Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook
Kontent qismiga oʻtish

Quorn

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Quorn
Turi brend va food manufacturer
Tarmogʻi Oziq-ovqat
Qachon asos solingan 1985 (39 yil avval) (1985)
Joylashuvi Angliya, Buyuk Britaniya
Hududiy xizmati Butun dunyo
Asoschi(lari) Marlow Foods Ltd (JV RHM & ICI oʻrtasidagi qoʻshma korxona)
Mahsulot(lar)i Goʻsht oʻrnini bosadigan mahsulotlar
Vebsayti quorn.co.uk

Quorn – goʻsht oʻrnini bosuvchi mahsulotlar brendi yoki ularni ishlab chiqaruvchi kompaniya. Quorn Buyuk Britaniyada paydo boʻlgan va asosan Yevropada sotiladi, lekin boshqa 11 mamlakatda ham mavjud. Brendning asosiy kompaniyasi Monde Nissinga tegishli[1].

Quorn brendining barchasi mahsulotlari ovqatlarda ishlatiladigan goʻsht oʻrnini bosuvchi boʻlib, asosan qadoqlangan holatda sotiladi.

Barcha Quorn mahsulotlarini vegetaryanlar uchun taklif qilsa-da, hamma vegetaryanlar ham birdek isteʼmol qilmaydi[2]. Quornning barcha oziq-ovqatlari tarkibida qoʻziqorinidan olingan mikoprotein Fusarium venenatum mavjud[3]. Koʻpgina Quorn mahsulotlari quritiladi va bogʻlovchi vazifasini bajaradigan tuxum oqi bilan aralashtiriladi, soʻngra qoliblarga solinadi va turli shakllarda ishlab chiqariladi. Vegan formulasida tuxum oqi oʻrniga bogʻlovchi sifatida kartoshka oqsilidan foydalanadi[4].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quorn 1985-yilda Rank Hovis McDougall (RHM) va Imperial Chemical Industries (ICI) oʻrtasidagi qoʻshma korxona Marlow Foods tomonidan ishga tushirilgan[5].

Mikrobial biomass tijoratida inson yoki hayvonlarga oziq-ovqati uchun Bir hujayralik oqsil (SCP) va pishirish sanoati uchun hayotga tatbiq etiladigan xamirturush hujayralari sifatida ishlab chiqarilgan. Non xamirturush sanoat ishlab chiqarishi 1900-yillarning boshida boshlangan va xamirturush biomassasi Birinchi jahon urushi vaqti Germaniyada insonlar uchun oziq-ovqat sifatida ishlatilgan. 1960-yillarning oxirida tijoratli oqsil manbai sifatida mikrobial biomassani ishlab chiqarish uchun keng koʻlamli jarayonlarning rivojlanishi jiddiy ravishda boshlandi.

Tekshiruv jarayonlarning bir qanchasi siyosiy va iqtisodiy muammolar tufayli natija bermadi, biroq ICI Pruteen tomonidan chorva ozuqasi uchun bakterial SCP ishlab chiqarish jarayonining oʻrnatilishi fermentatsiya sanoatining rivojlanishidagi muhim bosqich boʻldi[6]. Ushbu jarayonda 1,500 m3 (53,000 cu ft) keng koʻlamda uzluksiz bir hujayralilar ishlatilgan. SCP ni chorva ozuqasi sifatida ishlab chiqarish iqtisodiyoti uncha katta boʻlmagan edi, bu oxir-oqibat Pruteen jarayonining toʻxtatilishiga olib keldi.

Pruteen jarayonidan olingan texnik tajriba ICIga Rank Hovis McDougall kompaniyasi bilan inson oziq-ovqatlari uchun zambrugʻ sababli boʻlgan biomassasini ishlab chiqarish jarayoni boʻyicha hamkorlik qilishda yordam berdi. Fusarium venenatum biomassasini (Quorn nomi bilan sotiladi) ishlab chiqarish uchun uzluksiz fermentatsiya jarayoni 40 m3 (1,400 cu ft) havo koʻtaruvchi fermentatorlar yordamida ishlab chiqilgan[7][8].

1960-yillarda 1980-yillarga kelib proteinga boy oziq-ovqatlar yetishmasligi haqida turli xil bashorat qilingan edi[9][10].

Filament zamburugʻi Fusarium venenatum 1967-yilda tuproq namunasida topilgan[11]. 1985-yilda RHMga oʻn yillik baholash dasturidan soʻng inson isteʼmoli uchun mikoproteinni sotishga ruxsat berildi[12][13].

Chakana savdo tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quorn brendi birinchi marta 1985-yilda Marlow Foods tomonidan (Rank Hovis McDougallning Marlow, Bukingxemshir nomi bilan atalgan) sotilib, RHM va Imperial Chemical Industries (ICI) oʻrtasidagi qo'shma korxona boʻlib, ular bir hujayrali oziq-ovqat dasturidan boʻsh qolgan fermenterni taqdim etdilar[14]. Ikki sherik zamburugʻni yetishtirish va qayta ishlash uchun patentlar va brendning boshqa intellektual xususiyatlariga sarmoya kiritdilar[manba kerak]. Mahsulot nomi RHMga tegishli savdo belgisidan olingan. Ushbu savdo belgisi ilgari Quorn Hunt nomi bilan atalgan bir qator oziq-ovqat paketlari uchun ishlatilgan, bu nom esa oʻz navbatida Lestershirdagi Quorn qishlogʻidan olingan[15][16].

Quorn 1993-yil Buyuk Britaniya hududlarida tarqalgan va 1990-yillarda esa Yevropaning boshqa qismlariga va 2002-yilga kelib Shimoliy Amerikaga kirib kelgan[17].

Marketingi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quorn uchun dastlabki reklama kampaniyasida sport ustalari, jumladan, futbolchi Ryan Giggs, regbichi Uill Karling va olimpiyada yuguruvchisi Salli Gunnell ishtirok etdi. 2013-yilda kompaniya fitnes ustasi Mo Farahni marketing boʻyicha yangi ishtirokchi etib tayinladi[18][19][20].

Kubikli quorn

Mahsulotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quorn pishirishga tayyor shakllarda, masalan, kublar kabi va qiyma goʻshtga oʻxshash shaklda sotiladi. Keyinchalik kompaniya sovutilgan vegetarian taomlar qatorini, jumladan, pitsa, lazanya, kottej pirogi va dilimlenmiş goʻsht, hot-dog va burgerga oʻxshash mahsulotlarni taqdim etdi[21]. 2005-yilga kelib, Quorn Buyuk Britaniyadagi goʻsht oʻrnini bosuvchi oziq-ovqat bozorining qariyb 60 foizini egallab boʻlib, yillik savdosi 95 million funt sterlingni tashkil etdi[10][22]. 2006-yilga kelib, ushbu brend ostidagi mahsulotlar Buyuk Britaniyadagi deyarli barcha doʻkonlarda mavjud edi; Yevropa (Belgiya, Daniya, Irlandiya, Niderlandiya, Shvetsiya va Shveytsariya); va Shimoliy Amerika (Kanada va AQSh). 2010-yillining iyun oyidan boshlab Avstraliyaning doʻkonlarida ham sotila boshladi[23][24]. 2012-yil may oyida Quorn Foods Germaniyada Quornni qayta ishga tushirish uchun quorn.de nemis veb-saytini ochdi.

Ishlab chiqaruvchilar ingredient sifatida tuxumlardan foydalanishga oʻtgandan soʻng, Vegetarianlar jamiyati mahsulotga oʻz muhrini berdi[25].

2004-yilda McDonald's Vegetarianlar jamiyatining tasdiqlangan muhri boʻlgan Quorn markali burgerlarni ommaga taqdim etdi[26][27]. Biroq, 2009-yildan boshlab Quorn burgerlari Buyuk Britaniyadagi hech qanday McDonald’s restoranida mavjud emas edi va Beyond Meat kompaniyasi yordamida McPlantlarda tayyorlangan. 2011-yilda Quorn Foods Amerika Qoʻshma Shtatlari bozoriga vegetarianlar maqomini berish uchun tuxum albumin oʻrniga bogʻlovchi sifatida kartoshka oqsilidan foydalangan holda vegetarian burgerini chiqardi[28]. Quorn veb-saytidai maʼlumotlarga koʻra, 2020-yilga kelib, Qoʻshma Shtatlar bozorlarida bir qator Quorn mahsulotlari mavjud edi, ularning aksariyati vegetarianlar uchun edi. Ularda oqsilsiz variantlar ham mavjud.

2014-yil turli xil tekshiruvlar maʼlumotlariga koʻra, Quorn isteʼmolchilarining aksariyati vegetarianlar emas, balki goʻsht isteʼmol qiluvchilar ekanligi maʼlum qilindi[29]. Quorn mahsulotlar bozori butun dunyo boʻylab oʻsib bormoqda va kompaniya yanada oʻsishni kutmoqda[30][31].

Egalik tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dastlab 1985-yilda yaratilgan va Rank Hovis McDougall (RHM) va Imperial Chemical Industries (ICI) oʻrtasidagi qoʻshma korxona boʻlgan va Marlow Foods kompaniyasiga tegishli boʻlgan RHM 1990-yilda oʻz aktsiyalarini ICIga sotish orqali ushbu biznesdan chiqib ketadi. 1993-yilda ICI oʻzining biologik mahsulotlar boʻlinmalarini asosiysini kimyoviy biznesdan ajratganda, Marlow Foods yangi tashkil etilgan Zeneca guruhini, keyinchalik AstraZeneca guruhining bir qismiga aylandi.

2003-yilda AstraZeneca Marlow Foodsni, jumladan Quorn biznesini va tegishli savdo belgilari va patentlarini Montagu Private Equityga 72 million funt sterlingga sotdi. Montagu biznesni 2005-yilda Premier Foodsga 172 million funt sterlingga sotgan[22]. 2011-yilda Premier Foods Quornni Exponent Private Equity va Intermediate Capital Groupga £205 millionga sotdi[32][33]. 2015-yilda kompaniya egalari kompaniyani biznes auktsioni orqali sotuvga qoʻyishdi. Ushbu auktsionda Danone, Kerry Group, McCain Foods va Nomad Foods kabi savdo ishtirokchilarini jalb qilib, 550 million funt sterlingga (831 million dollar) Filippinda joylashgan Monde Nissin korporatsiyasiga sotildi[34][35].

Ishlab chiqarishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quorn filesi – muzlatilgan, muzdan tushirilgan va qovurilgan

Quorn Fusarium venenatum PTA-2684 shtammidan tayyorlanadi (ilgari Fusarium graminearum parazit mogʻor sifatida notoʻgʻri foydalanilgan)[36]). Glyukoza va qattiq azot zamburugʻ uchun oziq-ovqat sifatida qoʻshiladi, shuningdek, mahsulotning oziq-ovqat qiymatini yaxshilash uchun vitaminlar va minerallar qoʻshiladi. Keyin hosil boʻlgan mikoprotein ekstraksiya qilinadi va RNKning ortiqcha miqdorini olib tashlash uchun issiqlik bilan ishlov beriladi. Bunday fermentlangan proteinli oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda boʻlgan oldingi urinishlar DNK yoki RNKning haddan tashqari koʻpligi tufayli toʻxtatildi; issiqlik bilan ishlov berilmaganda, nuklein kislotalarda topilgan purinlar odamlar tomonidan siydik kislotasini ishlab chiqarish uchun metabolizmlanadi, bu esa podagra kasalligiga olib kelishi mumkin[37].

Mahsulot quritiladi va bogʻlovchi vazifasini bajaradigan tuxum oqi bilan aralashtiriladi. Keyin goʻshtning donador xususiyatini berib, notekis shakllarda tayyorlanadi va maydalangan mol goʻshtiga oʻxshash qiyma ichiga bosiladi; tovuq koʻkragiga, goʻshtga va kurka goʻshtiga oʻxshash shakllar; yoki tugʻralgan tovuq koʻkragiga oʻxshash boʻlaklar koʻrinishida boʻladi.

Quornni chaqaloqlarga berishdan oldin tuz tarkibini tekshirish kerak, chunki tuz miqdori mahsulotlarga qarab farq qiladi[38][39].

Buyuk Britaniyadagi Quorn Frozen Qiymasining uglerod izi mol goʻshtinikidan kamida 80% kamroq ekanligi takidlashdi[40].

Buyuk Britaniya va Yevropa bozori uchun quorn Marlowning Stokesligi bosh boshqarmasida, Shimoliy Yorkshirda va Stokton-on-Tisdagi Billingem yaqinida ishlab chiqariladi[41].

Ziddiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quornning 2002-yilda Qoʻshma Shtatlardagi debyutidan soʻng, Jamiyat manfaatlaridagi fanlar markazi (CSPI) Quornning „qoʻziqorinlarga asoslangan“ mahsulot sifatida asl yorligʻiga qarshi chiqdi, chunki Fusarium venenatum qoʻziqorin emas (toʻgʻrirogʻi, bu kichik qoʻziqorindir)[42]. Quornning sotilishiga Amerika Qo'ziqorin Instituti va raqib Gardenburger qarshi chiqdi, u Yevropa va AQShdagi reklama va savdo standartlarini nazorat qiluvchi idoralarga Quornning „qoʻziqorinlarga asoslangan“ daʼvosi yolgʻon ekanligini taʼkidlab shikoyat qildi[42][43].

CSPI Quornni turli xil allergik reaksiyaga olib kelishi mumkinligini va uni doʻkonlardan olib tashlash kerakligini daʼvo qildi. CSPI 2003-yilda „ovqat isteʼmol qiluvchilarning 4,5 foizini kasal qiladi“ deb ishontirishga harakat qildi[44]. Ishlab chiqaruvchi (Marlow Foods) faqat 0,0007% (146 000 tadan 1) nojoʻya reaksiyalarga duchor boʻlishini va u ishlatadigan qoʻziqorin shtammi toksinlar hosil qilmasligini takidlab oʻtdi va bu raqamga qarshi chiqdi[45]. Pittsburg universitetining ovqatlanish boʻyicha professori Lesli Bonci CSPI daʼvolarini „haddan tashqari boʻrttirilgan“ deb taʼrifladi[45]. Gardenburgerning marketing boʻyicha vitse-prezidenti Vendi Preiserning aytishicha, Quorn kompaniyasi goʻshtsiz barcha mahsulotlari yorliqlariga shubha tugʻdirishidan qoʻrqadi[46][45].

Marlow Foods kompaniyasidan daʼvoni olib tashlash uchun yoki uning zamburugʻdan kelib chiqishini aniqlash uchun uni tarkibi oʻzgartirish soʻraldi[47].

Ilgari Quorn oʻzining baʼzi ishlab chiqarish jarayonlarida qafaslarda saqlanadigan ferma tovuq tuxumlaridan foydalangan, bu amaliyot koʻplab vegetarianlar tomonidan axloqiy asoslarga koʻra qarshi chiqqan. Dastlab Quorn mahsulotlarini maʼqullamagan Vegetarian jamiyati bilan ishlagan Marlow 2000-yilda[48] qafaslarda saqlanadigan ferma tovuq tuxumlarini bosqichma-bosqich yoʻq qilishni boshladi va 2004-yilga kelib ularning Buyuk Britaniyadagi barcha mahsulotlari ushbu turdagi tuxumlaridan xoli boʻlib, Vegetarian jamiyatining tasdiqlash muhrini oldi[25].

2003-yilda astma xuruji Quorn mahsulotlari bilan bogʻliq edi. Tekshiruvlar shuni koʻrsatdiki, bemorlarda allergik reaksiyalariga sabab boʻlgan yagona oziq-ovqat Quorn brendi ostidagi mahsulotlar edi. Oziq-ovqat standartlari agentlik vakili allergiyaga yuqori oqsil miqdori tufayli kelib chiqmasligini aytdi[49]. Sobiq FSA direktori Jon Bell Quornni himoya qilib, odatda isteʼmol qilinadigan bir qancha oziq-ovqatlar va oziq-ovqat ingredientlari, masalan soya, Quornga qaraganda ancha yuqori toqat qilib boʻlmas darajasiga ega ekanligini aytdi. Quorn isteʼmol qilgan 146 000 kishidan 1 tasida nojoʻya taʼsirlar qayd etilgan boʻlsa, 35 kishidan 1 nafari chigʻanoq va 350 kishidan 1 nafari soya isteʼmol qilgan[49][50].

Mikoprotein patentining amal qilish muddati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa Ittifoqida patentlar berilgan sanadan boshlab 20 yildan keyin amal qilish muddati tugaydi. Birinchi patent arizasi 1985-yilda[51] berilganligi sababli, mikoprotein patentlari 2010-yilda Yevropa Ittifoqining barcha mamlakatlarida allaqachon tugagan edi. Endi har qanday odam qonuniy ravishda ilgari patentlangan jarayonlardan foydalangan holda, lekin boshqa brend nomlaridan foydalanmasdan mikoprotein mahsulotlarini ishlab chiqarishi mumkin, chunki Marlow Foods Quorn brendiga egalik qildi. 2011-yil 14-mart kuni bosh direktor Kevin Brennan intervyusida shunday dedi: "Asosiy texnologiyaga oid baʼzi patentlar muddati tugagan, ammo mahsulot oʻziga xos fermentatsiya usulidan foydalanadi va biz mahsulotni yaxshiroq va arzonroq ishlab chiqarish uchun buni joyida takomillashtirish boʻyicha 30 yildan ortiq tajribaga egamiz. Ulkan xarajatlar fermentatsiya stantsiyasi va tegishli uskunalar uchun 30 million funt sterling ketishi maʼlum, shuning uchun siz patentiga shunchaki qarab, „boring“ deya olmaysiz"[52].

Vegetarian mahsulotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yil oxirida Quorn Vegan Burger[53] deb nomlangan birinchi vegetarian Quorn mahsuloti ishlab chiqarildi, dastlab faqat AQShda mavjud edi. Mahsulotning kuchli savdosi va Buyuk Britaniya bozoridagi talabning oshishidan soʻng, Quorn Buyuk Britaniya bozori uchun vegetarian mahsulotlar qatorini ishlab chiqishni boshladi, shuningdek, tuxumdan foydalanishni qisqartirdi va 2010-yildan beri 3,5 million kamroq tuxum ishlatdi[54]. Buyuk Britaniyadagi vegetarian Quornning birinchi assortimenti ichida sakkizta mahsulot boʻlgan va 2015-yilning oktyabr oyida ishga tushirilgan[55].

2019-yilning yanvar oyidan boshlab Quorn Buyuk Britaniyaning Greggs novvoychilik tarmogʻi tomonidan sotiladigan vegan goʻshtsiz kolbasa oʻrami uchun plomba ishlab chiqardi[56]. Mahsulot doimiy ravishda sotildi va zanjir tomonidan foydani oshirish va rekord aksiya narxining asosiy hissasi sifatida aniqlandi[57][58]. 2020-yil yanvar oyida Greggs Quorn asosidagi vegetarian „steyk pishirigʻi“ ni chiqardi[59].


Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda Quorn
haqida turkum mavjud
  • Rasmiy sayti
  • Center for Science in the Public Interest. „Quorn complaints“. Qaraldi: 2006-yil 20-may. – CSPI’s page on its concerns about Quorn
  • Manjoo, Farhad (16 April 2002). „A Mushrooming Quorn Controversy“. Wired. Qaraldi: 20 May 2006. – Wired magazine report of Quornʼs United States debut


Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Quorn FAQ“. Quorn.co.uk. 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-may.
  2. ↑ https://foodmatterslive.com/article/quorn-vegan-friendly/#:~:text=Sometimes!,not%20suitable%20for%20vegan%20consumption.
  3. ↑ Finnigan, TJA (2011) Mycoprotein: origins, production and properties. In Handbook of Food Proteins (eds. G. O. Philips and P. A. Williams), pp 335–352. Woodhead Publishing Ltd
  4. ↑ „Fusarium venenatum - an overview | ScienceDirect Topics“. www.sciencedirect.com. Qaraldi: 2021-yil 2-iyun.
  5. ↑ „FAQs About Quorn – Is Quorn Vegan/Gluten Free & More“. Quorn. 2015-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 31-iyul.
  6. ↑ Watchorn, N.; Matthews, J.F.; Rout, A.E. „Chapter 15: Single-cell protein“,. Jealott's Hill: Fifty years of Agricultural Research 1928-1978. Imperial Chemical Industries Ltd., 1978 — 137–144 bet. ISBN 0901747017. 
  7. ↑ P. F. Stanbury, A. Whitaker and S. J. Hall, Principles of Fermentation Technology, 2nd Ed., Pergamon Press, Oxford, 1995.
  8. ↑ D. H. Sharp, Bioprotein Manufacture-A Critical Assessment, Ellis Horwood, Chichester, 1989, Chapter 4, p. 53.
  9. ↑ „History“. quorn.us. Quorn USA website. 2007-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 4-iyun.
  10. ↑ 10,0 10,1 „From petri dish to plate: The £172m fungi“. The Independent (2005-yil 7-iyun). 2010-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 27-iyun.
  11. ↑ Warner, Melanie. „Lawsuit Challenges a Meat Substitute“ (2005-yil 3-may). 2013-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  12. ↑ „GRAS Notices – Notification for Mycoprotein, Submitted by Marlow FoodsLtd, November 30, 2001“. FDA.gov. 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 27-iyun.
  13. ↑ Wiebe, M. (March 2002). "Myco-protein from Fusarium venenatum: a well-established product for human consumption". Applied Microbiology and Biotechnology 58 (4): 421–427. doi:10.1007/s00253-002-0931-x. PMID 11954786. 
  14. ↑ „Did You Know That Quorn Was Invented Beside The Thames?“ (en-GB). Londonist (2018-yil 28-may). Qaraldi: 2020-yil 26-fevral.
  15. ↑ Tréguer, Pascal „the curious history of 'Quorn' (meat substitute)“. Wordhistories.net (2018-yil 13-fevral). Qaraldi: 2024-yil 10-yanvar.
  16. ↑ „Quorn meat substitute and our village – a connection or not?“. Quorn Village Museum. Qaraldi: 2024-yil 10-yanvar.
  17. ↑ „What is Quorn?“. quorn.us. Quorn USA. 2007-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 4-iyun.
  18. ↑ „Quorn signs up Mo Farah for new ads appealing to fitness fans“. TheGrocer.co.uk. 2013-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-dekabr.
  19. ↑ Stones, Mike „Quorn lifts capacity by 50% to meet surge in US sales“. Food Manufacture (2015-yil 7-sentyabr). 2015-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyun.
  20. ↑ „Quorn joins Premier line-up for £172m“. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  21. ↑ „Quorn product range“. Quorn.co.uk. 2013-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-iyul.
  22. ↑ 22,0 22,1 „Quorn to get a higher profile as Premier buys maker for £172m“ (2005-yil 7-iyun). Qaraldi: 2006-yil 20-may.[sayt ishlamaydi]
  23. ↑ „Quorn in Australia group“. Facebook.com.
  24. ↑ „Quorn launch in Australia“. Foodie Central. 2017-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-may.
  25. ↑ 25,0 25,1 „Soya & mycoprotein information sheet“. vegsoc.org. Vegetarian Society. 2006-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  26. ↑ „Quorn timeline“. quorn.co.uk. Quorn UK. 2005-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  27. ↑ „Vegetarian group backs McDonalds“. BBC News Online (2004-yil 1-oktyabr). 2007-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  28. ↑ „COK Success: Quorn Launches First Vegan Product!“. cok.net. Compassion Over Killing. 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 18-dekabr.
  29. ↑ Riley, Tess „From vegan beef to fishless filets: meat substitutes are on the rise“. The Guardian (2014-yil 15-oktyabr). 2017-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-dekabr.
  30. ↑ „Quorn booms as 'flexitarians' increase“. BBC News. 2018-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-iyul.Andoza:Obsolete source
  31. ↑ „The Quorn revolution: the rise of ultra-processed fake meat“. 2018-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-fevral.Andoza:Obsolete source
  32. ↑ „Quorn's new owner sees bright meat-free future“. Food Manufacture (2011-yil 8-mart). 2011-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 27-iyun.
  33. ↑ Ebrahimi, Helia. „Premier Foods sells Quorn and Cauldron for £205m“. The Daily Telegraph (2011-yil 25-yanvar). 2011-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 10-oktyabr. „Premier Foods [...] by offloading both Quorn and meat-free sausage brand Cauldron for £205m. [...] creating room for private equity duo Exponent and Intermediate Capital Group to swoop. The price was roughly the same as what Premier paid for the brands in 2005.“.
  34. ↑ „Quorn Foods meat substitute firm sold for £550m“. BBC News (2015-yil 30-sentyabr). 2018-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyun.
  35. ↑ Armstrong, Ashley. „Quorn gobbled up by Philippine noodle maker“. The Telegraph (2015-yil 30-sentyabr). 2018-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 4-iyun.
  36. ↑ „Tom Volk's Fungus of the Month for August 2005“. University of Wisconsin-La Crosse. 2011-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-yanvar.
  37. ↑ „Mycoprotein and Quorn product manufacture“. USA: Marlow Foods. 2016-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  38. ↑ „Quorn – Should I Be Eating It? 2013“. Manchester Confidential. 2015-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  39. ↑ „When can I give Quorn to my baby?“. www.nhs.uk. 2015-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-fevral.
  40. ↑ Quorn Frozen Mince certification by the Carbon Trust: „KTP provides carbon footprint certification for Quorn(TM)“. 2014-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  41. ↑ „Marlow Foods Locality“. Quorn UK website. 2005-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  42. ↑ 42,0 42,1 „"Quorn Meat Substitute Deceptively Labeled, CSPI Tells FDA", CSPI, 2002-28-02“. Cspinet.org (2002-yil 28-fevral). 2013-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-iyul.
  43. ↑ Jacobson, Michael F.; Gurian-Sherman, Doug „Re: GRAS Notice No. GRN 000091; Food Additive Petition FAP 6A3930“. CSPI (2002-yil 28-fevral). 2002-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 15-noyabr.
  44. ↑ „4½% of Britons Report Problems After Eating Quorn“. CSPI press release (2003-yil 23-sentyabr). 2006-yil 2-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 „Quorn Dogged: Scientists Call Advocacy Group's Complaints Unfounded“. New Hope Network (2008-yil 24-aprel). Qaraldi: 2019-yil 25-oktyabr.
  46. ↑ Manjoo, Farhad (16 Aprel 2002). „A Mushrooming Quorn Controversy“. Wired. 1 iyul 2012da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 28 Iyun 2012.
  47. ↑ „Annual Report 2002 (PDF, page 5)“. Advertising Standards Authority. 2006-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  48. ↑ Tina Fox; Chief Executive; Vegetarian Society „Selling the Symbol : The Vegetarian Society's Seedling Licence Scheme“. speech to the 36th World Vegetarian Congress in November 2004. 2006-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 20-may.
  49. ↑ 49,0 49,1 „Quorn linked to asthma attack“. BBC News (2003-yil 30-may). 2009-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 10-oktyabr. „The patient, a 41-year-old man with a long history of asthma, developed a severe skin reaction, including blistering, and suffered an asthma attack an hour after eating Quorn. Scientists carried out skin prick and food reaction tests and laboratory analysis to confirm what had provoked the allergic reaction. [...] On its Web site, the FSA currently states: "There have been some reports of intolerance to Quorn, but this is not surprising, because it has a high protein content (allergens are usually proteins).“.
  50. ↑ „FSA Stands by Quorn“. Nutra Ingredients (2002-yil 4-sentyabr). 2012-yil 2-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-iyun.
  51. ↑ Andoza:Cite patent
  52. ↑ „Premier didn't realise Quorn's potential, says ceo“. Foodmanufacture.co.uk (2011-yil 14-mart). 2013-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-iyul.
  53. ↑ „COK Success: Quorn Launches First Vegan Product! | Compassion Over Killing“. Compassion Over Killing (2011-yil 6-dekabr). 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-iyul.
  54. ↑ Compassion Over Killing. „Quorn Foods Plans to Launch New Vegan Option in the UK | Compassion Over Killing“. Cok.net (2012-yil 29-may). 2012-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-iyul.
  55. ↑ „Quorn Launches Vegan Line“. PETA UK blog (2015-yil oktyabr). 2016-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-iyun.
  56. ↑ Smithers, Rebecca. „How Quorn makes the filling for Greggs' vegan sausage rolls“. The Guardian (2019-yil 17-may). Qaraldi: 2019-yil 21-may.
  57. ↑ Togoh, Isabel „This Wildly Popular Vegan Sausage Roll Boosted British Bakery Greggs Profits By 58%“. Forbes (2019-yil 30-iyul). Qaraldi: 2020-yil 3-oktyabr.
  58. ↑ McCormick, Miles „Vegan sausage roll success boosts Greggs' profit outlook“. Financial Times (2019-yil 19-fevral). 2022-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-oktyabr.
  59. ↑ Petter, Olivia „Greggs launches new vegan steak bake“ (en). The Independent (2020-yil 2-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 3-oktyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Quorn&oldid=4593229" dan olindi