Kemalizm

Bu kitapta 20. yüzyılın başından günümüze uzanan tarih aralığında siyasal ve entelektüel hayatımızın parçası olmuş 21 ismin, her biri farklı bir yazar tarafından kaleme alınmış, portresi yer almaktadır. Okur, Türk siyasal hayatını arka planda takip edebileceği bu portrelerde Yakup Kadri Karaosmanloğlu’nun Kemalizm’i içeriden eleştiren; Şevket Süreyya Aydemir’in ütopyasını yitirirken ki sesini duyacaktır. Ercüment Ekrem Talu’nun ve Falih Rıfkı Atay’ın iktidar değiştikçe söylem değiştirdiğine şahit olacaktır. Şükrü Saracoğlu’nun dış politikadaki müzakereci yönünü; Fatin Rüştü Zorlu’nun bakan koltuğundan idam sehpasına uzanan yaşamını görecektir. Sabahattin Eyuboğlu’nun Anadolu’nun evrenselliği ile yerelliğini bütünleştirme çabasını takip edecek; kadın bir bilim insanı, sosyalist ve Senatör olarak Fatma Hikmet İşmen’i dünyasına dâhil edecektir. Attilâ İlhan’ı öncü ve cesur bir aydın olarak, onunla uzun yıllar teşrik-i mesaide bulunmuş bir ismin kaleminden okuyacaktır. Doğan Avcıoğlu’nu ömrünü devrime adayan bir isim; Yalçın Küçük’ü bir iktidar tutkunu olarak tanıyacaktır. Sınıf özneliği düşüncesini merkeze alan bir aydın olarak, İdris Küçükömer’in Gramsciyan; Kemalist bir tarihçi olarak Şerafettin Turan’ın tarih yazımı açısından birer değerlendirmesiyle karşılaşacaktır. Fethi Naci’yi Marksist bir edebiyat eleştirmeni; Muzaffer “İlhan” Erdost’u bir Ortodoks Marksist; Server Tanilli’yi Marksizm ile Kemalizm arasında bütünlük arayışında olan bir isim ve Ahmet Taner Kışlalı’yı sosyal demokrat bir Kemalist aydın olarak görecektir. Milliyetçi bir düşünür ve siyaset adamı olarak Nevzat Kösoğlu’yla buluşacak; İsmet Özel’in siyasetin uçlarında yaptığı geziye eşlik edecektir. Babasının gölgesinde kalan Aydın Menderes’in iç dünyasına ve siyaset sahnesindeki tecrübesine yakından bakacak; Sibel Eraslan ile İslamcı kadınların geçirdiği dönüşümü gözlemleyecektir. Bütün bunların ardından Kurtuluş Kayalı’nın kitap hakkındaki değerlendirme yazısına ulaşacaktır.

“Bu derlemede ifadelendirilenler bu topluma net bir şekilde değiyor. Ve dolayısıyla toplumla bağlantısı olan herkesi tam tekmil ilgilendiriyor.”

Kurtuluş Kayalı

(Arka Kapak Yazısından)

Bu kitap, Atatürk’ün son dönemleri itibariyle ortaya çıkan ve Atatürkçü olduklarını dile getiren insanların kendi menfaat ve çıkarları için ülkemizin menfaat ve çıkarlarını nasıl feda ettiklerini, Kemalizm’e ve Cumhuriyetimize nasıl ihanet ettiklerini anlatıyor. 1938 – 1960 kronolojisinde ülkemizin kaderini etkileyen önemli olayları neden ve sonuçlarıyla gözler önüne seriyor. Aynı zamanda ülkemiz için önemli olayların görüşüldüğü Meclis Genel Kurul Tutanakları da kitapta yer almaktadır.

First published here:
https://megalommatis.wordpress.com/pergamon-turkey-the-antichrist-the-protestants-and-a-false-quotation-of-my-articles-about-the-kemalist-islamist-divide/

In the period 2004-2014, I published extensively against the rise of Islamists in Turkey, denouncing the developments as a colonial orchestration. In 2016, I denounced the Brussels Terror Attacks as result of the colonial schemes carried out over the past 250 years across the Islamic World, adding that the rise of Ignorance and Barbarism was a slow historical process within the Islamic World itself. This is in fact what people call the "collapse of the Islamic Civilization"; simply colonial forces prevent average people worldwide from knowing that there were already Islamic terrorists in 1580 in Istanbul.

The reasons for this attitude from the part of the colonial powers are obvious: the series of obscurantist, barbarian, ignorant, uneducated, uncultured and heretic theologians, who are responsible for the collapse of the Islamic Civilization (i.e. Ahmad ibn Hanbal, Ahmad ibn Taimiyya, and Muhammad ibn Abdelwahhab), is a priceless tool at the hands of the colonial Western powers.

By aptly and subtly pushing local, low-level, ignorant and uneducated Muslim theologians to stick to the aforementioned heretic and anti-Islamic theological systems, the colonial Western powers ensure the permanent incapacity of the Modern Muslims for self-criticism, identity-recovery, Islamic re-education, Islamic science-recovery (which automatically implies full rejection of the entire modern Western sciences from A to Z), cultural emancipation and spiritual emancipation.

In other words, by so doing the colonial Western powers make sure that today's monstrous, pseudo-Muslim sheikhs will permanently fail to fathom a) their human, illustrious past, b) the fallacy of the modern Western sciences, and c) the sophisticated nature of the Western scheming evilness.

It goes without saying that it is critically important for the evil schemers of the Western universities, ateliers and laboratories to corroborate the fallacious version of today's Islamists' Islamic History. The reasons are easy to grasp; by so doing, they keep today's ignorant Muslims far for their authentic historical past and at the same time they prevent anyone unrelated to Islam from truly understanding the magnificent nature of the true, but today mainly unknown, Islamic Civilization.

While this evil, colonial, Orientalist project has taken place over the past two - three centuries, a great number of heretic, anti-Christian, Western theologians (i.e. Protestants) have diffused a nauseating version of fake Christian Eschatology and perverse, counterfeit Messianism. Perfidious in their assertion that the Antichrist 'is' to be identified with Mahdi al Montazar (the Islamic representation of Messiah), these monstrous Protestant forgers do not hesitate to develop and spread racist theories, bogus-identifications of the location of the Antichrist's capital, nonsensical denigrations of historical monuments, and villainous distortions of other authors' and historians' articles.

Nazi Almanyası ve Türkiye arasında İkinci Dünya Savaşı merkezli ilişkiler, Nazilerin Türkleri ya savaştan ve Müttefik cephesinden uzak tutmaya, ya da kendi yanlarında savaşa sürüklemeye çalışmalarıyla özetlenebilir. Nazizm emperyalist paylaşım çekişmesini uç boyutlara taşıyan ırkçı bir düşüncedir ve bu düşüncenin peşinde Almanya, on milyonlarca insanın ölümüyle sonuçlanacak büyük bir savaş ortamına yol açmıştır. Nazizm'in Türkiye üzerindeki kalıcı etkileri, Türkiye'nin 1945 sonrası iç ve dış ortamını etkilemiştir.

Öz: Harf İnkılabı Türk Devrimi’nin en devrimci ve başarılı girişimlerinden
biriydi ve Osmanlı dönemini de içerecek şekilde uzun süre tartışılmıştı.
Entelektüellerin çoğu Arap alfabesinin korunmasını savunurken sadece çok az
bir kısmı Latin alfabesinin kabul edilmesini müdafaa etmişti. Tahsin Ömer, Latin
alfabesinin kabul edilmesinin en erken savunucularından biriydi ve her iki
alfabenin de laik temellerini göstererek ve Latin alfabesinin Arap alfabesinin
sadece daha tekâmül etmiş bir versiyonu olduğunu ileri sürerek okuyucularını
ikna etmeye çalışmıştı. Bir Yahudi-Türk entelektüeli olan Avram Galanti ise
Arap harflerinin korunmasını savunan en önde gelen figürlerden biriydi. O sırada
Yahudi toplumu arasında da Latin harflerinin kabul edilmesi hususunda bir
tartışma mevcuttu ve Galanti’nin bu fikre olan karşıtlığı, onun Türkiye’de Latin
harflerinin kabulüne yönelik güçlü muhalefetini etkiledi. Onun görüşüne göre
Latin alfabesinin kabulü bir kültürel çöküşe yol açacaktı. Bununla birlikte eski
alfabelerin kusurlarını gidererek ve modern prensipler ışığında en iyi harfleri
seçerek yeni, modern ve mükemmel bir alfabenin icat edilmesini öneren İsmail
Şükrü gibi entelektüeller de bulunuyordu. Bu makalede alfabe reformu
hakkındaki tartışmalar, bu üç farklı görüş üzerinden incelenecektir.

ABD’nin Orta Doğu ve Yakın Asya politikalarının işgal ve bombalamalarla en ateşli doruğuna ulaştığı zaman diliminde Cumhuriyet kurucusu kültür ve eğitim politikalarına yönelik eleştiriler de arka arkaya patlak vermişti. Batılı düşünürler Erik Jan Zürcher’den, Etienne Copeaux’den el ve esin almış kimi aydın ve edebiyatçılarımız, üniversiteli araştırmacılarımız, Cumhuriyet’in bir “reddiye” ve “tepeden inmecilik” olduğu görüşünde birleşiyordu.
Nobel ödüllü ünlü yazarımızın Kar adlı romanında hedef aldığı Cumhuriyet kurucusu “Kemalizm”, emperyalizmin bölge coğrafyası için düşündükleri önünde bir engel oluşturuyor olabilir miydi?
II. Dünya Savaşı sonrasında, “köylere kadar uzanmış kızıl komünist tehlike” diye gösterilerek kapatılan Köy Enstitüleri, 21. Yüzyıl başında ABD ve İngiltere kaynaklı doktora tezlerinde “faşist müessese” makamına nasıl oturtuldu?
Rumeli’nin Kepirtepesi’nden Kars’ın Cılavuzu’na, 21 ocakta eli öpülesi öğretmenler yetiştiren ve Anadolu’ya çok derin izler bırakan Köy Enstitüleri’nin arkasındaki temel gerçeklik neydi? 
Bugün, önümüze yeni bir “Osmanlılık” seçeneği sürülüyor. Egemen Batı’nın toplumumuza giydirmeye çalıştığı yönetim biçimi, Oğuz oymaklarından Gün Han içindeki dört boydan biri olan Kayı Boyu’nun kendisini kardeşi gibi gördüğü diğer bireylerden ayrı tutmamış, gazilikten ötesinde gözü olmamış önderi Ertuğrul’un, ırk, dil, din gibi farklara hiç bakmaksızın, yalnızca insanı seçen tutumu değil, İslam inancını zorba iktidarına ideoloji yapmaya kalkışan Sultan Abdülhamid’in anlayışıdır.
Anadolu Rönesansı, Cumhuriyet kuruluşundan günümüze hayatımıza katılan tüm toplumsal sesleri, renkleri görünür kılmaya çalışan yoğun bir denemedir. Tarihcil gelişimi, siyaseti, edebiyatı birlikte kucaklamaya çalıştı. Tüm Şark toplumlarına 1789 Burjuva Devrimi’nin insanlığa armağanı “Eşitlik, kardeşlik, hürriyet” parolası ve sorgulayan aklı yerine Orta Çağ yaşamını hak gören emperyal güçlere işaret eden bir uyarı sesi olmak istedi…

Egemen siyasi kültür dolayısıyla kurumların kişilerin gölgesinde kaldığı Türkiye’de akademik ve popüler literatürde kamuoyunu politize ederek yönlendiren ve karar alma süreçlerinin başat aktörü olmaya aday kadroları içinde barındıran siyasi partilerle ilgili boşluk dikkat çekicidir. Bunun bir sonucu olarak Türkiye’de karar alma süreçlerinin üç hükümette doğrudan parçası olmuş, bunun yanında kurulduğu günden itibaren parlamentodaki temsiliyle de karar alma süreçlerine katkı sunmuş olan Demokratik Sol Parti (DSP) ile ilgili de doktora seviyesinde yapılmış bir akademik çalışma, bu çalışmaya değin yoktur.

DSP, doğrudan “halk kesimleri”ni siyasetin öznesi yaparak onlara parlamenter temsil hakkı tanıyıp, Kemalist Devrim’in eksik kaldığını düşündüğü altyapı devrimlerini, mülkiyeti tabana yayma iddiasını bizatihi “halk kesimleri”yle beraber yaparak yerli bir Folkhemmet (Halkınevi) olma iddiasıyla kurulan, ancak iktidara yakınlaştıkça “kütle”ye dayanma iddiasından uzaklaşarak yeni bir “kadro” hareketine dönüşen bir siyasi oluşumdur.1 12 Eylül öncesinde demokratik sol hareket, kendi solunun katılığı ile durağanlığına ve Türkiye’yi taşımak istediği noktaya alternatif yerli bir sol model olma iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Türkiye’de iktisadi, siyasal ve sosyal olarak büyük dönüşümlere sebep olan 12 Eylül darbesinin ardından ortaya çıkan tehdit algılarının dönüşümüyle birlikte yeni bir söylem ve öncelik belirlemiştir. Bu öncelik, laik nitelikli Cumhuriyet’e dönük tehdit algısı güçlendikçe rejimi koruma içgüdüsünün, demokratik sol hareketin ifadesiyle, “bozuk düzen”i dönüştürücü iddianın önüne geçmesi şeklinde tezahür etmiştir.

DSP, rejimi koruma içgüdüsünü ön plana çıkardıkça, önceleri bozuk düzenin parçası olarak gördüğü ordu, sermaye çevreleri ve neoliberal iktisadi modelle de yakınlaşmıştır. Neoliberal iktisadi modele dayanarak da müesses nizamda halk lehine dönüşüm yapabileceğini düşünen partinin bu doğrultuda yaşadığı bunalımlar ve yaptığı girişimler de yine bu çalışmayı dikkate değer kılmaktadır.

This study examines the factors underlying the Özalist approach, such as Özal's personality, the 1980 coup and the isolation of Turkey, the economic boom, change in the socioeconomic structure, globalisation of the Turkish economy and finally Kurdish separatism. A special emphasis will be laid on the ideological background of Özalist foreign policy, with a view to demonstrating the close relationship between Özal's Ottomanist foreign policy and his domestic approach and its translation to foreign policy.

Türkiye’deki Kurumsal Sosyoloji ile yaşıt Prof. Dr. Cahit Tanyol’a farklı açılardan bakarak, Türkiye’deki düşünce hayatı ve sosyoloji üzerine kapsamlı yaklaşımlar geliştirmek mümkündür. 100 yılı aşan uzun bir ömrün sahibi Cahit Tanyol’u; “Hayatı”, “Yazın Hayatı”, “Türkiye Sosyolojisindeki Yeri”, “Düşünce Hayatının Dönemlendirilmesi” ve “Değerlendirme” başlıkları ile beş bölümde inceleyeceğim.

“Atatürkçü Düşünce Sistemi” bir bütündür. İlke ve devrimleri ayrı ayrı değerlendirmek yerine onları, bir bütünü oluşturan unsurlar olarak anlamak ve değerlendirmek gerekir. “Şu ilkeye uymayalım, bu devrimi benimsemeyelim, ama Atatürkçü olalım” denemez. “Atatürkçü Düşünce Sistemi” herhangi bir yabancı siyasal akım ya da ideoloji ile açıklanamaz. “Atatürkçü Düşünce Sistemi”, Türk milletinin doğasından, tarihinden ve ihtiyaçlarından doğmuştur. Türk milletini çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkarma anlayış ve çabalarının bir sonucudur

Atatürk, Devrimini-Cumhuriyeti, niçin gençliğe emanet etmiştir?

Atatürk’ün devrimini Türk gençliğine emanet etmesi, onun gençliğe verdiği önemin ve geleceğe ve insanlığa olan inancının ne denli büyük olduğunu gösterir. Çünkü gençlik, gelecektir, yeniyi getirendir, ilerlemeyi sağlayandır. Atatürk bu çatışmada ölmesini bilmeyen şeylere karşı yaşaması gerekeni yaşatmaya çalışmış ve bunda büyük ölçüde başarıya ulaşmış tek devlet adamımızdır. “Benim yaptığım işler birbirine bağlı ve gerekli şeylerdir.  Bana yaptıklarımdan değil yapacaklarımdan söz edin” derken, devrimlerin tam olmadığını anlatmak istiyordu. Devrimleri tam yaptığına inanacak kadar saf değildi Atatürk. Biliyordu ki devrimleri yetersizdi. Ama bu yetersizliklerin yine devrimlerle giderileceğini ulusun en dinç, en dinamik bölüğüne, gençliğe emanet etmişti.

ÖZET
Bu makalenin amacı Türkiye Sosyalist Hareketi’nin Kemalizm ile ilişkilerini çözümlemek ve bunun siyasal sonuçlarını ortaya koymaktır. İlişkilerin ele alındığı dönemin başlangıcı, Türkiye Komünist Partisi’nin kurulduğu 1920, sonu ise bazı Kemalistler tarafından 1971 yılında gerçekleştirilen ve işçi sınıfı hareketi ile sosyalistleri hedef alan askeri darbedir. Devlet eliyle bir milli burjuvazi ve kapitalizm yaratmayı hedefleyen Kemalistlerin, ulusa bölünmeden başka bir şey getirmeyeceğini düşündükleri işçi ve sosyalist harekete karşı, bazı istisnai dönemler dışında, sert bir tutum almalarına rağmen sosyalist hareketin nasıl olup da Kemalizme olumlu yaklaştığı makalenin temel sorunsalıdır. Makalede, bu çelişkili durumun ve Türkiye Sosyalist Hareketi’nin özgüllüklerinden kaynaklanan nedenleri ve Kemalizmin buna imkân veren özellikleri çözümlenmektedir. Çözümleme, bir yandan söylemsel bir düzlemde yürütülmektedir. Bu düzeyde sosyalist düşünce ile Kemalizm arasındaki eklemlenmenin mümkünlük koşulları tartışılmaktadır. Bir başka düzeyde ise Kemalizm ile sosyalizm arasındaki olumlu ilişkilerin hangi tarihsel ve siyasal şartlarda ne gibi biçimler aldığı irdelenmektedir. Makalede ayrıca, Kemalizme olumlu anlamlar yüklemesinin, bazı dönemlerde onu siyasal olarak desteklemesinin ve kendisini onu diliyle ifade etmesinin Türkiye Sosyalist Hareketi için getirdiği sonuçlar da ele alınmaktadır.
Anahtar kelimeler: Kemalizm, Türkiye Sosyalist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Yön Hareketi
**
ABSTRACT
The Turkish Socialist Movement and Kemalism (1920-1971): Reasons, Possibilities and Periods
The aim of this article is to analyze the relation of the Turkish Socialist Movement and Kemalism and to establish the political outcomes of this relation. The period that is taken into consideration in this relation starts with 1920, the birth year of the Communist Party of Turkey, and ends with the 1971 military coup, organized by some Kemalists and targeted the working class movement and socialists. The main problematic of the article is how the socialist movement looks positively to Kemalism, despite the fact that Kemalists, aside exceptional periods, adopted a harsh attitude against the workers’ and socialist movements, assuming that these would bring nothing but division to the nation, while Kemalism itself aimed the creation of a national bourgeoisie and capitalism through the hands of the state. The article analyses the reasons to this contradictory situation, looking at both reasons emanating from the specialities of Turkish Socialist Movement and also characteristics of Kemalism that allowed such a positive outlook. The analysis, on the one hand, is conducted on a discourse level. In this level, it discusses the conditions of possibility of the articulation between socialist thought and Kemalism. On another level, it studies how the positive relations between Kemalism and socialism were shaped under various historical and political conditions. The article also deals with the outcomes for the Turkish Socialist Movement of lending positive connotations to Kemalism, supporting it politically in some periods and expressing itself through the language of Kemalism.
Keywords: Kemalism, Turkish Socialist Movement, Communist Party of Turkey, Workers’ Party of Turkey, Yön Movement.

ÖZET
Ulus-devletlerin “kurucu ideolojisi” vardır. 29 Ekim 1923 yılında ilan edilen Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu ideolojisi Kemalizm (Atatürkçülük), 1923-1938 yılları arasındaki 15 yıllık dönemde özellikleri, teorisi ve pratikleri ile somutlaşacaktır. Cumhuriyet’in varoluşu bu ideolojinin ilkeleri üzerine inşa edilmiştir. Toplum ve devlet tasarımı Kemalizm’e bağlı olarak oluşturulmuştur. Söylem ve eylemleri belirleyen zihniyet ve politikalar, bu ideolojiye bağlı olarak biçimlenmiş ve yürütülmüştür.
Kemalizm, yıllar içerisinde, zamanla ve adım adım inşa edilen bir ideolojidir. Kendini belirli ölçülerde yenilemiş olmakla birlikte kurucu ilkelerinden ödün vermez. Kemalizm’in Cumhuriyet tarihi boyunca farklı biçimlerde yorumlanmasıyla karşılaşırız. Bu yorumların bir kısmı onaylayıcı, bir kısmı reddedici, bir kısmı bir ölçüde onaylayan, bir kısmı ise ne reddeden ne de onaylayan şeklinde tasnif edilebilir.
Cahit Tanyol (1914-...) ve Şerif Mardin (1927-2017), her ikisi de resmî-merkez ideolojiyi, çocukluklarından itibaren ulus-devletin ilk kuşağı içerisinde olmaları sebebiyle bizatihi yaşamışlar, zihniyetini, değerlerini, düşüncesini ve özelliklerini öğrenmişledir. Kemalizm’in uygulamalarını görmüşler ve pratikleri içerisinde var olmuşlardır.
İki sosyal bilimci ve sosyolog da, çalışmalarında resmî-merkez ideolojiyi, Kemalizm’i farklı açılardan ele almışlar, sunulan bazı düşünceleri ve yapılan uygulamaları onaylamışlar, bazılarını reddetmişler, bazılarını eleştirmişlerdir. Cahit Tanyol ve Şerif Mardin, Cumhuriyet tarihinin resmî-merkez ideoloji ile yaşadığı varoluş sürecini, koşullarını ve dönüşümlerini, Osmanlı-Türkiye sürekliliğinin farkındalığı ile eserlerinde aktarmışlardır. Değerlendirmelerini, yorumlarını ve eleştirilerini farklı açılardan ve çok yönlü olarak yapmışlardır.
Anahtar Kelimeler: Ulus-Devlet, Kemalizm, İdeoloji, Demokrasi, “Biz” Kavramı, Kimlik, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

ABSTRACT
Nation-states have a “founding ideology”. Kemalism, the Republic of Turkey that have been announced on 29 October 1923 is the founding ideology. The characteristics, theory and practices of Kemalism in 15 years period will be embodied between 1923-1938. The existence of the Republic was built on the principles of this ideology. Society and state design have been created in connection with Kemalism. The mentality and policies that determine discourse and actions are shaped and executed depending on this ideology.
Kemalism is an ideology that has been built up over time and over time. Although it has renewed itself to a certain extent, it does not compromise its founding principles. We come across different interpretations of Kemalism, throughout the history of the Republic. Some of these interpretations can be classified as approving, some rejecting, some confirmatory, and a part of what does not refuse nor approves. When examining the history of the republic, the examination of the official-center ideology is necessary for the proper understanding of this history.
Cahit Tanyol (1914-...) and Şerif Mardin (1927-2017), both of whom have experienced official-central ideology, because they are in the first generation of nation-state since childhood, have learned its mentality, values, ideas and characteristics. They saw the practices of Kemalism and existed in their practices.
The two social scientists and sociologists, in their work, addressed the official-center ideology, Kemalism from different perspectives; they approved of some of the ideas and practices, rejected some of them, and criticized some of them. Cahit Tanyol and Serif Mardin lived conditions, transformations and the ideology of the process with the official history of the Republic-centered existence and for that their works are with an awareness of continuity of the history of Ottoman and Turkey. They have made their evaluations, comments and criticisms in a different ways.
Keywords: Nation-State, Kemalism, Ideology, Democracy, “We” Concept, Identity, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

For more, look up "Structured Abstract" title.

İslamiyet; "silm" kökünden, "barış" demektir. Cumhuriyet ise; farklı kültür ve kökenden, bütün insanların birlikte, barış ve bereket içerisinde yaşayacakları ve en etkin biçimde yönetime katılacakları yeni bir medeniyet dönemidir.

Adil ve evrensel hukuk kurallarının uygulanacağı... Temel insan haklarına saygı duyulacağı ve sahip çıkılacağı...

Dinle devletin barışacağı ve hayırda yarışacağı... Hür düşünce ile düzenin birbirinden yararlanacağı... Özelliğini ve güzelliğini asla yitirmeyen manevi ve ahlaki değerlerle, mutlu değişimlerin birlikte yaşanacağı bir kutlu süreç beklenmektedir.
Cumhuriyet deyince, geçmişte ve günümüzde islam adına ortaya çıkan bazı kötü ve ürkütücü örneklerin hatıra gelmemesi için ve "asla bir arada bulunmaz ve barışmaz" zannedilen Din, Devlet, Laiklik ve Demokrasi gibi kurum ve kavramların, aslında rahatlıkla uyuşabileceği gerçeğini ortaya koymak üzere bu kitap hazırlandı.

Değişik zamanlardaki hazırlıklar, ilmi konferans ve sempozyumlardaki sunumlar bir araya getirilerek ve gerekli yazı ve yorumlar da eklenerek bu eser meydana çıktı.

...

ÖZET
Türk Modernleşmesi, 1700’lü yıllarda, Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Avrupa’daki Fransa Elçiliği dönemindeki (1720-1721) gözlemlerini içeren raporundaki önerilerin Osmanlı yönetimine tavsiye edilmeye başlanması ile tarihlenen yıllara değin uzatılabilir. Varlığının son 150-200 yılında Batılılaşmaya ve/veya Modernleşmeye hasredilen değişim, dönüşüm ve yeniden yapılandırma sürecinin, endüstri devrimi ile hızla kapitalistleşen dünya sistemine uyum için yeterli olmaması sebebiyle, Osmanlı devlet ve toplum yapısının sistemsel olarak varlığını devam ettirmesi mümkün olmamıştır. Bir noktadan sonra ancak siyasi manevralar ile ayakta kalabilen devlet, ekonomik gücünü yitirmiş, sosyal ve kültürel dokusunun canlılığını koruyamamış, birey, aile, mahalle, toplum ve devlet yapılarının birbirini tamamlayan, bütünleyen, destekleyen ve güçlendiren yüzlerce yıllık örgüsünün çözülmesiyle karşı karşıya kalmıştır.
Bu çözülmeye karşı durmak için Osmanlı çeşitli Modernleşme adımları atmıştır. 1826’da Yeniçeri Ocağı yerine modern ordunun kurulması, bürokratik yapıdaki köklü değişimler, hukuk kodifikasyonlarının şer’i hukuktan uzaklaşarak Batı hukukuna yakınlaşması, Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) fermanları, 1876’da I. Meşrutiyet’in ve 1909’da II. Meşrutiyet’in ilanı, sosyal hayatta, gündelik yaşamda, giyim-kuşamda, görgü kurallarında, eğitimde, bilimde, sağlıkta, tarımda, sanayi üretiminde, madencilikte, ulaşımda, insanın yaşamını kuşatan bütün alanlarda yaşanan değişimler, bu adımlardan bazılarıdır. Bu açıdan modernleşme süreci, epistemolojik, yani varlık, bilgi ve değer alanlarının da dönüşmesini ifade eder.
Cumhuriyet sosyolojisi, bu çözülmeyi incelerken dayanak alınacak özellikleri kendi yaklaşımları içinden ortaya koymuştur. Bunun iki farklı yaklaşımını, İstanbul Sosyoloji Geleneği’nin temsilcisi Cahit Tanyol (1914- ...) ve Yorumbilgisel Sosyoloji Geleneği’nin temsilcisi Şerif Mardin (1927-2017)’in düşünceleri ile karşılaştırmalı olarak ele alacağız. Bu sürecin tahlili, modernleşme girişimindeki yetersizliklerimizi, yanlışlıklarımızı veya sonuçsuz girişimlerimizi, verdiğimiz sosyal, kültürel, hukuk kodifikasyonu ve kimlik ödünlerinin nasıl sonuçlara yol açtığının listesini de ortaya koyar.
Nihayetinde, modernleşme, bize Batı-merkezci olarak dayatılan bir süreç midir, bizim yapamadığımız bir sürecin adı mıdır, yoksa modernleşmeyi yanlış mı anladık, içselleştirdik ve uyguladık, veya bunların hepsini eş-zamanlı olarak bir arada mı yaşıyoruz? Bu sorunun cevabını, Cumhuriyet dönemi Türk Modernleşmesi’ni bizatihi yaşayan, ülke tarihine tanıklık eden, çalışmalarıyla bu konuyu etraflıca ele alan, tespitler, yorumlar ve öngörüler ortaya koyan iki önemli sosyal bilimcinin, sosyoloğun çalışmaları üzerinden arayacağız.
Anahtar Kelimeler: Modernleşme, Türk Modernleşmesi, Batılaşma/Batılılaşma, Episteme, Paradigma, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

ABSTRACT
The Turkish Modernization can be extended to the years after the recommendations of the Ottoman administration in the 1700s, when the recommendations of Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi in the European Embassy in France (1720-1721) were observed. Change in the last 150-200 years of existence by Westernization and/or Modernization, conversion and reconstruction process; due to the inadequacy for adaptation to the rapidly capitalized world system with the industrial revolution, the systematic existence of the Ottoman state and society was not possible. State that can survive only after a but point with political maneuvers, has lost its economic power completely, did can not maintain the vitality of social and cultural structre, it has been faced with the dissolution of  hundreds of years of knitting of the individual, family, neighborhood, community and state structures that complement, integrating, support and strengthen each other.
In order to stand against this dissolution the Ottoman has taken several modernization steps. Establishment of modern army in 1826 instead of Janissaries, radical changes in bureaucratic structure, convergence of law with the Western law, Edicts of Tanzimat (1839) and Islahat (1856), Announcement of the First Constitutional Monarchy in 1876 and II. Announcement of the Constitutional Monarchy in 1909, in social life, in everyday life, clothing-finery style, in etiquette, in education, in science, in health, in agricultural, in production, in mining, in transportation, changin processes in all areas that surround the life of people, are some of these steps. From this point of view, the process of modernization also refers to the transformation of epistemological, that is, areas of existence, knowledge and value.
The sociology of the Republic revealed the features to be based on in its analysis from its own approaches. The tradition of two different approaches, Cahit Tanyol (1914-…), representative of the İstanbul Sociological Tradition, and Şerif Mardin (1927-2017), representative of the Hermenuetic Sociological Tradition, will put them in comparison with their thoughts. The analysis of this process reveals the inadequacies of our attempt to modernization, our inaccuracies or inconclusive attempts. This analysis also gives the list of results that this social, cultural, legal codification and identity concessions that we have made.
In the end, modernization is a process that has been imposed on us as a West-centric, is the name of a process that we cannot, otherwise, we understood, internalized and implemented modernization wrongly, or all of them live together simultaneously? We research the answer to this question with works of the two important social scientist and sociologist who witnessed the history of the Turkish Modernization in the Republican era, witnessed the history of the country, discussed this issue thoroughly with their works, and revealed the findings, comments and predictions.
Keywords: Modernization, Turkish Modernization, Westernization, Episteme, Paradigm, Cahit Tanyol, Sharif Mardin.

For more, look up "Structured Abstract" title.

Mahmut Esat Bozkurt hukuk devrimi sırasında Adalet Bakanı idi. Devrimin
yapılmasında ve uygulanmasında önemli katkıları oldu. Ancak onun gerek hukuk devrimi
gerekse diğer alanlarda yaptığı katkılar yeterince bilinmiyor. Bu araştırmanın amacı söz konusu
boşluğu doldurmak, Mahmut Esat Bozkurt'u bütün yönleriyle Türk halkına tanıtmaktır.
Genel olarak Mahmut Esat Bozkurt’ u araştıran kişilerin hukukçu olmasından dolayı
kendisi ile ilgili genel bir biyografi örneği yoktur. Ben bu araştırmamda kendisini sadece hukuk
alanında değil tüm yönlerini makalemde anlatacağım.
Çalışmam da Mahmut Esat Bozkurt’un ailesinden kimseye ulaşamadığım için biraz
zorlandım. Ailesinden bazı kişilerle görüşebilseydim daha güzel bir çalışma olabilirdi.
Bu eser üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Mahmut Esat Bozkurt’un çocukluk
dönemi, tahsil hayatı, Kuvayı Milliye döneminde yaptıklarını anlatacağım. İkinci bölümde
iktisat vekilliğini, adalet vekilliğini, ardından ise uluslararası alandaki başarısı Bozkurt- Lotus
davasının önemini anlatacağım. Son bölümde ise kendisinin öğretim üyeliği dönemi ve
eserlerinin ardından çalışmamı sonlandıracağım.
Bu konumda kullandığım kaynaklar: Meclis Zabıtları, Mahmut Esat Bozkurt’un
kendisinin yazmış olduğu eserleri, Celal Bayar başta olmak üzere onunla ilgili anılara yer
vermiş olan eserden ve çeşitli makalelerden yararlandım.
Bu çalışmamın belirlenmesinde, yürütülmesinde ve sonuçlandırılmasında yaptığı
kıymetli katkı, yardım ve yönlendirmelerinden dolayı hocam Prof. Dr. Sadık Sarısaman’ a
sonsuz şükranlarımı arz ederim.

Özet: Dergiler, düşünce dünyasının olduğu kadar edebiyatın da nabzının attığı ortamlardır. Cumhuriyet'in ilanından sonra Türkiye'de yayımlanan edebiyat dergileri, " kültür davası " nda belli bir tavrı yansıtır. 1930'lu yıllar, Cumhuriyet Türkiyesinde kültürel arayışların çeşitlendiğini haber verir. Yücel dergisi, 1930'ların ortalarında başlayan arayışlardan " hümanizm " in çok iyi izlenebileceği bir yayın organıdır. Dergide " deneme " türündeki yazıların ağırlığı, geliştirilmek istenen " Türk hümanizmi " düşüncesi, edebî ürünleri yönlendirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin otuz yıllık kültür davasının bir cephesi, 1935-1955 yılları arasında yayımlanan bu dergiden izlenebilir. Abstract: Periodicals are the pulse beat places both the world of thought and literature. After the declaration of Republic, the literature periodicals published in Turkey, have a certain approach towards " cultural case ". In 1930's, it can be seen that the cultural searches in Republican Turkey are relatively variated. Monthly Yücel, is a periodical in which, the humanism can be followed as one of the searches starting from the middle of the 1930's. In this periodical, abundance of the essays and the idea of " Turkish humanism " , which wanted to be developed, had directed the literature works. A part of the Turkish Republic's cultural case can be observed in this periodical which was published between 1935 and 1955.

Özet
Ziya Gökalp 1924’te “Tebessüm” adlı bir makale yazmıştı. Bu makalede Gökalp, Türkiye’deki toplumsal problem alanlarından biri olarak tebessüm etmemeye ve bunun kültürel-tarihsel kaynaklarına ve olası güncel sonuçlarına değiniyordu. Bu sorun halk arasında oldukça yaygındı. Bu bağlamda yazar bir “Tebessüm İnkılâbı” yapılmasından bahsediyordu. İlk bakışta ilginç görünen bu ifade aslında dönemin Türk aydınlarının pek çoğu tarafından paylaşılan bir kaygıyı yansıtıyordu. Tebessüm etmekle kast edilen basitçe gülmek değildi. Temel olarak yapılmak istenen çöküş döneminin beraberinde getirdiği kültürel yapılanmanın tüm olumsuz görüngülerini ortadan kaldırmak ve devleti ve ulusu güçlü kılacak bir değerler sistemi üzerinden hayatı olumlamaya dayalı bir kültür inkılâbı gerçekleştirmekti. “Tebessüm İnkılâbı” da, bu kültürel dönüşümün hem anahtarı hem de işareti olacaktı.
Anahtar Sözcükler: Ziya Gökalp, Türk aydını, Kültür Devrimi, değer sistemi, toplumsal dönüşüm.

Mustafa Kemal, Osmanlı İmparatorluğu'nun emperyalist baskı altında kaldığı iki yüzyıl boyunca ezberlenegelen kurtuluş yollarına sapmadan, 20. yüzyıla uygun bir devrim düşüncesiyle davrandı ve bağımsız bir cumhuriyet kurdu. Eyleminin yanısıra, 1900'lerin başından ölümüne değin aşama aşama geliştirdiği ve bütünsel bir çerçevede incelenebilecek düşüngüsü de Türkiye'nin temel yapıcıları arasında yer almakta. Böyleyken Kemalist düşüngünün temel öğelerini anlamadan Türkiye'yle ilgili sağlıklı saptama yapılamaz.

29 Ekim 1923 tarihinde cumhuriyetin ilan edilmesi ile birlikte Osmanlı Devleti hukuken son bulmuştu fakat imparatorluk bakiyesinin hem toprak hem de sorunlarının büyük çoğunluğu Türkiye’ye kaldı. Bu miras içerisinde şüphesiz Osmanlı Devleti döneminde izlenen dış politika da bulunmakta idi. Osmanlı siyasi hayatındaki şahsiyetler, cumhuriyetin ilk dönemlerinden 1945’li yıllara kadar etkin olmuştu. Bu dönemden sonra bürokraside Cumhuriyet nesillerinin yetişmesi, farklı politikaların uygulanmasına zemin hazırlamıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra özgün bir Türk dış politikası oluşturulamamasında etkili olan bazı faktörler söz konusudur. Bunları şu başlıklar altında sınıflandırabiliriz.

Osmanlı mirası
Sevr sendromu
Kemalizm ve Batılılaşma ideolojisi
Ordunun Türk siyasal hayatındaki yeri
Coğrafi etmenler
Teori ve strateji eksikliği
XIX. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı toprakları üzerinde yayılmaya çalışan iki devlet vardı. Bunlar Rusya ve Fransa idi. Rusya, sıcak denizlere inmek için boğazlara ihtiyaç duyarken, Fransa ise XVIII. Yüzyılda İngiltere’ye kaptırdığı sömürgelerini geri almak için kendisine yakın olan coğrafyalardaki Osmanlı topraklarını hedef olarak belirlemişti. İngiltere ise bu dönemde kendi sömürgelerinin güvenliği için Osmanlının toprak bütünlüğünü savunuyordu.[1] Osmanlı Hariciyesi, büyük devletlerarasındaki bu çekişmeyi dikkatle takip edip, şartlara göre politika belirlemeye çalışıyordu. Bu çerçevede II. Abdülhamit döneminde denge politikası daha belirgin hale gelmiş, büyük güçlerin gölgesinde politikalar belirlenmeye başlanmıştır. Devletin temel amacı; var olan topraklarını korumak, içinde bulunduğu acı durumun önüne geçmek, iç ve dış politikada uyum sağlamak üzerine idi. Ayrıca İmparatorluğun dış politikasındaki bu değişim, devletin prestijini sarssa da ömrünü uzatmıştır.