Svoboda | Graniru | BBC Russia | Golosameriki | Facebook

amalinks wokungena

Breaking News

Kunjengokubagqilaza Nxa Singasebenzisa AbeZimbabwe Abangela Maphepha Asemthethweni: Kutsho uMongameli Masisi


Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit
Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit

Umongameli Mokgweetsi Masisi wakwele Botswana uthi noma kulelani eliphezulu labokuza elingena kweleBotswana okungekho emthethweni, ilizwe lakhe alisoke lasebenzisa abeZimbabwe kungatsha ezifana lokulima, esithi lokhu kuyabe kufana lokubagqilaza. Lokhu kuvele ngesikhathi inkokheli yamazwe womabili igqiba umhlangano wesine owe 4th Bi-National Commission ngoLwesihlanu edolobheni leMaun kweleBotswana.

Ephendula imibuzo yentathelizindaba, uMongameli Masisi uthi eleBotswana alingeke lasebenzisa abangena elizweni okungekho emthethweni njengeziqgili.

UMasisi kade ebuzwe ukuthi kungani bengasebenzisi abangena elizweni okungekho emthethweni ukuthuthukisa umnotho, labo bethole imsebenzi kulokuthi badlalise imali ngokuhlala bebabuyisela emuva.

Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit
Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit

“Akulamuntu kumbe ilizwe elicabanga kuhle elingathi lifuna ukuthatha abangena elizweni okungekho emthethweni libagqilaze ngokubasebenzisa njengeziqgili. Hatshi asilamhawu lokwenza njalo.”

UMasisi uthi uhlelo abazama ukuluqhuba lomunye wakhe, uMongameli Emmerson Mnangagwa olokuthi abantu basebenzise izithupha ukungena emazweni womabili, kuzaphathisa ukwehlisa inani labeqa umngcele okungekho emthethweni.

Inkulumo zohlelo lokuchapha umngcele ngezithupha zibikwa ziqhubeka, omongameli bobabili besithi kuyathembisa ukuthi lusungulwe kusikhatshana esifitshane esilandelayo.

UMnangagwa uthi kuqakathekile ukuthi kukhitshwe ukusetshenziswa kwengwalo zamaphasiphothi phakathi kwamazwe womabili.

“Vele ekadeni besingasebenzisi amaphasiphothi. Lokhu kubuye labacabanga ukuthi bangcono kulathi. Sesivumele ukuthi amazwe ethu siqhube uhlelo lokubambana.”

UMnangagwa uthi akumelanga bevumele amazwe angentshonalanga ukuthi alawule ukubuswa kwamazwe abo.

EleBotswana kanye leleZimbabwe alobelene izivumelwano ezithile ezigoqela ukubona ukuthi abantu kanye lemphahla zichapha kalula imngcele, njalo kulamacebo asezingeni eliphezulu lokwakha umngcele we One Stop Border.

Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit
Zimbabwe/Botswana 4th Bi-National Commission summit

Kulotshelwane njalo isivumelwano sokusebenzelana maduze kungatsha zokulima, kanye lokulwisana kokudalwa kwamacala emgceleni wamazwe womabili.

UMnangagwa ubuzwe ngokuthi kungani kulenani elinengi labantu ababotshwa besetheswa umlandu wokuthethisa umongameli.

Uchasise esithi akulamthetho enjalo, kodwa okukhona yikuthi abantu bayabotshwa uma betshaphaze ibizo likamongameli.

“Esilakho yimthetho ekhuluma ngokutshaphaza ibizo lomuntu. Lina ntathelizindaba yini elithi umuntu engatshaphaza ibizo lomuntu, lithi ngumthetho wokuthi kungathethiswa umongameli. Asila mthetho obizwa ngokuthi yi insult law.”

Kulandela umhlangano weZimbabwe leBotswana abanye abeZimbabwe bathi bekumele indaba ezifana lokuhlukunyezwa ikakhulu kwabangela maphepha lokhulunywe.

Umnunzana Ntokozo Thebe isizalwane seZimbabwe kweleBotswana utsho umbono wakhe phezu kwalomhlangano.

“Besikhangelele ukuthi kukhulunywe kakhulu indaba ezikhangelane labeZimbabwe kweleBotswana, ngoba kulendaba ezithile ezibhekane labo kodwa ezingatholi inkundla emhlanganweni le.”

Kukanti ocubungula ezombusazwe, umnunzana Effie Dlela Ncube uthi kumele imihlangano efana lobanjwe kuleviki, kumele ube ngowokutshelana amaqiniso.

“Lobu budlwano abukakhuli ukuthi buguqule impilo ebantwini, bulethe inthuthuko abantu benelise ukuhamba kalula kumbe ukuthengisela lula. Kungabi yibudlwelano nje phakathi kwabomongameli bobabili.”

Ngaphandle kokulobelana izivumelano, umhlangano lo uthinte ngokungahlaliseki komumo ngenyakatho kweMozambique esiqintini seCabo Delgado, njalo lokuthi kuyesulwe izijeziso zenotho ezafakelwa abanye kanye lamankampani kahulumende we Zimbabwe.

Udaba lomhlangano weBotswana leZimbabwe silethulelwa nguMqondisi Dube.
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:45 0:00

Forum

XS
SM
MD
LG