رهبران یهودی و فلسطینی‌تبار آمریکای لاتین درباره جنگ غزه چه گفته‌اند؟

بعد از آن که مقام‌های برزیلی اعلام کردند که دو مظنون به رابطه با حزب‌الله لبنان را دستگیر کرده‌اند که متهم به توطئه برای حمله به اماکن یهودی در برزیل هستند، حضور جوامع یهودی، فلسطینی و عرب‌تبار در کشورهای مختلف آمریکای لاتین بیش از پیش توجه‌ها را جلب کرد.

با وجود آن که تعدادی از افراد این جوامع اقلیت به مقام‌های سیاسی در سطوح ملی این کشورها رسیده‌اند، اما بیشتر آنها درباره جنگ غزه موضع صریح و آشکاری نگرفته‌اند. در مقابل ساکنان یهودی و فلسطینی کشورهای آمریکای لاتین در بحث‌های عمومی و ملی درباره جنگ،‌ به ویژه از طریق شبکه‌های اجتماعی تاثیرگذار بوده‌اند.

جمعیت یهودیان و فلسطینی‌های آمریکای لاتین چقدر است؟

یهودیان آرژانتین با حدود ۱۷۰ هزار نفر جمعیت،‌ ششمین جامعه بزرگ یهودیان در دنیا هستند. برآورد می‌شود که حدود ۹۱ هزار یهودی در برزیل، ۴۰ هزار در مکزیک، ‌۱۶ هزار در اروگوئه، ۱۵ هزار در شیلی و ۱۰ هزار یهودی هم در پاناما زندگی می‌کنند.

گفته می‌شود که شیلی میزبان بزرگ‌ترین جامعه فلسطینیان جهان، خارج از خاورمیانه است و حدود ۵۰۰ هزار شیلیایی، تبار فلسطینی دارند. بیش از ۲۰۰ هزار فلسطینی‌تبار در هندوراس و صدهزار نفر دیگر هم در کلمبیا زندگی می‌کنند.

رهبران این جوامع تا چه حد از نظر سیاسی تاثیرگذار هستند؟

تعدادی از یهودیان و فلسطینی‌تبارهای آمریکای لاتین به مقام‌های انتخابی ارشد در کشورهایشان رسیده‌اند.

نایب بوکله (نجیب بقیله به عربی)، رئیس جمهور فعلی السالوادور و سالوادور نصرالله، معاون رئیس جمهور هندوراس اصالتا فلسطینی هستند.

در مکزیک، کلاودیا شینباوم، شهردار سابق مکزیکوسیتی، پایتخت، یهودی لیتوانی‌تبار است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ نامزد رسمی حزب مورنا، حزب چپگرای حاکم خواهد بود.

اکسل کیسیلوف، از تبار یهودیان اشکنازی، فرماندار بوئنوس آیرس، بزرگ‌ترین استان آرژانتین و از رهبران پرنفوذ جنبش چپگرای حاکم پرونیست‌ها است.

این رهبران سیاسی چه موضعی در قبال جنگ غزه گرفته‌اند؟

بیشتر رهبران آمریکای لاتین که تبار فلسطینی یا یهودی دارند، اظهار نظر چندانی درباره این موضوع نکرده‌اند. نه کیسیلوف در آرژانتین و نه نصرالله در هندوراس،‌ هیچ‌کدام از زمان شروع جنگ پستی درباره این موضوع در شبکه‌ اجتماعی اکس (توییتر سابق) نگذاشته‌اند.

بوکله در السالوادور در آغاز درگیری‌ها، در شبکه اجتماعی اکس به شدت از اقدامات حماس انتقاد کرد و یک روز بعد از حمله ۷ اکتبر این گروه به اسرائیل نوشت: «به عنوان یک السالوادوری با اصلیت فلسطینی، مطمئنم که بهترین اتفاقی که می‌تواند برای فلسطینی‌ها بیفتد، حذف کامل حماس است. آن هیولاهای وحشی‌ها نماینده فلسطینیان نیستند.»

شینباوم هیچ پستی از خودش درباره این موضوع در شبکه اجتماعی اکس منتشر نکرده اما روز ۸ اکتبر توییتی از وزارت خارجه مکزیک را بازنشر کرد که می‌گفت: «دولت مکزیک اوج نگرانی خود را از درگیری میان اسرائیل و فلسطین ابراز می‌کند و هر گونه اقدامی علیه غیرنظامیان را محکوم می‌کند.»

آیا در منطقه آمریکای لاتین رسانه‌هایی به طور خاص برای مخاطبان یهودی یا فلسطینی وجود دارد؟

هر چند که تعدادی رسانه چاپی و تصویری برای این جوامع در آمریکای لاتین وجود دارد اما این رسانه‌ها در مقیاس منطقه مخاطب زیادی ندارند.

با وجود این یهودیان و فلسطینی‌‌تبارها در تعدادی از رسانه‌های اصلی آمریکای لاتین پست‌های مدیریتی دارند. یکی از نمونه‌هایی که همواره به آن اشاره می‌شود، سمانا،‌ پرمخاطب‌ترین سایت خبری کلمبیا است که خانواده یهودی-کلمبیایی جیلینسی صاحب آن هستند و از زمان آغاز جنگ موضعی به شدت اسرائیلی گرفته‌ است.

البته بعضی می‌گویند موضع طرفدار اسرائیل سمانا بیش از هر چیز بازتاب جهت‌گیری سیاسی محافظه‌کارانه این رسانه است که به طور مشخص به شدت مخالف گوستاوو پترو، رئیس جمهور چپگرای کلمبیا و یکی از صریح‌ترین منتقدان اسرائیل در منطقه آمریکای جنوبی است.

رهبران جوامع یهودی در آمریکای لاتین تا چه حد در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند؟

یکی از فعال‌ترین گروه‌های یهودی آمریکای لاتین در شبکه‌های اجتماعی @DAIAArgentina متعلق به «نمایندگی انجمن‌های آرژانتینی اسرائیلی» است که در شبکه اجتماعی ایکس بیش از ۱۲ هزار دنبال‌کننده دارد. در یک ماه گذشته حدود ۲۲هزار بار در ایکس به این اکانت اشاره شده است.

هشتگ‌های پرطرفدار این حساب مربوط به گروگان‌های حماس و بازگرداندن آنها است.

پستی که بیشترین تعداد هم‌رسانی را داشته پستی است که در آن خواهان آزادی گروگان‌های حماس شده‌اند. یک پست پرطرفدار دیگر که خاویر میلِی،‌ نامزد ریاست جمهوری آرژانتین هم آن را بازنشر کرده، مربوط به بیانیه این سازمان در «محکومیت انتقادهای وزارت خارجه آرژانتین از اسرائیل» است که روز اول نوامبر منتشر شده است. این پست بیش از ۱۷۶ هزار بار دیده شده است.

صداهای اصلی فلسطینیان آمریکای لاتین در شبکه‌های اجتماعی کدامند؟

حساب کاربری @comPalestinaCl در شبکه ایکس، که خود را با عنوان «حساب رسمی فلسطینیان در شیلی» معرفی می‌کند،‌ حدود ۱۹ هزار دنبال‌کننده دارد. ابزار تحلیل محتوای «برندواچ» برآورد می‌کند که در یک ماه گذشته بیش از ۱۸ هزار بار در شبکه اجتماعی ایکس به این حساب کاربری اشاره شده است.

هشتگ‌های اصلی این اکانت «نسل‌کشی-غزه» و «جنایات‌اسرائیل»‌ هستند.

پستی که بیش از همه در این حساب بازنشر شده مربوط به بیانیه‌ای است که در آن خوزه آنتونیو کاست،‌ سیاستمدار راستگرای شیلی به خاطر «استفاده از رنج مردم فلسطینی غزه به نفع مقاصد انتخاباتی» خود محکوم شده است. این پست بیش از ۸۱ هزار بار دیده شده است.

این گروه‌ها چقدر در شکل دادن روایت‌ها در شبکه‌های اجتماعی موثرند؟

میزان این تاثیرگذاری در کشورهای مختلف منطقه متفاوت است. کراودتنگل که یک نرم‌افزار تحلیل محتوای شبکه‌های اجتماعی است، نشان می‌دهد که روز هفت نوامبر هیچ یک از ۲۰ پست برتر فیس‌بوک در شیلی که در آن به کلمه «غزه» اشاره شده، از سوی گروه‌هایی که به طور مشخص یهودی یا فلسطینی هستند تولید نشده است.

اما جست‌وجوی مشابهی در کلمبیا نشان می‌دهد که یکی از ۲۰ پست برتر با موضوع مشابه در آن کشور را یک خبرنگار برجسته یهودی-کلمبیایی درباره گوستاوو پترو، رئیس جمهور به شدت منتقد اسرائیل کلمبیا، با این عنوان منتشر کرده است: «پترو با جهت‌گیری حاکی از نفرت‌پراکنی با موضوع غزه برخورد کرد.» این جمله از مصاحبه این خبرنگار با یک وکیل شناخته‌شده یهودی در کلمبیا برداشته شده است.

تحلیل محتوای صفحات شبکه‌های اجتماعی در آرژانتین نشان می‌دهد که تعدادی از ۱۰ پست اول فیسبوک درباره این موضوع را تلویزیون النور منتشر کرده که خود را «اولین شبکه اسلامی از آمریکای لاتین برای جهان» معرفی می‌کند و حدود ۶۹۰ هزار نفر حساب کاربری آن را دنبال می‌کنند.

صفحه فیسبوک این تلویزیون سال ۲۰۱۰ در آرژانتین ایجاد شده است. این صفحه توضیح نمی‌دهد که آیا ایجادکنندگان آن فلسطینی هستند یا از کشورهای دیگری خاورمیانه. یک گزارش وزارت خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۸ تلویزیون النور را به عنوان یک «شبکه تلویزیونی تازه‌ تاسیس شیعی» معرفی کرده بود.