Amerika-Meksika sınırındaki federal tutukevlerinde Haziran 2018’de kaydedilen ve anne-babalarından koparıldıkları için gözyaşlarına boğulan çocukların görüntüleri uluslararası haber kuruluşlarında manşet olmuştu. 5 yıl sonra bazı aileler kavuştu ama hala birleşmeyi bekleyenler var.
Meksika sınırı üzerinden Amerika’ya sığınmaya çalışanlara uygulanan ‘sıfır tolerans politikası’ çerçevesinde yaklaşık 5 bin aile bölündü. Uygulama sonradan kaldırıldı. 5 yıl sonra 180 çocuk hala ailelerinde ayrı. Bir araya getirilen ailelerin de durumu belirsiz.
Amerikan İnsan Hakları Derneği’nden uzman Lee Gelernt, “En önemli konu hala, Amerika’da daimi kalmalarının bir yolu var mı? Umuyoruz, kalmak isteyenlere adil bir şans verebiliriz. Aksi takdirde tehlikeli ortama geri gönderilecekler ya da anne-babaları gönderilecek” diyor.
Eski Başkan Donald Trump’ın yönetimi, sınırı yasadışı geçmeye çalışanlara sıfır tolerans gösterdi. Anne-babalar yargılandı ve cezaevine atıldı, çocuklarından ayrıldı. Uygulama, ailelerin parçalanmasına neden oldu.
Gelernt, “Çocukların ailelerinden ayrıldığı ihbarları alıyorduk, araştırmaya başladık ve gerçekten öyle olduğunu gördük” diyor.
Binlerce sığınmacı gibi Luis ve oğlu Guatemala’yı Mayıs 2018’de ülkedeki çetelerden kurtulmak için terk etti. 2 bin kilometreyi aşkın yol yürüyerek Meksika-ABD sınırına geldiler. Ne yazık ki, sıfır tolerans politikası dönemine denk geldiler. Luis’in oğlu da tesislerde tutulan çocuklar arasındaydı.
Luis, yaşadıklarını anlatıyor: “Oğlumu ve beni alıkoyan sınır görevlileriyle mücadele ettim. Bana oğlumun benden ayrılması gerektiğini söylediler çünkü tutuklanacaktım.”
Luis, Guatemalalı babanın gerçek adı değil. Ancak kimliği açığa çıkmasın diye bu adı kullanıyor.
Luis’in anlattıklarına göre yetkililer kendisine, “bir şey soramazsın, sorarsan sana daha fazla suçlama yöneltiriz” şeklinde uyarıda bulunmuş.
Sınırda bölünen 20’yi aşkın aile dava açtı. Uygulama iki siyasi partinin tepkisiyle karşılaşınca dönemin başkanı Trump geri adım attı.
Bazı çocuklar koruyucu ailelerin yanında. Diğerleri de daha önce hiç tanımadıkları yakınlarının yanına gönderildi.
Ailelerin yeniden buluşturulması için mücadele eden sivil toplum kuruluşu Al Otro Lado’dan avukat Carol Anne Donohoe, uygulamanın olumsuz sonuçlarına dikkat çekiyor: “Bunun ilacı yok. Zamanı geri alamıyorsunuz ve bıraktığı hasar yoğun şekilde devam ediyor.”
Başkan Joe Biden göreve başladıktan birkaç hafta sonra ayrılan çocukların aileleriyle yeniden bir araya gelmesi için görev gücü oluşturdu.
Davaların bazılarının karara bağlanması için görüşmeler başladı ama yetkililer Kasım 2021’de görüşmelerden çekildi ve Kongre ayrı düşen aile fertlerini birleştirmek için herhangi bir yasa geçirmedi.
Donohoe, “Yönetimin verdiği acıyı hafifletmeye çalışıyoruz. Daha birleşemeyen yüzlercesi varken kimseyi kutlamaya niyetim yok” diyor.
Muhafazakarlar ailelere tazminat ödenmesine şiddetle karşı çıkıyor. Geçen Kasım ayında bazı Cumhuriyetçi senatörler Biden’a ailelere tazminat ödenmemesi çağrısı yaptı. Bu fikri saçma olarak nitelediler ve bunun Amerika-Meksika sınırında daha fazla yasadışı geçişi tetikleyebileceğini kaydettiler.
