د اپرېل ۲۵مه (د غوايي پنځمه) د ملاریا له نړیوالې ورځې سره برابره ده. په نړۍ کې هر کال نږدې ۲۵۰ میلیونه کسان په ملاریا اخته کېږي او شاوخوا ۶۰۰زره کسان بیا ددغې ناروغۍ له امله خپل ژوند له لاسه ورکوي.
د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت په افغانستان کې د روان ۲۰۲۴ کال له پیل راهیسې د کرونا ویروس د څلور زره او ۱۶ مثبتو پیښو د ثبت خبر ورکړی دی، چې له امله یې ۲۳ کسانو ژوند هم له لاسه ورکړی دی.
د دوو لسیزو په پرتله اوس د دوو کلونو لاندې عمر لرونکي ماشومان خپل زیات وخت د تلویزیون او کمپیوتري وسایلو لکه مبایل، ایپد او تابلیټ په لیدلو تیروي.
د یوې نوې څیړنې له مخې، د انسان د زړښټ د بهیر ګړندي کیدل – یعنی کله چې د یو شخص بیولوژیکي عمر یا په ساده ژبه د یو شخص فزیکي بڼه د هغه د واقعي عمر څخه زیات وبریښي - ښایي د سرطان په تومورونو د اخته کیدو خطر ډیر کړي.
موسمي حساسیت د الرژي یو تر ټولو عامو ډولونو څخه دي چې د امریکا متحدو ایالتونو د روغتیایي ادارو د احصایو له مخې، اته سلنه امریکایان پرې اخت
د روغتیا نړیوال سازمان خبرداری ورکړی چې د زیړي له کبله په نړیواله کچه د انسانانو مړینه په زیاتېدو ده او د مخنیوي دپاره یې بیړنیو اقداماتو ته اړتیا ده.
د ملګرو ملتونو د خوړو نړيوال پروګرام وايي، په کابل کې د خوارځواکۍ د درملنې مرکزونو ته د مراجعینو شمېر درې برابره زيات شوی دی.
په پېښور کې یوې خیریه موسسې د روژې په میاشت کې د تلسیمیا بیمارانو ماشومانو لپاره د وینې ټولولو په موخه یو کمپ جوړ کړی. د دې ادارې مشر جواد علي وايي، دوی سره تر ۵۰۰ ډېر ماشومان راجستر دي چې هره ورځ یا اونۍ کې وینې ته اړتیا لري. شاهين افریدی پرې راپور لري.
په افغانستان او پاکستان کې د پولیو ویروس د ختمولو هلې ځلې اغیزناکې وې او دا مهال دا ویروس د دغو هېوادونو په ځینو محدودو سیمو کې پاتې دی.
د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د روان ۲۰۲۴ کال له پیل څخه تراوسه پورې په افغانستان کې په متوسطې خوارځواکۍ اخته ۲۱۰ زره ماشومانو او ۱۴۰ زره میندو ته او په سختې خوارځواکۍ اخته ۱۲۰ زره ماشومانو او میندو ته روغتیايي خدمتونه چمتو شوي دي.
په ورځنې ژوندانه کې ځینې ساده عادتونه د حافظې د کمزورتیا لامل کېږي، خو بلخوا بیا داسې عادتونه هم شته چې په مراعات کولو سره یې حافظه پیاوړې کېدای شي.
د امریکا د فضايي څېړنو ادارې (ناسا) مقاماتو ویلي، چې په فضا کې د صفر جاذبې په چاپیریال کې د ساینسپوهانو تجربې د سرطان د درملنې په برخه کې د عجیب او حیرانوونکي پرمختګ سبب شوی دی.
نور پورته کول