Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook

amalinks wokungena

Breaking News

Buyaqina Ubudlelwano Phakathi KukaMnangagwa loMasisi


President Emmerson Mnangagwa and Botswana President Mokgweetsi Masisi
President Emmerson Mnangagwa and Botswana President Mokgweetsi Masisi

EleZimbabwe lele Botswana alungiselela umhlangano wesine wokuhlaziya indaba ezimqoka zokudlelana phakathi kwamazwe womabili, owe Bi-National Commission ozaqhutshelwa kweleBotswana ngeviki ezayo lapho okukhangelelwe ukuphathwa kodaba lokusetshenziswa kwezithupha ukuchapha umngcele kulokusebenzisa amapassport.

Ubudlelwano phakathi kweZimbabwe leBotswana buyabuqina lokhe kwangenayo embusweni, uMongameli Mokgweetsi Masisi esihlalweni ngomnyaka ka2019.

Kwakungela kuzwana ikakhulu phakathi kwenkokheli eyayisembusweni ngaphambili kukaMasisi loMongameli Emmerson Mnangagwa kusese labomnumzana Robert Mugabe lo Ian Khama.

Kodwa khathesi uMasisi loMnangagwa bakhanya sokungamathe lolimi ubudlelwano babo.

Umhlangano we Bi-National Commission ozathatha iviki yonke edolobheni leMaun kweleBotswana ngeviki ezayo, utshengisa ukuqina kobudlwelwano phakathi kwamazwe womabili.

Ngaphambi komhlangano lo, uMnangagwa uthumele inhloli yakhe, usiphathamandla esibona ngendaba zehofisi kamongameli, udokotela Simbarashe Mumbengegwi ukuzahlangana loMasisi.

UMasisi utshele uMumbengegwi ukuthi eleBotswana alisoke lilahle eleZimbabwe njalo lizaqhubeka lilwela ukwesulwa kwezijeziso zenotho ezethswa amanye amalunga kahulumende kaMnangagwa ngamazwe angentshonalanga.

“Siqhubeka sime lelizwe leZimbabwe kumzimo yalo yokuthi kwesulwe izijeziso zenotho ngoba silethemba lokuthi kulezinye indlela zokukhulumisana kungelasidingo sokufaka izijeziso zenotho.”

Ocubungula ezomnotho, umnunzana Andreas Sibanda uthi kuqakathekile ukuthi amazwe womabili akhulume kakhulu ngendlela angathuthukisa ezamabhizimusi, lokungena kalula kwemphahla Phakathi kwawo.

"Singakhangela iAfrica yonke jikele ikhuluma nge Free Continental Trade ngakho thina njengabo makhelwane kumele sikhulumisane kakhulu siyenze ibhizimusi ndawonye kulokuthi sizithole sithengiselana lamazwe akhatshana."

Inhlanganiso encedisa ukuthuthukisa ezamabhizimusi, eye ZimTrade izakhokhela iqula lamakampani azabukisa kumbukiso ozagijima nxele lomhlangano we Bi-National Commission.

Omunye onxuswe kulomhlangano njalo emela iZimbabwe Community kweleBotswana, umnunzana Cephas Tshuma uthi kumele kukhulunywe ngendaba yokufaka umngcele owodwa phakathi kwamazwe womabili owe One-Stop Border.

“Indaba ye One Stop Border iqakathekile ekuhambeni kwabantu kanye lokudlulisa impahla. Kuyadingakala lokhu. Okunye futhi kumele kukhangelwe icross border crime, kanye lokuzingelwa kwenyamazana okungekho emthethweni.”

Tshuma uthi kuqakathekile ukuthi kekukhangelwe emuva babone ukuthi sekuhanjwe isibanga esingakanani lokhe kwabanjwa iBi-National Commission yokuqala eminyakeni eminye edluleyo.

“Inengi lethu siyabe singakwazi ngama trade agreements. Omangameli nxa behlangana kuqakatheki ukuthi impumela zakhona zifinyelele ebantwini, babekwazi ukuthi kuyini abangakuthola.”

Kodwa abacubungula ezombusazwe abafana lomnunzana Effie Dlela Ncube bathi ubudlelwano phakathi kuka Mnangagwa loMasisi kumele buqale ukuletha inzuzo ebantwini mahlayana.

“Lobu budlwano abukakhuli ukuthi buguqule impilo ebantwini, bulethe inthuthuko abantu benelise ukuhamba kalula kumbe ukuthengisela lula. Kungabi yibudlwelano nje phakathi kwabomongameli bobabili.”

UNcube njalo uthi kumele kukhulunyiswane, kukhuzwane uma kukhona okungahambi kahle kwelinye ilizwe, okufana lokwephulwa kwelungelo loluntu.

Ocubungula ezombusazwe kweleBotswana ezimele umnunzana Molemisi Isaac laye uthi kuqakathekile ukuthi imizamo yabo mongameli ilethe inzunzo kuzulu jikelele.

“Siyakubongela okwenziwa ngomongameli, kodwa akube lezithelo kuzulu. Njalo kulodaba lokusebenzisa izithupha ukuchapha umngcele, loluludaba oluzabe lukhangelwe linengi.”

Imizamo yokuthi kuqalwe masinya ukusetshenziswa izithupha ukuchapha imngcele yatshayana lemigoqo nyakenye ngesikhathi idale lephalamende kweleBotswana liphikisa umbono wabo mongameli bobabili, besithi kungadala ukugcwala kwabeZimbabwe kulelozwe.

please wait

No media source currently available

0:00 0:03:03 0:00

Forum

XS
SM
MD
LG