د صحت نړيوالې ادارې پخپل تازه رپورټ کې ويلي، پاکستان په ټوله نړۍ کې د هېپټايټس سي یا تور زیړي زيات شاوخوا 8،8 ميلينه ناروغان لري او د دې ناروغۍ 44 فيصده نوې پېښې د ناخوندي طبي انجېکشنو له امله مخې ته راغلي دي.
ډاکټران وايي هيپټايټس بي او سي يا تور زيړي د جراثيمو له وجې خورېږي او په وخت يې علاج نه کېدو سره د انسان یینه یا ځیګر له متاثره کولو وروسته د مرګ خلې ته يې ورسوي۔
په رپورټ کې ويل شوي چې پاکستان کې د هېپټايټس بي او سي ناروغانو مجموعي شمېره په 2022 کال کې 12،6 ميليونه ريکارډ شوې۔
ډاکټران وايي هېپټایټس بي او سي چې په عام ژبه کې ورته تور اؤ زیړ زیړی ويل کېږي د يو بل نه جدا ناروغۍ دي او د جراثيمو له وجې خورېږي۔
دوی وايي د دې جراثيمو د زيات وخت د پاره په وجود کې پاتې کېدو سره د انسان یینه یا ځیګر متاثره کېږي او د مرګ خولې ته يې رسوي۔
په مردان مېډيکل کمپلېکس کې د معدې د مرضونو سپېشلسټ ډاکټر ښاغلی رحمان الدين وایي اکثره ناروغان چې دا مرض ورپورې شوی وي ، په ځان نه وي خبر اؤ یینه یې د زیړي له امله 75 فیصدي ختمه شوې وې .
ډیوه سره خبرو کې هغه وایي"چې دا مريض مونږ ته راشي او وايي چې زما خوراک ته زړه نه کېږي، کمزوري محسوسوم، وجود مې درد کوي نو چې مونږ ورته ټسټ وکړو نو په هغې کې هیپټایټس بي يا سي پازېټېو وي، په دې وخت کې جیګر مکمل کمزوری شوی نه وي او علاج وشي نو مريض صحتمند شي".
خو هغه وایي "زياتره مريضان مونږ ته پيچيدګو سره راځي يعنې مريض ته مالومه نه وي او جیګر يې 75 فيصده پورې ختم وي نو د هغه يا خېټه کې اوبه شوي وي يا د وينو ولټۍ (ګرځون) وکړي".
په رپورټ کې ويل شوي چې پاکستان په ټوله نړۍ کې تر ټولو زيات د هېپټايټس سي شاوخوا 8،8 ميليونه ناروغان لري او د دې ناروغۍ 44 فيصده نوې پېښې د غېر محفوظ مېډيکل انجېکشنو سره تړلې دي۔
ډاکټران او ناروغان وايي د تور زياړي په وخت د علاج کېدو وروسته ناروغه تن د عامو خلکو په څېر صحتمند ژوند تېرولی شي۔
د تورزيړي نه متاثره شوی تن حضرت بلال ډیوه ته وایي نهه کاله مخکې یې یو خپلوان ته وینه ورکوله نو ورته معلومه شوه چې هغه د تور زیړي مریض دی:
"په 2015 کې ما خپل کزن ته وينه ورکوله هغه وخت ماته معالومه شوه چې زما تورزيړی دی، ما بيا په وخت علاج وکړو او چې دريو نه شپږو مياشتو پورې مې علاج پوره شو نو چې بيا مې ټسټ وکړو نو هغه صفا وو، ماته اوس څه مسله نشته خپل نارمل ژوند کوم او کال په کال ټسټونه کوم".
د روغتيا د چارو پوهان وايي د تورزيړي جراثيم د متاثره مور څخه بچو ته ور پورې کیږي، دوی وايي د سرنجانو بار بار استعمال او د يادو ناروغانو وينا نورو تنانو ته ورکولو سره هم دا مرض خورېږي بايد په دې لړ کې د احتياط څخه کار واخستل شي۔
د ډاکټر رحمان الدين په وینا تور زیړی د وینې له لارې، د استعمال شوؤ سرینجونو ،د غیر محتاطه مباشرت ،اؤ د ناپاکو بلېډونو اؤ قینچیانو له لارې یو تن ته پورې کیږي.
د روغتیا پوهانو ترمخه د تورزيړي مريضانو سره په يو ځای د خوراک کولو له امله دا ناروغي نه خورېږي، دوی وايي د ډاکټر د مشورې پرته داسې ډول مريضانو ته پخپل سر پرهېز هم نه دی کول پکار۔
دروغتيا نړيوالې ادارې د رپورټ ترمخه د نړۍ 187 هېوادونو څخه راجمع کړل شوې شمېرې ښيې چې د تور زيړي له امله د مړينوو شمېره چې په 2019 کې 1،1 ميلينه وه په 2022 کال کې 1،3 ميليونه ته رسېدلې او په نړيواله کچه 3500 تنان روزانه د دې رنځ له وجې ژوند دلاسه ورکوي.
Forum