[cxxvii · avgvstini episcopi] - [cxxviii · ivliani martyris]
349
sunt. 40Vbi prefatus rex accurrens cum gaudio illas deuote adorauit et reuerenter
excepit uisis innumerum miraculis ad declarandum sancti meritum ibidem patratis. 41Sane rex et sui inde progressi cum eisdem reliquis uenerunt ad quandam
uillam in Terdonensi episcopio sitam. 42Sed cum inde corpus tollere uoluissent,
ita stetit immobile ut nulla uis nulla posset illud ars humana mouere. 43Quod uidens rex uotum uouit quod si beatus confessor ex illo loco se tolli permitteret et
transduci Papiam, uillam illam cum omnibus appendiciis suis concederet seruientibus ipsi perpetuo possidendam. 44Voto facto et firmato corpus sanctum inestimabili facilitate subtollitur et Ticinum usque transuectum clero pariter et populo concurrente honorifice et gaudenter suscipitur et in basilica sancti Petri
quam prefatus rex celum aureum dixerat dignissime collocatur.
45Passionem
sancti Hermetis require in festo Alexandri, Euentii et Theodori.
39. ibidem: ibi t 40. numerum: nimirum T1 41. episcopio: episcopatu t
om. B 44. transuectum: prouectum t; dixerat: direxit t
43. cum
40. accurrens: occurrens AuPa1
41. eisdem: eis Au; numerum: nimirum Au
42. humana post uis Au; uis: uiscilla (?) N; mouere post illud N 43. ipsi: ipsis Au 44. transuectum: transuecto N; suscipitur: excipitur A1; sancti: sancta Pa5; celum aureum: a. c. Pa5
45. HERMETIS MARTYRIS add. Pa5; passionem… Theodori om. Au; festo: festum Pa5; Theodori: Theodosii Pa5
[CXXVIII · IVLIANI MARTYRIS]
IVLIANI MARTYRIS CXXVIII – 1Iulianus in Aruernia natus genere et religione nobilis sancti Ferreoli tribuni comes erat et uterque deo in militari habitu seruiebat. 2Cum ergo gentilium furor christianos ubique persequens ad Viennam ueniret, Iulianus amore martyrii flagrans cum se gladio furentium exponere preoptaret precibus sancti Ferreoli coactus est ut apud Aruerniam fugiens ad superstitum
christianorum solamen paululum persecutionis impetum declinaret. 3Tunc Crispinus consularis audito quod illuc Iulianus lateret, misso persecutori precepit ut
inuentum incunctanter occideret. 4Sentiens ergo Iulianus quod eum persecutor
L om. g om. B3 om. 3. persecutori: persecutore Bx2, spiculatore B
4. excepit: suscepit t
N 2. cum ergo: cumque Au; Viennam: Inuennam N; ueniret: perueniret Au; exponere: exponeret Au; preoptaret: et add. Pa5; solamen: solacium
Pa5, sibi Au
3. Crispinus: Crispinius Pa1; inuentum incunctanter: inquisitum Au
4. eum persecutor: p. e. Au;
DE SANCTO IVLIANO ET FERREOLO
1 sq. Greg. Tur. Libri mir. II, 2 (BHL 4541, ed. cit. PL 71 col. 801 sq.)
350
abbreviatio in gestis et miracvlis sanctorvm
inquireret, sponte foras exiliens querenti intrepidus se opponit et protinus ictum
ferientis excepit. 5Cuius caput in proximo fonte lauantes ad sanctum Ferreolum
deferunt ut ipse similem mortem exciperet nisi sacrificiis consentiret. 6Quod et
factum est, et caput sancti Iuliani cum solo corpore sancti Ferreoli in uno tumulo collocatur et post multos annos cum sanctus Mamertus Viennensis episcopus
eos reuelaret inuenit caput sancti Iuliani inter manus sancti Ferreoli ita utrumque
illesum et integrum ac si eadem die fuisset sepultum.
7Inter plurima huius sancti miracula testatur Gregorius Turonensis quod cum
quidam rusticus die dominica arare presumeret, apprehensa securi ut uomerem
emendaret, protinus contractis digitis manubrium in dextera eius adhesit.
8Cumque pudore et dolore nimio torqueretur post duos annos ipso die dominico
in ecclesia beati Iuliani uigilans liberatur.
9Cum quidam nobilis quasdam res eiusdem ecclesie peruasisset et a sacerdote
per nuntios rogaretur ut quod male ceperat relaxaret, ille res sancti sibi retinuit
et clericos cum iniuriis effugauit. 10Qui tamen post aliquantum huius presumptionis immemor cum ad festum sancti Iuliani cum aliis aduenisset et in hospitio
suo conuiuium celebraret, repente tonare cepit et fulgur de celo ruens ipsum illesis omnibus aliis concremauit.
11Quidam dyaconus relicta ecclesia fisco adhesit et accepta potestate tanta mala
faciebat quod a uicinis sustineri non poterat. 12Cum ergo die quadam montes circumiens quasi pro iure suo oues ecclesie sancti Iuliani diriperet prohibentibus ex
parte sancti Iuliani pastoribus dixit: 13«Iulianus non comedit arietes». 14Cum autem oues ut proprias detineret forte ad uillam sancti Iuliani deuenit; 15et statim
ante sepulchrum eius febre correptus tanto calore opprimitur ut nec surgere nec
aliquem uocare ualeret. 16Post hoc elatus in quadam cellula collocatur et inualescente febre quod incenderetur a martire confitetur. 17Iactarique super se aquam
ad refrigerandum petiit, sed statim tantus fumus et fetor de corpore eius exiit
quod fugientibus qui aderant post modicum expirauit.
5. nisi om. B 6. eos: eas B 7. Turonensi: archiepiscopus et add. B; in: eius B 10. aliquantum: tempus add. B; concremauit: cremauit t 11. diaconus: clericus B; sustineri: sustinere B
13. comedit: comedet B
15. ante sepulchrum eius om. t
16. hoc: hec t
17. iactarique: iactari B
exiliens querenti: q. e. Au
6. et: etiam Pa5; solo: sancto Pa5; cum: in N; uiennesis: inenuensis N 7. DE MIRACVLIS SANCTI IVLIANI add. N, DE MIRACVLIS EIVS add. Pa5; sancti: seculi N; presumeret: presumisset Pa5 7-17. inter… expirauit Pa1 8. post: per Au; beati: sancti Pa5 9. ceperat: sederat; relaxaret: relaxasset Au; eiusdem: eius Pa5; sibi: Iuliani
Pa5, om. Au 10. tamen: cum N; cum1 om. N 11. relicta ecclesia: esset relicta Au; fisco:
fisce Au 12. montes circumiens om. Au; iure suo: suo iure Au; oues… Iuliani om. Au; diriperet: eciperet Au 15. opprimitur: deprimitur Au, ut add. Pa5 17. petiit: precepit Au;
fumus et fetor: fe. et fu. Au; eius om. Au
[cxxviii · ivliani martyris]
351
18Fuit
et alter Iulianus Cenomanensis episcopus cuius festum VI kal. febr. celebratur.
Iulianus Symon ille leprosus fuisse asseritur, quamuis in uita eius
non legatur, qui dominum in carne hospitio simul et conuiuio suscepit, et post
ascensionem domini ab apostolis ordinatus episcopus Cenomannis directus est,
ubi post innumera bonorum operum insignia etiam tres mortuos suscitans tandem in pace quieuit. 20Pro isto Iuliano dicunt iter agentibus prodesse ad hoc ut
bonum hospitium habeant, si orationem dominicam dicant, eo quod in domo eius
dominus hospitatus est. 21Sed si hoc est, multo melius in honore beate Magdalene dicenda sit apud quam dominus frequentissime hospitari dignatus est. 22Videtur ergo melior communis opinio ut non pro isto Iuliano sed pro parentibus
cuiusdam alterius Iuliani dicenda sit, cuius hic hystoriam subdimus quia a plurimis ignoratur.
23Iulianus iste iuuenis et nobilis quadam die cum uenationi insisteret quidam
ceruus ei dixit quod dies futura esset in qua parentes suos occideret. 24Ad hoc ille
conterritus timens ne in hoc incideret relictis omnibus clam discessit et longe
profectus tam strenue cuidam castellano seruiuit ut eum militem faceret et ei
quandam castellanam uiduam desponsaret. 25Interea parentes Iuliani eum in locis plurimis perquirentes tandem ad castrum cuius erat dominus deuenerunt, et
ab uxore eius cognitis intersignis tam benigne suscepti sunt ut seorsum ipsa iaceret et pre amore uiri sui eos in cubili proprio collocaret. 26Facto mane castellana ad ecclesiam perrexit. 27Et ecce Iulianus qui tunc forte abfuerat rediens in thalamum suum quasi eam excitaturus intrauit et inueniens duos simul dormientes
uxorem cum adultero suspicatus eos extracto gladio decollauit; 28et exiens de
domo uidit uxorem suam de ecclesia uenientem et admirans interrogat quinam
essent qui in thalamo suo sic dormirent. 29At illa: «Parentes», inquit, «uestri
sunt, qui uos diligentissime quesierunt». 30Tunc pene pre dolore deficiens:
31«Heu», inquit, «impletum est uerbum cerui, quia ego meos parentes occidi.
19Iste
18. IVLIANI CONFESSORIS add. Bx2
19. quamuis… legatur om. t; suscitans: suscitauit t
20. agentibus: agentes t 21. hoc: uerum add. t; beate: Marie add. B 22. hic hystoriam:
hys. hic t 23. cum post iste B 24. hoc1: om. B; conterritus: perterritus t; incideret: incederet B; cuidam: militi add. t 27. in: ad B 28. admirans om. B; interrogat: interrogauit B 29. inquit uestri: u. i. t
18. DE SANCTO IVLIANO CENOMANENSI EPISCOPO add. N; IVLIANI CONFESSORIS add. Pa1
19. quamuis… legatur om. A1*; ubi post: donec Au, ut prius N
20. orationem dominicam: d. o. N 20-2. pro… ignoratur Pa1
21. est1: credetur quod add. Au; dicenda: dicendo Au; sit: esset N; apud quam: ubi Au; hospitari: hospitare Au; est2: om. Au 22. alterius Iuliani: I. a. N 23. ALIVS IVLIANVS add. Pa1; iste: quidam alius Pa1; iuuenis et nobilis:
n. et i. Pa5; dies om. Au 24. conterritus: territus Au; in om. Au; eum… et2: om. Pa1; castellanam uiduam: u. c. Au
25. suscepti sunt: suscepisset Pa5
26. castellana ad ecclesiam: ad e. c. Pa5 27. abfuerat: affuerat N 28. suam om. NPa5; essent: erant A1; thalamo suo: s. t. A1 29. diligentissime: dulcissime A1 30. pre: pro Au 31. impletum:
completum Pa1; ego: eo Pa1
352
abbreviatio in gestis et miracvlis sanctorvm
32Iam
nunc uale, dulcissima soror, quia iam de cetero non quiescam donec acceptauerit deus penitentiam meam». 33Cui illa: «Absit», inquit, «dilectissime frater
ut sine me discedas et que fui particeps gaudii, non sim particeps et doloris. 34Tecum enim sustinebo, quicquid sustinere decreueris». 35Sic abeuntes tandem ad
quendam fluuium peruenerunt et tugurium ibi fecerunt ut ibi penitentiam suam
facerent et omnes qui uellent transire fluuium pro deo transponerent. 36Post longum tempus media nocte hiemis cum dormirent, ecce quidam Iulianum clamauit
et uxor eius audiens ut iret ammoniuit. 37Qui timens frigus et noctem ipsa instante clamantem transposuit et algentem cum accenso igniculo calefacere non
posset, sicut petiit ille inter ipsos ipsum in lectulo collocauit. 38Tunc ille: «Iuliane», inquit, «dominus ad te me misit, mandans tibi quod tuam penitentiam acceptauit et post modicum uos migrabitis ad dominum». 39Et sic ille disparuit.
32. uale om. t 33. gaudii… particeps2 om. B
post et t 39. et sic ille disparuit om. B
35. peruenerunt: deuenerunt t
37. cum
32. dulcissima: dilectissima Pa1; penitentiam meam: m. p. Au 33. dilectissime: dulcissime A1; non: ut Au 35. ut: et Au; transportarent pro deo: p. d. t. Au 36. clamauit: uocauit Au 37. ipsos om. Pa1; lectum: lectulum Pa1 38. me misit: ad te Au; tibi om. Au;
post modicum uos: u. p. m. NPa5, postmodum Au 39. disparuit: ab ipsis add. Au
[CXXIX · DECOLLATIONIS SANCTI IOHANNIS BAPTISTE]
DECOLLATIONIS SANCTI IOHANNIS BAPTISTE CXXIX – 1Herodias fuit filia Arethe
regis Damasceni ut dicit Glossa super Matheum, uel Putifare regis Egypti ut dicit Rabanus, uel Aristoboli quem pater suus occiderat Herodes cum fratre suo
Alexandro, ut dicit Iosephus. 2Cuius tamen filia fuerit non est nobis cure, constat
autem quod fuit uxor Philippi tetrarche Ydumee, fratris Herodis tetrarche Galilee, qui cognominatus est Antipas. 3Qui ambo fuerunt filii magni Herodis regis,
qui Innocentes occidit. 4Herodes itaque tetrarcha proficiscens Romam per fratrem suum Philippum pepigit secreto cum uxore eius Herodiade quod in reditu
suo repudiata uxore sua duceret eam. 5Quod cum cognouisset sua uxor non exL om. g om. B3 om.
3. Herodis magni: m. H. B
4. eius: sua t
DECOLLATIONIS: DE DECOLLATIONE N, BAPTISTE om. Pa1
1. super Matheum om. Au; Putifare: Aretae Rab. Maur.; filia om. Pa5; pater suus occiderat: o. p. s. NPa5; suo: eius A1 2. fuerit: fuit Au 4. per: propter N
1. Glossa in Mt. 14, 3; Rab. Maur. Hom. CLVII in passione s. Ioh. Bapt. (ed. cit. col. 444); Ios. Flav. Antiq.
XVII, 12