توقیف نفتکش ایرانی بوسیله نیروی دریایی بریتانیا؛ احضار سفیر در تهران

به دنبال توقیف یک نفتکش "حامل نفت ایران"، از سوی نیروی دریایی بریتانیا عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، از احضار سفیر بریتانیا در تهران به وزارت خارجه خبر داد.

آقای موسوی در توییتر نوشت: "در پی توقیف غیرقانونی یک نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلستان، سفیر این کشور در تهران هم اکنون به وزارت امور خارجه احضار شد."

وزارت خارجه بریتانیا هم احضار سفیر خود در تهران را تایید کرد.

به گزارش رویترز، یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا گفت که سفیر بریتانیا در تهران هم از توقیف این نفتکش که متهم به انتقال نفت به سوریه و نقض تحریم‌های اتحادیه اروپاست، حمایت خواهد کرد.

روز پنجشنبه، ۱۳ تیر (۴ ژوئیه)، فابیان پیکاردو، وزیر اعظم دولت محلی جبل‌الطارق در بیانیه‌ای اعلام کرد که تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا یک نفتکش را که حامل نفت خام به مقصد سوریه بود در سواحل این سرزمین توقیف کرده‌اند. جبل الطارق، واقع در شبه‌جزیره ایبریا از سرزمین‌های برون مرزی تحت حاکمیت بریتانیاست.

در این بیانیه آمده است که "شواهد کافی در دست بود که نشان می‌داد مقصد نفتکش گریس-۱ پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است."

آقای پیکاردو در این بیانیه افزوده است که "پالایشگاه بانیاس در مالکیت نهادی است که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه شامل آن می‌شود." وی تاکید کرده است که "اطمینان می‌دهم که جبل‌الطارق همواره محلی امن و برخوردار از امنیت و متعهد به نظام حقوقی بین‌المللی باقی خواهد ماند" و از نفرات پلیس و مقامات بندری برای "انجام درست ماموریت خود سپاسگزاری کرده است."

وی در نامه‌ای به مقامات اتحادیه اروپا، خبر توقیف این کشتی را به اطلاع آنان رسانده است.

دولت آمریکا از توقیف این نفتکش استقبال کرده است.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس جمهوری آمریکا با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی توییتر، انتقال نفت ایران به سوریه را نقض تحریم های اتحادیه اروپا علیه حکومت بشار اسد دانسته است.

آقای بولتون نوشت: ایالات متحده و متحدانش به جلوگیری از منفعت بردن رژیم های تهران و دمشق از این تجارت غیرقانونی ادامه خواهند داد.

جاناتان مارکوس، خبرنگار دیپلماتیک بی‌بی‌سی می‌گوید که ممکن است که این حادثه باعث بالاگرفتن یک سری از دعواهای حقوقی بین‌المللی شود.

اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۱ و واکنش خشونت‌آمیز ارتش سوریه در برابر تظاهرکنندگان، دولت سوریه را به نقض فاحش حقوق بشر متهم کرد و هدف تحریم تجاری و اقتصادی قرار داد.

رئیس دولت محلی جبل الطارق گفته است که "با مجوز من، نهادهای بندری و انتظامی ما در اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا خواستار همکاری تفنگداران دریایی بریتانیا مستقر در منطقه شدند و این همکاری را دریافت کردند." این نفتکش در حال حاضر در توقیف دولت جبل‌الطارق است.

به گزارش خبرنگار بی‌بی‌سی در جبل‌الطارق، گروهی متشکل از بیست تفنگدار و چهل و دو کماندوی نیروی دریایی بریتانیا به درخواست دولت محلی جبل‌الطارق با هواپیما به منطقه اعزام شدند و در عملیات توقیف کشتی شرکت کردند. سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا عملیات توقیف کشتی را "نسبتا آرام" توصیف کرده است.

به گزارش رویترز، رفینیتیو آیکون که گردآورنده داده‌های تجاری است، گفته است که ردگیری کشتی گریس-1 حاکی از آن است که این کشتی از بنادر ایران حرکت کرده بود. در صورتیکه اثبات شود که نفتکش در صدد تحویل نفت ایران به سوریه بوده، علاوه بر تخطی از تحریم اتحادیه اروپا علیه سوریه، تحریم نفتی ایران از سوی ایالات متحده را نیز نقض کرده است.

اطلاعات منتشر شده توسط موسسات ردگیری کشتیرانی نشان می‌دهد که نفتکش گریس-۱ به جای ورود به دریای مدیترانه از طریق کانال سوئز، مسیر به مراتب طولانی‌تر عبور از جنوب آفریقا را پیموده است. دلیل موجهی برای انتخاب چنین مسیری وجود ندارد.

به گفته رفینیتیو آیکون، در ماه دسامبر سال گذشته، این نفتکش اعلام کرد که در حال بارگیری نفت در بنادر عراق است اما منابع بندری عراق حضور آن را در این بنادر تایید نکردند. همچنین، مشخص شد که این نفتکش سیستم شناسایی و ردیابی خود را خاموش کرده تا نهادهای نظارت بر حرکت کشتیرانی قادر به تشخیص مسیر حرکت آن نباشد. مدتی بعد این نفتکش در بندر عسلیویه در ایران ظاهر شد در حالیکه مشخص بود که بارگیری کرده است.

به گزارش رویترز، این نفتکش در مالکیت یک شرکت مستقر در سنگاپور است و با پرچم پاناما حرکت می‌کند. در دریانوردی تجاری، اجاره کشتی و نفتکش توسط شرکت‌ها و کشورهای مختلف جهت حمل و نقل کالا امری رایج است.

مقصد نفتکش سوریه بوده است؟

سمیر مدنی، کارشناس وبسایت تانکرتراکر که حرکت نفتکش‌ها را زیر نظر دارد در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی در توییتر خود احتمال دیگری را در مورد نفتکش گریس-۱ مطرح کرده است.

به گفته او، تانکرتراکر "نفتکش بزرگ ایرانی" را از اواخر ماه نوامبر زیر نظر داشته و نتیجه گرفته است که گریس-۱ حامل نفت کوره بوده که به عنوان سوخت کشتی مورد استفاده دارد. آقای مدنی افزوده است که قرار بوده این محموله را در آب‌های سوریه به کشتی‌های عازم اروپا انتقال یابد.

وی علت انتخاب مسیر دور آفریقا به جای عبور از کانال سوئز را ناکافی بودن عمق سوئز عنوان کرده و همچنین گفته است که به همین دلیل امکان پهلو گرفتن آن در بندر بانیاس هم وجود نداشته است.

در صورت صحت اظهارات این کارشناس دریانوردی، این احتمال مطرح می‌شود که ممکن است نفتکش‌های ایرانی از طریق انتقال کشتی به کشتی در آب‌های سوریه به خریداران اروپایی تحویل شود.

این کارشناس دریانوردی گفته است که پس از چند ماه کمبود سوخت در سوریه به دلیل قطع ارسال نفت ایران، ظرف دو ماه گذشته ایران شش میلیون بشکه نفت را در همین بندر تحویل سوریه داده است. به گفته او، نفتکش‌های نفت خام برای سوریه از طریق کانال سوئز به بندر بانیاس وارد شده و محموله نفت خام خود را تخلیه کرده‌اند.

جمهوری اسلامی ایران از حامیان اصلی مالی و نظامی حکومت سوریه بوده و تامین بخشی از نفت مورد نیاز این کشور را برعهده داشته است.