Trung Quốc sản xuất dư thừa, Mỹ đe dọa dùng biện pháp mạnh

Thứ Sáu (5/4), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen bắt đầu chuỗi hội đàm bốn ngày với các quan chức cấp cao Trung Quốc, theo Reuters.

Bà đến Quảng Châu với một thông điệp cứng rắn: Quý vị đang sản xuất mọi thứ quá nhiều, đặc biệt là hàng hóa năng lượng sạch, khiến thế giới không thể tiếp nhận hết.

Các cuộc đàm phán dự kiến chủ yếu tập trung vào những tác động lan tỏa từ năng suất dư thừa của Trung Quốc, cũng như về môi trường kinh doanh ngày càng bị thách thức của các doanh nghiệp Mỹ [tại đây].

Bà Yellen sẽ gặp Tỉnh trưởng tỉnh Quảng Đông Vương Vĩ Trung và Phó Thủ tướng Hà Lập Phong để tiếp tục thảo luận về mối quan hệ kinh tế Mỹ-Trung.

Tuy nhiên, những cuộc đàm phán sắp tới được dự đoán sẽ có nhiều khó khăn hơn do tính chất phức tạp của nội dung.

Bà Yellen và các quan chức khác của chính quyền Biden ngày càng lo ngại việc Trung Quốc sản xuất quá mức xe điện, tấm pin mặt trời, thiết bị bán dẫn và các loại hàng hóa khác.

Ảnh hưởng bởi sự suy giảm nhu cầu nội địa Trung Quốc, các mặt hàng này đang tràn ra thị trường toàn cầu.

Bà Yellen dự định sẽ lập luận rằng điều này gây tổn hại không chỉ cho Trung Quốc mà cả các nhà sản xuất ở các quốc gia khác.

Trao đổi với ông Vương, bà nhấn mạnh tới tầm quan trọng của một “sân chơi công bằng” cho công nhân và doanh nghiệp Mỹ, cũng như việc cởi mở giao tiếp giữa Washington và Bắc Kinh khi có những bất đồng.

“Điều này bao gồm cả năng suất công nghiệp của Trung Quốc, mà Mỹ và các quốc gia khác lo ngại có thể gây tác động lan tỏa toàn cầu," bà Yellen nói khi bắt đầu buổi hội đàm.

Không chỉ Mỹ mà châu Âu, Mexico và Nhật Bản cũng có những lo ngại tương tự, theo bà Yellen.

Một số chuyện gia thương mại đánh giá việc Mỹ chỉ trích nền kinh tế sản xuất của Trung Quốc, vốn được nâng đỡ bởi các khoản nợ và trợ cấp, là bước đầu nhằm tăng thuế nhập khẩu lên xe điện và hàng hóa năng lượng sạch của Trung Quốc, nhằm bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ.

Trong buổi hội đàm, bà Yellen tránh đề cập tới khả năng thiết lập thêm các rào cản thương mại mới.

Tuy nhiên, trước khi tới Quảng Châu, bà từng phát biểu rằng sẽ không loại trừ khả năng áp đặt các biện pháp bảo vệ mới cho những chuỗi cung ứng non trẻ của Mỹ (xe điện, pin xe điện, tấm năng lượng mặt trời,…) trước những mặt hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc.

“Chúng ta đang cung cấp các khoản trợ cấp thuế cho một số ngành này và tôi sẽ không loại trừ các phương án khả thi để bảo vệ chúng,” bà nói với các phóng viên ở Alaska vào ngày 3/4.

Việc chỉ ra những vấn đề toàn cầu của sự đầu tư quá độ vào các ngành kể trên là rất quan trọng, dù Bộ Ngân khố Mỹ không kỳ vọng có những sự thay đổi chính sách lớn từ phía Trung Quốc sau các cuộc hội đàm này, theo Reuters.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc lên tiếng chỉ trích quan ngại của Mỹ về năng suất là tiêu chuẩn kép chỉ nhằm “công kích Trung Quốc”.

“Nguyên tắc cơ bản của kinh tế là sản phẩm dư thừa trong thị trường nội địa đương nhiên sẽ tìm kiếm các thị trường mới.

Đây là điều phương Tây đã làm trong nhiều thế kỷ, nhưng đến lượt Trung Quốc thì lại thành ‘nạn sản xuất dư thừa’ đe dọa toàn cầu,” tờ China Daily viết.

Hội đàm song phương

Các cuộc hội đàm của bà Yellen sẽ tiếp tục vào thứ Bảy (6/4) tới thứ Hai (8/4) tại Bắc Kinh.

Sự kiện lần này diễn ra ngay sau khi các quan chức bộ thương mại hai nước gặp nhau nhằm thảo luận các vấn đề thương mại và đầu tư vào hôm thứ Năm (4/4) tại Washington.

Trong buổi thảo luận, Thứ trưởng Thương mại Mỹ Marisa Lago cũng nêu lên “những lo ngại sâu sắc về tình trạng sản xuất quá nhiều đang gia tăng trong nhiều ngành công nghiệp của Trung Quốc,” theo một tuyên bố của bộ này.

Bà Lago cũng tái khẳng định mục tiêu gây dựng mối quan hệ thương mại và đầu tư lành mạnh “mang lại lợi ích cho công nhân và doanh nghiệp Mỹ, đồng thời nhấn mạnh việc Mỹ sẽ không đàm phán những vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia,” Bộ Thương mại Mỹ cho biết.

Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Thụ Văn cũng nêu lên một vài quan ngại từ phía Bắc Kinh.

Ông nhắc tới thuế nhập khẩu của Mỹ lên hàng hóa Trung Quốc, việc Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt và đối đáp không công bằng với các doanh nghiệp Trung Quốc, cũng như cách Mỹ khái quát hóa khái niệm an ninh quốc gia và áp đạt hạn chế đầu tư.

"Quan hệ kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ nên là một lực tạo ra ổn định," ông Vương Thu Văn nói, theo một tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc vào thứ Sáu.

Cùng ngày, bà Yellen cũng sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp quốc tế tại Quảng Châu và tham dự một sự kiện của Phòng Thương mại Mỹ.