Penz

Penz
Пенза
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2024)	488,299 ristitud
Pind	304,56 km²
Pämez'	Vladimir Mutovkin; (sügüz'ku 2019—)
Telefonkod	+7−8412-xxx-xxx
Avtokod	58
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Penz (ven.: Пе́нза) om lidn da lidnümbrik i raudtesol'm Venäman päivlaskmas. Se om Penzan agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1663 kuti Penz-lidnuz Venäman röunal, mainitase lidnan statusanke kerdalaz. Om nimitadud penen Penz-jogen mödhe (ven.: Пенза 78 km pitte, Suran hura ližajogi). Vozil 1796−1928 oli Penzan gubernijan pälidnaks. Vspäi 1850 bumagfabrik radab. Vn 1858 lämoipalo pani mantazole pol'lidnad, sil-žo vodel kaugedraudanvalamižtegim radaškanzi. Vl 1874 raudte tuli lidnha. Toižen mail'man sodan aigan evakuiruidud tegimed NSTÜ:n päivlaskmaspäi zavodiba industrijan heredad ližadust.

Penz šingotase erazvuiččel mašinansauvomižel (kompressorad, torvarmatur, kosmižen i himižen sarakon täht), teraztorviden pästandal, elektronikan i ladimiden edheotandoil, zelläntegimel, bumagfabrikal (bumag-aluz), sömtegimištol (liha- i maidproduktad, konditerine fabrik).

Geografijan andmused

Lidn sijadase Sur-jogen molembil randoil (ven.: Сура, Volgan oiged ližajogi), 134..280 m korktusil, 174 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Suran vezivaradim (vspäi 1979, 110 km²) om ülezjogen, ani suvipäivnouzmha lidnaspäi.

Matkad Moskvhasai om 629 km lodeheze avtotedme. Zarečnii-SATÜ röunatab lidnanke päivnouzmas.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +5,5 C°, kezakun-elokun +18,3..+20,4 C°, tal'vkun-uhokun −7,4..−9,1 C°. Ekstremumad oma −40,5 C° (tal'vku-uhoku) i +40,4 C° (eloku). Kezaaigan minimum om −1,1 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +11,0 C° (tal'vku). Ei voi panda halad heinkus vaiše (minimum +4,7 C°). Paneb sadegid 542 mm vodes, enamba kezakus-heinkus (59..65 mm kus), vähemba uhokus-sulakus (31..35 mm kus). Päivänvauktusen hätkeližuz om 7 časud 32 minutad 21. tal'vkud, 16 časud 57 minutad 21. kezakud.

Tobmuz

Penz jagase nelläks (vspäi 1979) lidnrajonaks. Ičeze administracii om kaikuččes, no ned ei olgoi municipaližikš ühtnikoikš. Lidn om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks.

Edeline lidnan pämez' om Nikolai Taktarov (eloku 2018 — sügüz'ku 2019).

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 517 311 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 552 tuhad eläjid vozil 1992−1993.

Enamba mi 30 religijan aluzkundad oma saudud lidnas: ortodoksižen hristanuskondan 25 pühäpertid, sidä kesken päjumalanpert' i jumalankodikund, katoline tulend, islaman pämečet', judaizman pühäpert'.

Professionaližen opendusen aluzkundad: viž valdkundališt universitetad, kümne üläopendusen aluzkundoiden filialad (ühesa — Moskv, üks' — Alauz'lidn), keskopendusen 15 kolledžad.

Transport

Avtobusad, trolleibusad, maršruttaksid i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. «Moskv — Čeläbinsk»-mante (M5, «Ural») ümbärdab lidnfartaloid pohjoižespäi. Ezilidnelektrojonused ühtenzoittas lähižidenke lidnoidenke.

Federaline civiline Penz-lendimport V.G. Belinskijan nimed^[1] (PEZ / ПНА / UWPP, 216 tuh. passažiroid vl 2021) sijadase ühesas kilometras suvhe lidnan keskusespäi. Tehtas reisid Moskvha, om sezonižid reisid Sočihe i Simferopolihe.

Galerei

Lidnan tobmuden sauvuz (2008)
Jumalanmaman Emäganpäivän kafedraline päjumalanpert', vn 2014 nägu
Jumalanmaman Katken päjumalanpert', vn 2015 nägu
«Elektromehanika»-tegimen administrativine korpus vl 2018
Penzan valdkundaline universitet, ekonomikan da ohjandusen fakul'tet (2009)
Penzan agjan dramteatr (2010)
«Dizel'-Arena»-sportkeskuz (2013)
Vezisportan «Sur»-pert'kulu (2014)
Penzan lendimportan terminal vl 2009
Penz I-päraudtestancijan ühthine nägu vl 2014

Tetabad sündnuded

Mihail Lermontov (1812−1841) — oli venälaine kirjutai da runokirjutai.
Jegor Krid (sünd. 1994) — venälaine pajatai.
Timur Rodrigez (Timur Kerimov) (sünd. 1979) — azerbaidžanlaine mez', Venäman pajatai, TV-vedai, akt'or.
Pavel Volä (sünd. 1978) — venälaine akt'or, jumorist.

Homaičendad

↑ Penzan lendimportan sait (airport58.ru). (ven.)

Irdkosketused

Penz Vikiaitas

	Penzan agjan lidnad
	Alalomov \| Belinskii \| Gorodišče \| Kamenk \| Kuzneck \| Nikol'sk \| Penz \| Serdobsk \| Spassk \| Sursk \| Zarečnii

	Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
	Abakan \| Alauz'lidn \| Anadir' \| Arhangel'sk \| Astrahan' \| Barnaul \| Belgorod \| Birobidžan \| Blagoveščensk \| Bränsk \| Čeboksarad \| Čeläbinsk \| Čerkessk \| Čit \| Elist \| Gatčin \| Gorno-Altaisk \| Groznii \| Habarovsk \| Hanti-Mansiisk \| Irkutsk \| Iževsk \| Ivanovo \| Jakutsk \| Jaroslavl' \| Jekaterinburg \| Joškar-Ol \| Kaliningrad \| Kalug \| Kazan' \| Kemerovo \| Kirov \| Kizil \| Kostrom \| Krasnodar \| Krasnogorsk \| Krasnojarsk \| Kurgan \| Kursk \| Lipeck \| Magadan \| Magas \| Mahačkal \| Maikop \| Moskv \| Murmansk \| Nal'čik \| Nar'jan Mar \| Novosibirsk \| Omsk \| Orel \| Orenburg \| Penz \| Perm' \| Petropavlovsk Kamčatkal \| Petroskoi \| Piter \| Pskov \| Rostov Donal \| Räzan' \| Salehard \| Samar \| Saransk \| Saratov \| Siktivkar \| Simferopol' (de fakto) \| Sevastopol' (de fakto) \| Smolensk \| Stavropol' \| Sur' Uz'lidn \| Suvisahalinsk \| Tambov \| Tomsk \| Tul \| Tver' \| Tümen' \| Uf \| Ulan Ude \| Ul'janovsk \| Vladikavkaz \| Vladimir \| Vladivostok \| Volgograd \| Vologd \| Voronež

[1] Penzan lendimportan sait (airport58.ru). (ven.)

[1]