticas ibéricas, como demuestran las diferentes traducciones al catalán, al gallego y al portugués. Algunos de estos aspectos han merecido numerosos trabajos, pero otros apenas si han sido mencionados colateralmente. En este volumen se recogen un ramillete de artículos que han surgido durante el desarrollo del proyecto 7 Partidas Digital, cuyo objetivo es la edición digital de todos los testimonios castellanos con el fin de establecer un posible texto crítico utilizando las más modernas técnicas computacionales y los probadísimos métodos filológicos. Se abre el volumen con el censo de los testimonios castellanos y se cierra con la descripción del sistema de codificación informática que se ha utilizado con los impresos de las Siete Partidas. Entre ambos polos, se examinan algunos de los problemas textuales y codicológicos que caracterizan los testimonios manuscritos estudiados; se ofrece un estado de la cuestión acerca de la tradición manuscrita y textual de la obra, en particular en lo que se refiere a las redacciones y versiones conocidas y su relación con otros textos alfonsíes, como el Setenario; se analizan los esquemas de iluminación, en particular, el examen de las miniaturas del MSS/12837 de la Biblioteca Nacional de España; así como los paratextos que se encuentran en algunos de los códices en los que se han transmitido; asimismo; se ofrece una puesta al día en lo que concierne a la difusión y traducción de las Siete partidas en las demás lenguas iberorrománicas, así como el análisis particular de algunos ejemplos ilustrativos de la recepción cultural e histórica, en el ámbito literario y social, de las Siete partidas a lo largo de la Edad Media hispánica.
[gal] Trátase do primeiro libro que ofrece un estudo completo e rigoroso do corpus da prosa galega medieval con información actualizada dos textos e das investigacións publicadas (incorpóranse obras ata o de agora descoñecidas e novas... more
[gal] Trátase do primeiro libro que ofrece un estudo completo e rigoroso do corpus da prosa galega medieval con información actualizada dos textos e das investigacións publicadas (incorpóranse obras ata o de agora descoñecidas e novas interpretacións de certos testemuños). O manual ten como obxectivo dar a coñecer ao público interesado todos os textos literarios compostos en galego na Idade Media de forma sintética e seria, e está ilustrado cun amplo repertorio de imaxes dos manuscritos. Para iso realízase en cada obra un estudo sucinto da descrición física dos testemuños que conservan a obra, unha análise concisa do texto que teña en conta as súas características, a súa tradición textual e o seu contexto de produción. Por último, complétase cun exhaustivo apéndice bibliográfico particular que recolle as edicións, estudos e proxectos da obra publicados (e en curso de realización), e un índice de axentes e espazos culturais que evidencian o ambiente sociocultural da época na área setentrional peninsular.
---
[es] Se trata del primer libro que ofrece un estudio completo y riguroso del corpus de la prosa gallega medieval con información actualizada de los textos y de las investigaciones publicadas (se incorporan obras hasta ahora desconocidas y nuevas interpretaciones de ciertos testimonios). El manual tiene como objetivo dar a conocer al público interesado todos los textos literarios compuestos en gallego en la Edad Media de forma sintética y seria, y está ilustrado con un amplio repertorio de imágenes de los manuscritos. Para ello se realiza en cada obra un estudio sucinto de la descripción física de los testimonios que conservan la obra, un análisis escueto del texto que tenga en cuenta sus características, su tradición textual y su contexto de producción. Por último, se completa con un exhaustivo apéndice bibliográfico particular que recoge las ediciones, estudios y proyectos de la obra publicados (y en curso de realización), y un índice de agentes y espacios culturales que evidencian el ambiente sociocultural de la época en el área septentrional peninsular.
[fonte: https://libraria.xunta.gal/es/guia-para-o-estudo-da-prosa-galega-medieval-3]
Número especial 20 de Madrygal. Revista de Estudios Gallegos (UCM). Selección de artigos, arbitrados por pares externos, derivados do Congreso 2015 da Asociación Internacional de Estudos Galegos (AIEG).
The digital edition of Alfonso el Sabio's thirteenth-century chronicle the Estoria de Espanna.
A Crónica de 1344, da autoria de Pedro de Barcelos, filho natural do rei D. Dinis de Portugal, é uma das mais emblemáticas obras da cultura ibérica do século XIV, com larga fortuna em Portugal e em Castela ao longo dos séculos seguintes.... more
A Crónica de 1344, da autoria de Pedro de Barcelos, filho natural do rei D. Dinis de Portugal, é uma das mais emblemáticas obras da cultura ibérica do século XIV, com larga fortuna em Portugal e em Castela ao longo dos séculos seguintes. Teve, porém, uma transmissão textual atribulada – passando por uma reformulação por volta de 1400, seguida de uma abreviação e continuação pouco antes de 1460, além de sucessivas traduções para castelhano – da qual resultou uma tradição manuscrita bilingue e lacunar onde não se conta nenhum testemunho português da crónica original.
Estas circunstâncias tiveram consequências na difusão editorial do texto. Apesar de a obra ter sido objecto de duas edições críticas, a sua secção final, contemplando os reinados castelhanos de Afonso X a Afonso XI, permanece inédita. De facto, Lindley Cintra publicou, entre 1954 e 1990, o texto português da reformulação c. 1400, que termina em Fernando III; quanto a Diego Catalán, deu à estampa, em 1970, a secção inicial da crónica original, radicalmente alterada pela reformulação e que subsiste apenas em tradução castelhana. Desta forma, a secção da Crónica de 1344 posterior à morte de Fernando III, cujo texto integral se conserva também apenas em castelhano, continua confinada aos manuscritos.
O presente trabalho vai dar a conhecer esse relato de um passado recente, que documenta uma visão privilegiada das relações entre os reinos peninsulares nesse conturbado período da história ibérica e constitui uma peça chave no complexo entrecruzamento de textos historiográficos medievais em galego-português e em castelhano.

---

La Chronique de 1344, de Pierre de Barcelos, fils naturel du roi Denis du Portugal, est l’une des œuvres les plus emblématiques de la culture ibérique du XIVe siècle, qui a connu une importante fortune littéraire au Portugal et en Castille au cours des siècles suivants. Refondue aux alentours de 1400, abrégée et continuée vers 1460, traduite en castillan à plusieurs reprises, cette chronique a cependant connu une transmission textuelle accidentée qui a produit une tradition manuscrite bilingue et incomplète où l’on ne compte aucun témoignage portugais du texte originel.
Ces circonstances ont conditionné la diffusion éditoriale du texte. Bien que l’œuvre ait fait l’objet de deux éditions critiques, sa section finale, couvrant les règnes castillans d’Alphonse X à Alphonse XI, est encore inédite à ce jour. Lindley Cintra a publié, entre 1954 et 1990, le texte portugais de la refonte c. 1400, se terminant par le règne de Fernando III. Quant à Diego Catalán, il a fait paraître, en 1970, la section initiale de la chronique originelle, que la refonte c. 1400 avait radicalement transformée et dont il ne subsiste que la traduction castillane. Ainsi, la partie de la Chronique de 1344 qui suit la mort de Fernando III, dont le texte intégral n’est conservé qu’en castillan, ne nous est accessible que dans ses versions manuscrites.
Cette publication permettra de diffuser ce récit d’un passé qui, pour son auteur, était encore tout récent. Témoignage privilégié des relations entre les royaumes péninsulaires à cette période tumultueuse de l'histoire ibérique, il s’avère aussi être une pièce clé du complexe entrelacs de textes historiographiques médiévaux en galicien-portugais et en castillan.

---

La Crónica de 1344, de Pedro de Barcelos, hijo natural del rey D. Dinis de Portugal, es una de las más emblemáticas obras de la cultura ibérica del siglo XIV, con una extensa fortuna literaria en Portugal y en Castilla a lo largo de los siglos siguientes. Tuvo, sin embargo, una transmisión textual accidentada – fue reformulada hacia 1400, posteriormente abreviada y continuada poco antes de 1640, además de sucesivas traducciones al castellano – de la cual resultó una tradición manuscrita bilingüe e incompleta para la que no se conserva ningún testimonio portugués de la crónica original.
Estas circunstancias condicionaron la difusión editorial del texto. Pese a que la obra fue objeto de dos ediciones críticas, su sección final, que contempla los reinados castellanos de Alfonso X a Alfonso XI, permanece aún inédita. Lindley Cintra publicó entre 1954 y 1900 el texto portugués de la reformulación de ca. 1400, que termina en Fernando III. Por su parte, Diego Catalán hizo lo propio en 1970 con la sección inicial de la crónica original, radicalmente alterada por dicha reformulación y que solo se conserva en traducción castellana. De esta forma, la sección de la Crónica de 1344 posterior a la muerte de Fernando III, cuyo texto integral se conserva también únicamente en castellano, continúa relegada a los manuscritos.
El presente trabajo da a conocer ese relato de un pasado reciente que documenta una visión privilegiada de las relaciones entre los reinos peninsulares en aquel conturbado periodo de la historia ibérica y que constituye una pieza clave en la compleja interconexión de textos historiográficos medievales en gallego-portugués y en castellano.
Primeiro monográfico da revista Madrygal (Núm. Especial 18). Estudos diversos, arbitrados por pares, sobre identidade, alteridade e exilio na literatura galega: séculos XIX-XXI, literatura galega comparada e de conxunto, exilio e... more
Primeiro monográfico da revista Madrygal (Núm. Especial 18). Estudos diversos, arbitrados por pares, sobre identidade, alteridade e exilio na literatura galega: séculos XIX-XXI, literatura galega comparada e de conxunto, exilio e recuperación da memoria histórica, literatura galega en Madrid, editoriais e prensa na Galiza do interior e do exterior, identidade feminina e estudos de xénero, industrias culturais galegas: arte, música, escenografía e cinema.
Nesta Tese de Doutoramento preséntase unha abordaxe histórico-filolóxica e unha nova edición da Historia Troiana, un manuscrito facticio galego-castelán da segunda metade do século XIV custodiado na Biblioteca Menéndez Pelayo de Santander... more
Nesta Tese de Doutoramento preséntase unha abordaxe histórico-filolóxica e unha nova edición da Historia Troiana, un manuscrito facticio galego-castelán da segunda metade do século XIV custodiado na Biblioteca Menéndez Pelayo de Santander (ms. 558). No primeiro capítulo (pp. 1-60) analízase a evolución da materia de Troia, desde as súas orixes até a súa difusión no Medievo europeo e a súa recepción nas letras peninsulares baixomedievais. Nos dous seguintes capítulos póñense de relevo os diferentes indicios internos (codicolóxicos, paleográficos, lingüísticos, estilísticos) que, conxugados coas evidencias fornecidas pola historia externa do manuscrito (padroado, intencionalidade, fortuna, procedencia, etc.), xustificaron o acoutamento da Historia Troiana nun tempo e nun espazo xeográfico e cultural concretos para cada un dos estadios redaccionais da obra: o proxecto editorial orixinario de Pedro I (Sevilla, ca. 1367-1369) e a súa recuperación e transformación no círculo nobiliario dos Andrade (rexión noroccidental de Galiza, ca. 1369-1372). No capítulo II (pp. 63-115) estúdanse os indicios internos que permiten achar as coordenadas espazo-temporais nas que se orixinou o testemuño primixenio e o facticio galego-castelán. No capítulo III (pp. 117-139) aproximámonos á xénese autorial, padroado, intencionalidade, fortuna e vicisitudes que definen o percorrido da Historia Troiana desde as súas orixes na corte sevillana de Pedro I, pasando pola súa incorporación ao patrimonio bibliográfico da Casa de Astorga-Altamira (séculos XV-XVI), até chegarmos á súa reaparición no obradoiro do libreiro madrileño Gabriel Sánchez (segunda metade do século XIX) e a súa posterior adquisición por Marcelino Menéndez Pelayo. No capítulo IV (pp. 141-175) estúdanse as fontes empregadas para a compilación troiana de Pedro I, composta por dúas tradicións textuais ben coñecidas na época: a prosificación peninsular do Roman de Troie (séculos XII-XIII), transmitida pola Crónica Troyana de Afonso XI (1350), e a compilación troiana de Afonso X (segunda metade do século XIII) que, posteriormente, se integraría nas tres primeiras partes da General Estoria. Doutra banda, a través da comparanza con outros manuscritos vinculados á Historia Troiana (especialmente BNE ms. 10.146), estabeleceuse unha filiación do texto tendo en conta os outros testemuños troianos coetáneos. No capítulo V (pp. 177-433) ofrécese un estudo arqueolóxico exhaustivo dos caracteres externos e internos do manuscrito (composición material, planificación e configuración da páxina, escritura, tintas, signos ou evidencias de corrección, elementos referenciais de identificación, organización e compartimentación do texto, decoración, ilustración, encadernación, etc.) que permitiu confirmar algunhas conxecturas relativas ao estadio redaccional do manuscrito e á súa filiación textual. Pola súa banda, no capítulo VI (pp. 435-529) ofrécese unha análise grafemática da Historia Troiana, tanto da sección castelá como da galega, que permitiu xustificar, en boa medida, os criterios de presentación gráfica incluídos no capítulo VIII (pp. 1299-1372). Por último, preséntase a transcrición paleográfica do texto e das notas marxinais (capítulo VII, CDrom pp. 645-1295) e a edición crítica e anotada da obra (capítulo VIII, pp.  1375-1923), acompañadas dunha reprodución fotográfica íntegra do manuscrito (CDrom)
Esta obra recolle a edición da documentación medieval pertencente ao período fundacional e de esplendor económico (sécs. IX-XIII) do mosteiro beneditino de Santo Estevo de Chouzán, un antigo cenobio situado na actual freguesía homónima... more
Esta obra recolle a edición da documentación medieval pertencente ao período fundacional e de esplendor económico (sécs. IX-XIII) do mosteiro beneditino de Santo Estevo de Chouzán, un antigo cenobio situado na actual freguesía homónima pertencente ao concello de Carballedo, na comarca de Chantada. O traballo achega ao historiador a colección diplomática, até o de agora inédita, vinculada aos primeiros catro séculos de vida deste mosteiro, convertido en priorado a partir de 1499 coa súa anexión a San Paio de Antealtares. Ao mesmo tempo, ponse á disposición aos historiadores da lingua unha masa textual adecuadamente disposta para o seu aproveitamento escriptolingüístico. Por último, a reflexión ecdótica contida nesta obra pretende achegar ao público interesado unha descrición razoada de todos aqueles feitos gráficos conflitivos á hora de editar fontes documentais antigas, acompañada dunha proposta de presentación crítica tendente á interdisciplinariedade entre as ciencias historiográficas, a historia e a filoloxía
Este traballo dá noticia dunha peza documental de extraordinario valor para a historia lingüística, científico-literaria e cultural da Galiza medieval. Trátase da primeira mostra coñecida até o momento no espazo cultural galego de... more
Este traballo dá noticia dunha peza documental de extraordinario valor para a historia lingüística, científico-literaria e cultural da Galiza medieval. Trátase da primeira mostra coñecida até o momento no espazo cultural galego de literatura técnica de natureza médica non asociada ao mundo animal. O texto en cuestión, unha receita con prescrición médica datábel na segunda metade do século XV, conservouse copiado no volto dun documento orixinal outorgado polo notario muradán Pedro de Antelo, formando parte dun dos atados probatorios do preito que os Mariño de Lobeira mantiveron cos arcebispos composteláns (1470-1524) por mor da xurisdición de varias freguesías do alfoz de Muros. Nesta primeira aproximación ao texto, faise unha moi breve contextualización histórico-literaria e ofrécese a transcrición e edición do texto da receita e do documento notarial asociado a ela.
[gal] Trátase do primeiro libro que ofrece un estudo completo e rigoroso do corpus da prosa galega medieval con información actualizada dos textos e das investigacións publicadas (incorpóranse obras ata o de agora descoñecidas e novas... more
[gal] Trátase do primeiro libro que ofrece un estudo completo e rigoroso do corpus da prosa galega medieval con información actualizada dos textos e das investigacións publicadas (incorpóranse obras ata o de agora descoñecidas e novas interpretacións de certos testemuños). O manual ten como obxectivo dar a coñecer ao público interesado todos os textos literarios compostos en galego na Idade Media de forma sintética e seria, e está ilustrado cun amplo repertorio de imaxes dos manuscritos. Para iso realízase en cada obra un estudo sucinto da descrición física dos testemuños que conservan a obra, unha análise concisa do texto que teña en conta as súas características, a súa tradición textual e o seu contexto de produción. Por último, complétase cun exhaustivo apéndice bibliográfico particular que recolle as edicións, estudos e proxectos da obra publicados (e en curso de realización), e un índice de axentes e espazos culturais que evidencian o ambiente sociocultural da época na área setentrional peninsular. --- [es] Se trata del primer libro que ofrece un estudio completo y riguroso del corpus de la prosa gallega medieval con información actualizada de los textos y de las investigaciones publicadas (se incorporan obras hasta ahora desconocidas y nuevas interpretaciones de ciertos testimonios). El manual tiene como objetivo dar a conocer al público interesado todos los textos literarios compuestos en gallego en la Edad Media de forma sintética y seria, y está ilustrado con un amplio repertorio de imágenes de los manuscritos. Para ello se realiza en cada obra un estudio sucinto de la descripción física de los testimonios que conservan la obra, un análisis escueto del texto que tenga en cuenta sus características, su tradición textual y su contexto de producción. Por último, se completa con un exhaustivo apéndice bibliográfico particular que recoge las ediciones, estudios y proyectos de la obra publicados (y en curso de realización), y un índice de agentes y espacios culturales que evidencian el ambiente sociocultural de la época en el área septentrional peninsular. [fonte: https://libraria.xunta.gal/es/guia-para-o-estudo-da-prosa-galega-medieval-3]
Si las investigaciones del español en contacto con el francés son poco numerosas, en comparación, por ejemplo, con el interés que ha suscitado el estudio del contacto español-inglés, su escasez resulta aún más perceptible en otros... more
Si las investigaciones del español en contacto con el francés son poco numerosas, en comparación, por ejemplo, con el interés que ha suscitado el estudio del contacto español-inglés, su escasez resulta aún más perceptible en otros estadios históricos. Del siglo XIX, y en cartas manuscritas, desconocemos la existencia de trabajos como este, en el que analizamos la variedad del español de América con la que un francés escribe a su mujer chilena desde la California de la fiebre del oro, señalando las abundantes transferencias de su lengua nativa en su escritura, reflejadas en tres planos lingüísticos: gráfico-fonético, morfosintáctico y léxico.
En este trabajo presentamos la historia externa del códice 558 de la Biblioteca Menéndez Pelayo de Santander, un manuscrito conocido tradicionalmente como la Historia Troyana “bilingüe” por combinar el castellano y el gallego en su... more
En este trabajo presentamos la historia externa del códice 558 de la Biblioteca Menéndez Pelayo de Santander, un manuscrito conocido tradicionalmente como la Historia Troyana “bilingüe” por combinar el castellano y el gallego en su redacción final. Se trata de un manuscrito en origen castellano encargado por el rey Pedro I de Castilla hacia 1365-69 que, tras un importante deterioro, sería restaurado y completado en gallego poco tiempo después (ca. 1369-73) en el círculo nobiliario coruñés de la Casa de Andrade. Nos centraremos fundamentalmente en las vicisitudes por las que pasó el manuscrito tras su incorporación en el valioso patrimonio cultural de la Casa de Astorga-Altamira (siglo XVI) y su adquisición en Madrid por parte Marcelino Menéndez Pelayo a finales del siglo XIX.
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23... more
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23 (2020), pp. 139-180. https://revistas.ucm.es/index.php/MADR/article/view/73069 [es] Galicia y El-Rey o cómo reinar desde la distancia: comunicación política en torno a dos nuevos privilegios rodados de Juan II Resumen. El objetivo principal de este trabajo es editar y contextualizar dos privilegios rodados de Juan II referentes a Galicia recientemente localizados en la Biblioteca de Catalunya, uno de ellos desaparecido desde el siglo XIX y otro desconocido hasta el momento. Al mismo tiempo, se ofrece un primer análisis de estos documentos regios relativos a Ribadavia (Ourense) y al monasterio de San Vicenzo do Pino (Lugo), haciendo hincapié en la necesidad de abordar en el futuro un estudio integral de las relaciones bidireccionales y de la comunicación política entre el reino de Galicia y sus monarcas, sobre todo durante la Baja Edad Media, cuando estos reinaron fundamentalmente desde la distancia. Abstract. After the discovery of two 'privilexios rodados' granted by the king Juan II of Castile, concerning Galicia, in the Biblioteca de Catalunya, one of them disappeared since the 19th century and another unknown so far, the main aim of this paper is to publish both documents. At the same time, a first analysis of these royal parchments concerning Ribadavia (Ourense) and the monastery of San Vicenzo do Pino (Lugo) is offered, emphasizing the need to tackle in the future a global study of bidirectional relationships and political communication between the kingdom of Galicia and its kings, above all during the Late Middle Ages, when they reigned especially from a distance.
... AHN, Clero, Ourense, Oseira, carpeta 1525, n. º 20). (9) damus [..] totam hereditatem quam habemus in termjnu d'esquadro delas portas áásusu como uay áá pena do sengo IJ ... IJ. j. soldo. de heyradigo. IJ detis annuatjm in die... more
... AHN, Clero, Ourense, Oseira, carpeta 1525, n. º 20). (9) damus [..] totam hereditatem quam habemus in termjnu d'esquadro delas portas áásusu como uay áá pena do sengo IJ ... IJ. j. soldo. de heyradigo. IJ detis annuatjm in die sancti micah [elis][IJ in die] sanctj martinj. iiijor. ...
En la tradición de estudio del Livro de Tristam, se acepta comúnmente como cronología para el fragmento gallego-portugués la segunda mitad o las últimas décadas del siglo XIV. En sus coordenadas geográficas no se fue más allá de situar la... more
En la tradición de estudio del Livro de Tristam, se acepta comúnmente como cronología para el fragmento gallego-portugués la segunda mitad o las últimas décadas del siglo XIV. En sus coordenadas geográficas no se fue más allá de situar la copia del manuscrito en territorio gallego (por oposición al portugués). Centrando la atención en estos dos ejes, los autores presentan en este artículo una nueva propuesta cronológica y geográfica respaldada por indicios de naturaleza lingüística, paleográfica y grafemática. Con estas nuevas precisiones cronológicas adelantan la copia a la primera mitad del siglo XIV y apuntan al último tercio del siglo XIII como la época en la que se realizó la traducción, del francés al gallego-portugués, de su antecedente (muy probablemente en la corte portuguesa). Las precisiones geográficas realizadas restringen el área geográfica del copista a la tierra gallega meridional de Toroño, en la diócesis de Tui.
This paper presents a new Castillian testimony of the Alphonsine Estoria de las Bretañas, copied in a factitious codex of the 14th and 15th centuries (BNE ms. 10146) that transmits, among other works, the Historia troyana polimétrica. It... more
This paper presents a new Castillian testimony of the Alphonsine Estoria de las Bretañas, copied in a factitious codex of the 14th and 15th centuries (BNE ms. 10146) that transmits, among other works, the Historia troyana polimétrica. It is a fragment of the Estoria de Bruto (Historia regum Britanniae §§ 6-14) added to the Historia troyana of Peter of Castile (ca. 1365-69). Its wording seems to date back to an Alphonsine work notebook based on the First variant version – perhaps through a French interposed compendium. In addition to a text editing, we provide a comparative analysis with the General estoria and the well-known Latin (the vulgate and the version variant) and French (Roman de Brut and Estoire de Brutus) sources. ---- Se presenta en este ensayo un nuevo testimonio castellano de la Estoria de las Bretañas alfonsí, copiado en un códice facticio de los ss. XIV y XV (BNE ms. 10146) que transmite, entre otras obras, la Historia troyana polimétrica. Se trata de un fragmento de la Estoria de Bruto (Historia regum Britanniae §§ 6-14), incorporada a la Historia troyana de Pedro I (ca. 1365-69), cuya redacción parece remontar a un cuaderno de trabajo alfonsí basado en la Primera versión variante, quizás conocida a través de un compendio francés interpuesto. Se ofrece una edición del texto así como un análisis comparativo con la General estoria y las fuentes latinas –la vulgata y la variante– y francesas –el Roman de Brut y la Estoire de Brutus– conocidas.
Este artículo ofrece un estudio arqueológico del manuscrito HC397/573 de la Hispanic Society of America (Nueva York), que transmite una versión mixta de la Primera Partida y del Setenario de Alfonso X. El examen codicológico, paleográfico... more
Este artículo ofrece un estudio arqueológico del manuscrito HC397/573 de la Hispanic Society of America (Nueva York), que transmite una versión mixta de la Primera Partida y del Setenario de Alfonso X. El examen codicológico, paleográfico y escripto-lingüístico nos permite inferir el marco cronológico, geográfico y sociocultural en el que se pudo haber gestado este particular testimonio.
Os estudos de lingüística histórica galega gozan de boa saúde na actualidade e é numeroso o grupo de investigadores que, desde lugares e países moi distantes entre si, participan no seu desenvolvemento. Neste artigo os autores ofrecen... more
Os estudos de lingüística histórica galega gozan de boa saúde na actualidade e é numeroso o grupo de investigadores que, desde lugares e países moi distantes entre si, participan no seu desenvolvemento. Neste artigo os autores ofrecen unha breve panorámica das achegas recentes a esta disciplina filolóxica, focando o obxectivo principalmente na produción bibliográfica, nos recursos de investigación accesibles na Internet, nos proxectos de investigación en andamento e nos encontros e eventos científicos centrados nesta área da lingüística galega.
«La recepción de las Siete Partidas en la Galicia bajomedieval», em José Manuel Fradejas Rueda / Enrique Jerez Cabrero / Ricardo Pichel (eds.), Las Siete Partidas del Rey Sabio. Una aproximación desde la filología digital y material,... more
«La recepción de las Siete Partidas en la Galicia bajomedieval», em José Manuel Fradejas Rueda / Enrique Jerez Cabrero / Ricardo Pichel (eds.), Las Siete Partidas del Rey Sabio. Una aproximación desde la filología digital y material, Madrid / Frankfurt am Main, Iberoamericana / Vervuert, pp. 117-133
This article presents a detailed study of two important manuscripts of the Estoria de Espanna copied in the fourteenth century: Q (BNE ms. 5795) and T (BMP ms. 550), paying special attention to their materiality. By means of the analysis... more
This article presents a detailed study of two important manuscripts of the Estoria de Espanna copied in the fourteenth century: Q (BNE ms. 5795) and T (BMP ms. 550), paying special attention to their materiality. By means of the analysis of their mise en page, illumination, quire structure and palaeographical aspects, this paper aims at giving a more accurate picture of the production and reception context of both manuscripts, thus contributing to the study of the transmission and reformulation of the Alfonsine text in the central decades of the fourteenth century.
El Seminario Internacional Cervantes-Saadi ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el Centro Cultural e Internacional Shahre Ketab, el Centro de Estudios sobre Saadi y la Consejeria... more
El Seminario Internacional Cervantes-Saadi ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el Centro Cultural e Internacional Shahre Ketab, el Centro de Estudios sobre Saadi y la Consejeria Cultural de la Republica Islamica de Iran en Espana. Ha reunido a once investigadores, iranies y espanoles, quienes han reflexionado sobre la obra de dos gigantes de la literatura internacionalmente conocidos. Este encuentro supone la continuacion de un primer Seminario Internacional celebrado en Teheran sobre ambos autores en conmemoracion del Dia Nacional de Saadi en abril de 2014.
ISSN: 1138-9664 O Centro de Estudos Galegos da Universidade Complutense de Madrid, en colaboracion coa Universidade de Educacion a Distancia de Madrid e o Espazo das Linguas Ibericas da Universidade de Alcala de Henares, celebrou o pasado... more
ISSN: 1138-9664 O Centro de Estudos Galegos da Universidade Complutense de Madrid, en colaboracion coa Universidade de Educacion a Distancia de Madrid e o Espazo das Linguas Ibericas da Universidade de Alcala de Henares, celebrou o pasado 16, 17 e 18 de maio a xornada conmemorativa do Dia das Letras Galegas. No acto que se celebrou na Facultade de Filoloxia da UCM o dia 16 de maio pola mana, participou, en primeiro lugar, o escritor e editor Tucho Calvo cun coloquio sobre a figura Valentin Paz-Andrade, o autor homenaxeado nas Letras Galegas 2012 (“Valentin PazAndrade, a memoria do seculo XX”). A continuacion, Ricardo Pichel fixo unha semblanza de Isaac Diaz Pardo, cun repaso aos principais fitos vitais e artisticos mais salientables do noso querido amigo e mestre. Despois, Ana Acuna rematou esta primeira parte da celebracion cunha conferencia sobre Celso Emilio Ferreiro titulada Onde o mundo se chama Celso Emilio1. Este acto, que engaiolou a todolos asistentes, foi organizado por Ca...
This article offers the edition and toponymic inventory of the Latin and Galician-Portuguese documentation after the compilation of the "Tombo de Toxos Outos" (co. Lousame, A Coruna, Galicia), which was finished at the end of... more
This article offers the edition and toponymic inventory of the Latin and Galician-Portuguese documentation after the compilation of the "Tombo de Toxos Outos" (co. Lousame, A Coruna, Galicia), which was finished at the end of 13th century (around 1289), while Sancho Eanes was the abbot. The documentation that we have collected in this paper would have been integrated in different areas of the cartulary by several scribes since the last decade of 13th century and during the first half of the following century.
Neste artigo edítase un conxunto de documentos híbridos latino romances medievais, pertencentes ao ámbito privado (de interese particular) e definidos pola súa intranscendencia xurídica directa (finalidade exclusivamente probatoria). O... more
Neste artigo edítase un conxunto de documentos híbridos latino romances medievais, pertencentes ao ámbito privado (de interese particular) e definidos pola súa intranscendencia xurídica directa (finalidade exclusivamente probatoria). O obxectivo da análise destes textos é incidir nas características lingüísticas deste tipo de documentación e, dentro da etapa de emerxencia (sécs. XII XIII), nas pautas de introdución do elemento romance no discurso diplomático latino.
After the discovery of two ‘privilexios rodados’ granted by the king Juan II of Castile, concerning Galicia, in the Biblioteca de Catalunya, one of them disappeared since the 19th century and another unknown so far, the main aim of this... more
After the discovery of two ‘privilexios rodados’ granted by the king Juan II of Castile, concerning Galicia, in the Biblioteca de Catalunya, one of them disappeared since the 19th century and another unknown so far, the main aim of this paper is to publish both documents. At the same time, a first analysis of these royal parchments concerning Ribadavia (Ourense) and the monastery of San Vicenzo do Pino (Lugo) is offered, emphasizing the need to tackle in the future a global study of bidirectional relationships and political communication between the kingdom of Galicia and its kings, above all during the Late Middle Ages, when they reigned especially from a distance.
Si las investigaciones del español en contacto con el francés son poco numerosas, en comparación, por ejemplo, con el interés que ha suscitado el estudio del contacto español-inglés, su escasez resulta aún más perceptible en otros... more
Si las investigaciones del español en contacto con el francés son poco numerosas, en comparación, por ejemplo, con el interés que ha suscitado el estudio del contacto español-inglés, su escasez resulta aún más perceptible en otros estadios históricos. Del siglo XIX, y en cartas manuscritas, desconocemos la existencia de trabajos como este, en el que analizamos la variedad del español de América con la que un francés escribe a su mujer chilena desde la California de la fiebre del oro, señalando las abundantes transferencias de su lengua nativa en su escritura, reflejadas en tres planos lingüísticos: gráfico-fonético, morfosintáctico y léxico.
Identificación e estudo preliminar dun fragmento da até agora descoñecida e inédita versión galega do "Livro das Confissões", tradución do "Libro de las Confesiones" de Martín Pérez (1316). Capítulo 3.2 (pp. 127-133) da "Guía para o... more
Identificación e estudo preliminar dun fragmento da até agora descoñecida e inédita versión galega do "Livro das Confissões", tradución do "Libro de las Confesiones" de Martín Pérez (1316).

Capítulo 3.2 (pp. 127-133) da "Guía para o estudo da prosa galega medieval", redactado por Ricardo Pichel e Miguel-García Fernández.

Referencia bibliográfica: Pichel, Ricardo / Miguel García-Fernández (2020): "Livro das Confissões", en Esther Corral Díaz / Ricardo Pichel (coords.); Marina Aurora Garzón Fernández / Tania Vázquez García / Miguel García-Fernández (2020): Guía para o estudo da prosa galega medieval. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades (Col. Argamed 3), pp. 127-133.
Sección 5 del Capítulo 4 "La vida privada y la lengua en las fuentes madrileñas" (María del Val González de la Peña / Ricardo Pichel / Diego Sánchez Sierra / Pedro Sánchez-Prieto Borja / Delfina Vázquez Balonga), en Pedro Sánchez-Prieto... more
Sección 5 del Capítulo 4 "La vida privada y la lengua en las fuentes madrileñas" (María del Val González de la Peña / Ricardo Pichel / Diego Sánchez Sierra / Pedro Sánchez-Prieto Borja / Delfina Vázquez Balonga), en Pedro Sánchez-Prieto Borja / María Jesús Torrens Álvares / Delfina Vázquez Balonga (coords.), La lengua de Madrid a lo largo del tiempo, Sevilla: Universidad de Sevilla, pp. 317-389 (§ 4), pp. 365-389 (§ 4-5)
Pichel, Ricardo (2021): “Las Vidas y pasiones de los Apóstoles de Bernardo de Brihuega a la luz de un nuevo testimonio castellano”. Marina Serrano Marín / Belén Almeida / Fernando Larraz (eds.): Babel a través del espejo. Homenaje a... more
Pichel, Ricardo (2021): “Las Vidas y pasiones de los Apóstoles de Bernardo de Brihuega a la luz de un nuevo testimonio castellano”. Marina Serrano Marín / Belén Almeida / Fernando Larraz (eds.): Babel a través del espejo. Homenaje a Joaquín Rubio Tovar. Alcalá de Henares: Universidad de Alcalá, pp. 55-67.
Alfonso X el Sabio (2014): Lapidario. Libro de las formas e imágenes que son en los cielos. Introducción, texto, aparato crítico y estudio crítico de Pedro Sánchez-Prieto Borja. Madrid: Fundación José Antonio de Castro (col. Biblioteca... more
Alfonso X el Sabio (2014): Lapidario. Libro de las formas e imágenes que son en los cielos. Introducción, texto, aparato crítico y estudio crítico de Pedro Sánchez-Prieto Borja. Madrid: Fundación José Antonio de Castro (col. Biblioteca Castro), xxxvi + 484 pp.
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23... more
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23 (2020), pp. 139-180.

Resumo. O obxectivo principal deste traballo é editar e contextualizar dous privilexios rodados de Xoán II referentes a Galicia recentemente localizados na Biblioteca de Catalunya, un deles desaparecido desde o século XIX e outro cuxo contido íntegro era descoñecido até o momento. Ao mesmo tempo, ofrécese unha primeira análise destes documentos rexios relativos a Ribadavia (Ourense) e ao mosteiro de San Vicenzo do Pino (Lugo), facendo fincapé na necesidade de abordar no futuro un estudo integral das relacións bidireccionais e da comunicación política entre o reino de Galicia e os seus monarcas, sobre todo durante a Baixa Idade Media, cando estes reinaron fundamentalmente desde a distancia.
***
Resumen. El objetivo principal de este trabajo es editar y contextualizar dos privilegios rodados de Juan II referentes a Galicia recientemente localizados en la Biblioteca de Catalunya, uno de ellos desaparecido desde el siglo XIX y otro cuyo contenido íntegro era desconocido hasta el momento. Al mismo tiempo, se ofrece un primer análisis de estos documentos regios relativos a Ribadavia (Ourense) y al monasterio de San Vicenzo do Pino (Lugo), haciendo hincapié en la necesidad de abordar en el futuro un estudio integral de las relaciones bidireccionales y de la comunicación política entre el reino de Galicia y sus monarcas, sobre todo durante la Baja Edad Media, cuando estos reinaron fundamentalmente desde la distancia.
***
Abstract. After the discovery of two ‘privilexios rodados’ granted by the king Juan II of Castile, concerning Galicia, in the Biblioteca de Catalunya, one of them disappeared since the 19th century and another unknown so far, the main aim of this paper is to publish both documents. At the same time, a first analysis of these royal parchments concerning Ribadavia (Ourense) and the monastery of San Vicenzo do Pino (Lugo) is offered, emphasizing the need to tackle in the future a global study of bidirectional relationships and political communication between the kingdom of Galicia and its kings, above all during the Late Middle Ages, when they reigned especially from a distance.
García-Fernández, Miguel & Pichel, Ricardo, “Novas achegas documentais para o estudo da realidade monástica da Ribeira Sacra: tres pergamiños inéditos de Santa Cristina de Ribas de Sil (ss. XV-XVI)”, Murguía. Revista Galega de Historia,... more
García-Fernández, Miguel & Pichel, Ricardo, “Novas achegas documentais para o estudo da realidade monástica da Ribeira Sacra: tres pergamiños inéditos de Santa Cristina de Ribas de Sil (ss. XV-XVI)”, Murguía. Revista Galega de Historia, 41-42 (2020), pp. 13-41.

Resumo: Santa Cristina de Ribas de Sil foi un dos varios mosteiros asentados na hoxe chamada Ribeira Sacra. A súa documentación e traxectoria histórica durante a Idade Media foi recuperada por diferentes autores. Porén, a revisión de novos fondos arquivísticos permítenos ofrecer neste traballo a edición de tres documentos inéditos cos que profundar no coñecemento da relación entre os monxes e a liñaxe dos López de Lemos mediante o aforamento da granxa de Ousille e as últimas xestións patrimoniais da institución nas vésperas da súa anexión a Santo Estevo de Ribas de Sil
---
Abstract: Santa Cristina de Ribas de Sil was one of the several monasteries settled in what is now called the Ribeira Sacra. Its documentation and historical trajectory during the Middle Ages has been recovered by different authors. However, the review of new archive funds allows us to offer in this work the publication of three unpublished documents with which to deepen the knowledge of the relationship between the monks and the López de Lemos lineage through the cession of the farm of Ousille and the last patrimonial managements of the monastery of Santa Cristina right before its annexation to Santo Estevo de Ribas de Sil.

And 56 more

Recensión e análise crítica sobre a edición de textos galegos medievais da obra "El monasterio de San Salvador de Chantada (siglos XI-XVI).Historia y documentos" (Santiago de Compostela: CSIC - Instituto de Estudios Gallegos Padre... more
Recensión e análise crítica sobre a edición de textos galegos medievais da obra "El monasterio de San Salvador de Chantada (siglos XI-XVI).Historia y documentos" (Santiago de Compostela: CSIC - Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento (Cuadernos de Estudios Gallegos, anejo XL), 2016), de J. MÉNDEZ PÉREZ et. al.
Nota acerca de la identificación de un nuevo testimonio del Libro III (Libro de los mártires) de Bernardo de Brihuega, en castellano y fechado entre finales del s. XIII y comienzos del XIV (ca. 1290-1325).
Ricardo Pichel y Miguel García-Fernández (2020): “Un nuevo testimonio occidental del Libro de las Confesiones de Martín Pérez: el fragmento gallego del Arquivo del Reino de Galicia”, PhiloBiblon [Blog] 2020 n.º 4 (agosto) [02/08/2020].... more
Ricardo Pichel y Miguel García-Fernández (2020): “Un nuevo testimonio occidental del Libro de las Confesiones de Martín Pérez: el fragmento gallego del Arquivo del Reino de Galicia”, PhiloBiblon [Blog] 2020 n.º 4 (agosto) [02/08/2020]. [Versiones en castellano, gallego y portugués].
https://update.lib.berkeley.edu/2020/08/02/libconfrp/
Situado al pie de la Catedral de Santiago de Compostela, si Antealtares hunde sus raíces altomedievales como parte esencial del núcleo devocional y cultural del Locus Sancti Jacobi, fundado por Alfonso II en el primer cuarto del siglo IX,... more
Situado al pie de la Catedral de Santiago de Compostela, si Antealtares hunde sus raíces altomedievales como parte esencial del núcleo devocional y cultural del Locus Sancti Jacobi, fundado por Alfonso II en el primer cuarto del siglo IX, a finales del siglo XV se convierte en el centro de la reforma de los monasterios femeninos de la Orden Benedictina en Galicia. Todas sus visicitudes y buena parte de la historia monástica y cultural gallega se condensa en las reducidas dependencias del Archivo Histórico de San Paio de Antealtares, donde se custodia uno de los fondos antiguos (medieval y moderno) más importantes de Galicia, tanto por su extensión (cronológica, geográfica, etc.) como por su interés histórico y lingüístico. Su vasto fondo antiguo se organiza en cuatro grandes secciones: Fondo de San Paio, Fondo de San Martiño Pinario, Fondo de Cornellá (Asturias) y Fondo del Condado de Altamira, entre los que destaca un extenso repertorio textual medieval compuesto por más de 1.500 unidades documentales, fundamentalmente pergaminos originales, vinculados a entidades de población gallegas y foráneas, y situadas cronológicamente entre los siglos X y XVI. Por su parte, el fondo moderno (siglos XVI-XIX) comprende miles de piezas documentales sueltas o integradas en cartularios, cuyo cómputo total supera las 300.000 páginas. El objetivo de esta comunicación es presentar los fondos –en gran parte inéditos– de este archivo, especialmente en lo que se refiere al fondo medieval, así como las directrices de actuación que vertebran un proyecto de digitalización iniciado a finales de 2012, cuyo objetivo es la conservación, catalogación, actualización del inventario y difusión del patrimonio documental de Antealtares, así como la multiedición –transcripción paleográfica, presentación crítica y reproducción digital– de una parte del fondo antiguo, especialmente aquellas piezas o  colecciones diplomáticas desconocidas hasta el momento o cuya edición conviene ser revisada y actualizada.
O Ms. 710 da Biblioteca Nacional de España transmite un valioso testemuño para a historia da recepción do dereito romano na Península Ibérica (Kabatek 2007 ). Trátase dun testemuño misceláneo de finais do século XIV ou inicios do XV do... more
O Ms. 710 da Biblioteca Nacional de España transmite un valioso testemuño para a historia da recepción do dereito romano na Península Ibérica (Kabatek 2007 ). Trátase dun testemuño misceláneo de finais do século XIV ou inicios do XV do Fuero real afonsí no que tamén se integra un conxunto importante de glosas que o relacionan con outros textos xurídicos como o Fuero Juzgo (unha das súas fontes), as Partidas ou o Ordenamiento de Alcalá. Un grupo significativo dos apuntamentos marxinais acrecentados no códice son da autoría dun notario tudense chamado Vasco Lourenzo, quen demostra un gran coñecemento xurídico e, nomeadamente, da materia transmitida neste manuscrito, toda vez que a súas constantes intervencións como marginalia teñen a función de metatexto orientador da lectura (id. 2007) e aplicación dalgúns dos items legais referenciados aos casos particulares coñecidos polo propio autor.
A súa intervención non se limita apenas a glosar o texto principal do Fuero real, mais tamén a completalo con novas seccións acrecentadas da súa propia man no corpo do texto. En ambos os dous casos, tanto nas glosas como nos capítulos engadidos (e mesmo tamén nos elementos referenciais do manuscrito: títulos, rúbricas, reclamos etc.) –aínda pouco estudados e, en parte, descoñecidos–, observamos unha escrita galega con significativas interferencias do castelán. É precisamente esta cuestión na que nos imos centrar neste relatorio, alén dunha breve descrición do códice, a presentación da edición dos (para)textos redixidos en galego-(castelán) e a posíbel identificación do seu autor.
O Códice López Ferreiro, custodiado no Museo do Pobo Galego de Santiago de Compostela, consta de dous bifolios bilingües latino-romances, conservados como capas de antigos protocolos, que reproducen algunhas leis do Fuero juzgo contidas... more
O Códice López Ferreiro, custodiado no Museo do Pobo Galego de Santiago de Compostela, consta de dous bifolios bilingües latino-romances, conservados como capas de antigos protocolos, que reproducen algunhas leis do Fuero juzgo contidas no libro VII (De los furtos e de los engaños), títulos I, II e V. Foron editados por López Ferreiro en 1895, xunto cun terceiro bifolio, hoxe en paradeiro descoñecido, que incluía dúas ilustracións de de grande valor artístico. Aínda que apenas foi estudado desde finais do século XIX, a datación (ca. 1230) e caracterización lingüística que o erudito compostelán lle asignara ao dito fragmento converteron este manuscrito nun obxecto de estudo potencialmente moi valioso tanto para a historia do Fuero juzgo como para o das letras iberorromances, particularmente para o galego.
Tras un estudo realizado pola profª. Mónica Castillo Lluch (Université de Lausanne) e eu mesmo, do punto de vista arqueolóxico, filolóxico e lingüístico, este relatorio pretende ofrecer as conclusións máis relevantes deste estudo para unha revaloración cronolóxica e idiomática máis afinada destes folios. Alén dunha breve descrición codicolóxica e paleográfica, centrarémonos na análise escriptolóxica do texto co obxectivo de dilucidar, na medida do posíbel, a natureza lingüística das seccións romances (híbridas) copiadas no Códice López Ferreiro, así como da variedade occidental detectábel nas interferencias de base galego-portuguesa intercaladas na tradución do texto e do posíbel estatuto idiomático do seu antígrafo.
Codicological description of Q (BNE ms. 5795) and T (BMP ms. 550) witnesses of "Estoria de Espanna".
Estudo exhaustivo do fragmento do "Livro de Tristam" (AHN, Códices 1501/7), achegando novos datos relativos á súa cronoloxía, localización xeográfica e padroado.
El Seminario Internacional Juan Ramón Jiménez - Nima Yushij ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el Centro Cultural e Internacional Shahre Ketab de Teherán y la Consejería... more
El Seminario Internacional Juan Ramón Jiménez - Nima Yushij ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el Centro Cultural e Internacional Shahre Ketab de Teherán y la Consejería Cultural de la República Islámica de Irán en España. Se celebró en la Facultad de Filología de la UCM durante el mes de abril de 2015.
Irán y España son dos potencias culturales que tienen mucho en común. No tenemos que olvidar que es el amor a la cultura, al fin y al cabo, la que une y hermana a los pueblos. Por eso, no es extraño que sus grandes genios dialoguen entre ellos y se
reconozcan como en un espejo.
Reunir dos autores en un mismo seminario, convocarlos a la misma mesa es un planteamiento enriquecedor, quizás porque nunca somos más auténticos que cuando nos reflejamos en el otro. Juan Ramón Jiménez y Nima Yushij son dos de estos creadores geniales que marcaron un antes y un después en la lírica moderna de sus respectivos países y compartieron, a pesar de la distancia, un mismo compromiso ético, fundamentado en la belleza, para transformar la vida
Actas del Seminario Internacional. Universidad Complutense de Madrid (28-29 de octubre de 2014). El Seminario Internacional Cervantes-Saadi ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el... more
Actas del Seminario Internacional. Universidad Complutense de Madrid (28-29 de octubre de 2014). El Seminario Internacional Cervantes-Saadi ha sido organizado por la Universidad para los Mayores de la Universidad Complutense de Madrid, el Centro Cultural e Internacional Shahre Ketab, el Centro de Estudios sobre Saadí y la Consejería Cultural de la República Islámica de Irán en España. Ha reunido a once investigadores, iraníes y españoles, quienes han reflexionado sobre la obra de dos gigantes de la literatura internacionalmente conocidos.
CFP do Congreso 2018 da Asociación Internacional de Estudos Galegos (Madrid, 18-22 Setembro 2018)
Research Interests:
Galician Studies, Postcolonial Studies, Reterritorialization, Trauma Studies, Diachronic Galician onomastics, and 124 more
Call for Papers for the 4th Annual Colloquium of the Estoria de Espanna Digital Project - 13-15 December 2016, University of Birmingham. We will launch our online electronic edition of the chronicle during this conference. CfP in Spanish... more
Call for Papers for the 4th Annual Colloquium of the Estoria de Espanna Digital Project - 13-15 December 2016, University of Birmingham. We will launch our online electronic edition of the chronicle during this conference.
CfP in Spanish and English.
Research Interests:
Estudo preliminar do fragmento galego da Crónica de Castela conservado na Bibliothèque Nationale du Luxembourg, ms. 369/17.
Estudo e edición de dous testemuños galegos da Quinta Partida de Afonso X, hoxe conservados no Archivo Histórico de la Nobleza (Toledo) e no Museo de Pontevedra.
Mariña Arbor Aldea, Miguel García-Fernández & Ricardo Pichel (2022): “A recepción galego-portuguesa da Sexta Partida: dous novos fragmentos”, en Ricardo Pichel (ed.), «Tenh’eu que mi fez el i mui gran ben». Estudos sobre cultura escrita... more
Mariña Arbor Aldea, Miguel García-Fernández & Ricardo Pichel (2022): “A recepción galego-portuguesa da Sexta Partida: dous novos fragmentos”, en Ricardo Pichel (ed.), «Tenh’eu que mi fez el i mui gran ben». Estudos sobre cultura escrita medieval dedicados a Harvey L. Sharrer. Madrid: Sílex, pp 647-665.
The Confluence of Religious Cultures in Medieval Historiography (CRCMH) project positions the General e Grand Estoria (GGE) within the multicultural context of its production. The GGE stands out as the largest universal history written in... more
The Confluence of Religious Cultures in Medieval Historiography (CRCMH) project positions the General e Grand Estoria (GGE) within the multicultural context of its production. The GGE stands out as the largest universal history written in Medieval Europe, a truly ecumenical work in the history of both biblical exegesis and secular historiography. This allows us to reevaluate the role of Judaism and Islam, as well as the Graeco-roman classical traditions, in the birth of Spanish and European historical writing and the beginnings of vernacular fiction.  The GGE was revolutionary in an age dominated by Latin literacy as it made religious history available for readers of the vernacular; a history of the human experience from Adam and Eve up to the reign of its patron, King Alfonso X of Castile (r. 1252-1284).
The CRCMH team is using Digital Humanities tools to analyze the confluence of Jewish, Christian, and Muslim biblical interpretation of these stories in a document overseen by a Christian monarch. The use of our proprietary platform helps facilitate international collaboration and enables us to create an edition and translation that reflects a more comprehensive understanding of its meaning as intended by its authors. The project will focus on the first volume of the GGE with the goal of making an annotated english translation of this document available to both scholars and the general public. The following document presents a summary of the projects progress and accomplishments for the 2019-2020 fiscal year.
García-Fernández, Miguel & Pichel, Ricardo, “Novas achegas documentais para o estudo da realidade monástica da Ribeira Sacra: tres pergamiños inéditos de Santa Cristina de Ribas de Sil (ss. XV-XVI)”, Murguía. Revista Galega de Historia,... more
García-Fernández, Miguel & Pichel, Ricardo, “Novas achegas documentais para o estudo da realidade monástica da Ribeira Sacra: tres pergamiños inéditos de Santa Cristina de Ribas de Sil (ss. XV-XVI)”, Murguía. Revista Galega de Historia, 41-42 (2020), pp. 13-41.
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23... more
Miguel García-Fernández, Diana Pelaz Flores y Ricardo Pichel, “Galicia e El-Rei ou como reinar desde a distancia: comunicación política arredor de dous novos privilexios rodados de Xoán II”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 23 (2020), pp. 139-180. https://revistas.ucm.es/index.php/MADR/article/view/73069
[es] Galicia y El-Rey o cómo reinar desde la distancia: comunicación política en torno a dos nuevos privilegios rodados de Juan II Resumen. El objetivo principal de este trabajo es editar y contextualizar dos privilegios rodados de Juan II referentes a Galicia recientemente localizados en la Biblioteca de Catalunya, uno de ellos desaparecido desde el siglo XIX y otro desconocido hasta el momento. Al mismo tiempo, se ofrece un primer análisis de estos documentos regios relativos a Ribadavia (Ourense) y al monasterio de San Vicenzo do Pino (Lugo), haciendo hincapié en la necesidad de abordar en el futuro un estudio integral de las relaciones bidireccionales y de la comunicación política entre el reino de Galicia y sus monarcas, sobre todo durante la Baja Edad Media, cuando estos reinaron fundamentalmente desde la distancia.
Abstract. After the discovery of two 'privilexios rodados' granted by the king Juan II of Castile, concerning Galicia, in the Biblioteca de Catalunya, one of them disappeared since the 19th century and another unknown so far, the main aim of this paper is to publish both documents. At the same time, a first analysis of these royal parchments concerning Ribadavia (Ourense) and the monastery of San Vicenzo do Pino (Lugo) is offered, emphasizing the need to tackle in the future a global study of bidirectional relationships and political communication between the kingdom of Galicia and its kings, above all during the Late Middle Ages, when they reigned especially from a distance.
En las III Jornadas Ellas toman la pluma, celebradas virtualmente en la Universidad de Alcalá en enero de 2021, expertas y expertos de diferentes universidades expusieron resultados de su investigación sobre la práctica de la escritura... more
En las III Jornadas Ellas toman la pluma, celebradas virtualmente en la Universidad de Alcalá en enero de 2021, expertas y expertos de diferentes universidades expusieron resultados de su investigación sobre la práctica de la escritura por mujeres en el ámbito hispánico desde la Edad Media hasta el siglo XX.

26/01/2021 https://youtu.be/UspFse8RcU4

27/01/2021 (mañana) https://youtu.be/-WXylklTVVY

27/01/2021 (tarde) https://youtu.be/MQwg9VoQMPc

28/01/2021 (mañana) https://youtu.be/UBskxf-eqco

28/01/2021 (tarde) https://youtu.be/GrNmQ8jjYN4
Research Interests:
Póster do Escritorio Galego-Portugués Antigo (EGPA) presentado na I Xeira CLARIAH-GAL (https://ilg.usc.gal/es/actividades/I-xeira-clariah-gal), celebrada o 2 de maio de 2024 na Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de... more
Póster do Escritorio Galego-Portugués Antigo (EGPA) presentado na I Xeira CLARIAH-GAL (https://ilg.usc.gal/es/actividades/I-xeira-clariah-gal), celebrada o 2 de maio de 2024 na Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela. Responsábel informático: Víctor Caballero Gómez (Universidad de Salamanca / Universidad Complutense de Madrid / Universidad de Alcalá)
Research Interests:
The journal Troianalexandrina: Yearbook of Classical Material in Medieval Literature invites au- thors to send their contributions by June 1st to be considered for publication for the 2022 volume, to be published in December of the same... more
The journal Troianalexandrina: Yearbook of Classical Material in Medieval Literature invites au- thors to send their contributions by June 1st to be considered for publication for the 2022 volume, to be published in December of the same year. Troianalexandrina publishes articles on medieval European works on the matter of antiquity (Trojan matter, Alexander the Great, Greek and Latin literatures and mythology) and, more generally, about the survival of classical culture in the Middle Ages. Interdisciplinary contributions focusing on the study of images and iconographic tradition, or exploring elements of medie- val visual culture related to classical themes and motives are also welcome. The journal accepts articles of up to 125,000 characters (with spaces) / 18,000 words, including notes and bibliography. All manuscripts undergo double-blind peer review.
Research Interests:
Pichel, Ricardo & García-Fernández, Miguel, "O patrimonio documental da Idade Media no Arquivo de San Paio de Antealtares: proxectos de estudo e edición", ponencia invitada en el Simposio «Ars Sacra: El patrimonio cultural en la tradición... more
Pichel, Ricardo & García-Fernández, Miguel, "O patrimonio documental da Idade Media no Arquivo de San Paio de Antealtares: proxectos de estudo e edición", ponencia invitada en el Simposio «Ars Sacra: El patrimonio cultural en la tradición monástica benedictina», Santiago de Compostela, Museo de Arte Sacro de San Paio de Antealtares, 15 de octubre de 2022.

El objetivo de esta ponencia ha sido presentar los fondos documentales y los proxectos de estudio y edición de estos que han iniciado los dos autores, especialmente en lo relativo a la elaboración del proyecto e-ASPA " Edición dixital do patrimonio documental medieval do Arquivo de San Paio de Antealtares" (https://corpora.uah.es/egpa/index.php?action=e-ASPA).