Ploketes volantes ås oujheas

Plokes a on poyon d' cinse

dîne bén rascråwêye

Les volantès plokes ås oujheas, c' est ene maladeye des poyes et di sacwants ôtes oujheas markêye pa des nocrês åtoû do betch, des ouys, sol cresse et les berlokes.

Estô del pea del tiesse (cogne difoûtrinne), li må si pout abate so les frexhès peas del boke et do gozî (cogne divintrinne).

Les deus cognes ni s' veyèt nén eshonne.

Cåze

Li rascråwe est cåzêye pa on pocvirûsse, li pocvirûsse des poyes et dînes. Dins les colons, ci virûsse la ni cåze k' ene mwinre maladeye. I n' acsût nén les canaris ni les ôtes moxhons (soverdiyîs) (ki sont rascråwés d' èn ôte vîrûsse).

Bråmint des ôtes oujheas si polnut epestiferer, inte di zels, les canårds et sacwants såvadjès oujheas come l' albatrosse.

• 
  a on caneton
• 
  a èn albatrosse

Minêyolodjince

Les plokes ås poyes passèt d' èn oujhea a l' ôte. Des poyes, ele polèt avinde les dînes, avou l' minme hagnûlté.

Li cogne difoûtrinne atake voltî e waernu, et divni pus griyeuse e waeyén-tins. Li cogne divintrinne si voet purade e l' ivier.

Les poyes di ptits poyîs sont sovint edurantes naturelmint, tant l' virûsse est spårdou dins l' nateure. C' est adon les djonnes poyons ki sont-st acsûts.

Senes del maladeye

Li cogne difoûtrinne est åjheye a ricnoxhe.

Ele kimince pa èn efouwaedje del pea del tiesse. Shuvèt des ptitès gris-djaenès bouyetes so les disploumêyès pårteyes del tiesse.

• 
  fåze d' efouwaedje a on cok d' Inne
• 
  åtoû do betch
• 
  crapes
• 
  avou djontivite
• 
  avou evilmaedje del gorlete
• 
  grossès plokes a ene dîne
• 
  cåzu rfwait

Les taetches s' alårdjixhnut, et tourner a grossès grijhès crapes, a môde di poreas.

Les crapes souwèt-st evoye, et tchaire.

Si les oujheas n' crevnut nén, li må si rfwait tot seu dins l' cwénzinne dins les cas nén trop laids. Dins les 3 a 4 samwinnes dins les cas pus griyeus.

Dins l' cogne divintrinne, les poyes vont haner, et kécfeye estofer di cåze des crapes dins l' tchenåle a l' air.

Espaitchance

Les poyetes (et cokeas) merreces, come les poyetes ponresses sont-st eploctêyes divèt dijh samwinnes d' èn eplocta stitchî dins l' pea d' l' aiye avou ene dobe aweye.

On n' vaccene nén sovint dins les ptits poyîs.