Глобал исиш вино, зайтун мойи, қаҳва ва какао каби маҳсулотлар ишлаб чиқариш шароитларига зарар етказмоқда, деб ёзди The Wall Street Journal (WSJ). Улардан баъзилари таъминот учун бир ёки иккита минтақага боғлиқ, шунинг учун у ердаги беқарор об-ҳаво глобал нархларга «бошни айлантирадиган» таъсир кўрсатиши мумкин, дейди газета.
Сўнгги икки йил ичида зайтун мойининг нархи икки баравар ошди, чунки иссиқ ҳаво ва қурғоқчилик Ўрта ер денгизи бўйлаб зайтун боғларига зарар етказди, деб таъкидлади газета. Ғарбий Африкадаги ҳаддан ташқари иссиқлик ва ёмғирнинг етишмаслиги, ўз навбатида, бу йил какао ловияси нархини рекорд даражага кўтарди ва шоколад ишлаб чиқарувчиларни харажатларни оширишга мажбур қилди.
Дунёдаги иккинчи йирик ишлаб чиқарувчи бўлган Вьетнамда кучли қурғоқчилик робуста навининг нархини 45 йил ичидаги энг юқори даражага кўтарганидан сўнг харидорлар қаҳва захирасини ҳам тўплай бошлади. Арабика ловиялари ҳам қимматлашди.
Хабарда айтилишича, Италияда кучли ёмғир узумларни нобуд қилувчи моғорнинг кўпайишига олиб келган ва глобал вино ишлаб чиқариш охир-оқибат 1961 йилдан бери энг паст даражага тушган.
Бутун дунё фермерлари суғориш тизимларини ўрнатиш, қурғоқчиликка чидамли янги навларни экиш ва эски анъаналарни қайта кўриб чиқиш орқали қурғоқчиликка мослашишга ҳаракат қилмоқда. Мисол учун, Бордо француз вино минтақасида пахтакорлар узум баргларини қуёшга таъсир қилиш учун юпқалашдан узоқлашмоқда ва узумни сояли ва салқин жойда сақлашни афзал кўрмоқда.
Яна бир ечим — ҳар бир токда сув олишга кўпроқ тупроқ бўлиши учун камроқ зич ҳолда экиш. Аммо бу фермерларнинг даромадига таъсир қилиши мумкин бўлган камроқ узум ҳосилини англатади.
Баъзи вино ёки зайтун мойи ишлаб чиқарувчилари Канада, Буюк Британия, Швеция ва Австрия каби шимолий мамлакатларга кўчиб ўтмоқда, у ерда исиётган иқлим юмшоқлашиб бормоқда ва узум ва зайтун етиштириш учун кўпроқ мос келмоқда. Бироқ ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш учун уларга вақт керак бўлади, деб ёзди нашр.
Ушбу бозорлар учун ўрнини босувчи маҳсулотлар ҳам вариант бўлиши мумкин. Пастада зайтун мойига муқобил тарзда болоньезе ишлатилиши мумкин. Аммо баъзи таомлар, масалан, капрезе салати учун «Б режаси» йўқ, деб ёзди WSJ.
