စစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရေးတတ်နိုင်စွမ်းကို လက်တွေ့ လျှော့ချနိုင်ရေး ဝိုင်းဝန်းလုပ်ဆောင်ဖို့ ပါမောက္ခရှောင်တာနယ် တိုက်တွန်း

ဘီဘီစီ သတင်းထောက် ကိုဝေဖြိုး ပါမောက္ခရှောင်တာနယ်ကို လန်ဒန် ဘီဘီစီရုံးချုပ်မှာ မေးမြန်းထား
ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, ဘီဘီစီ သတင်းထောက် ကိုဝေဖြိုး ပါမောက္ခရှောင်တာနယ်ကို လန်ဒန် ဘီဘီစီရုံးချုပ်မှာ မေးမြန်းထား

စစ်တပ်အပေါ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဆိုတာ စစ်တပ် ပြောင်းလဲ လာမလား ... စစ်တပ် ကျူးလွန်နေတာတွေ ကိုယ်ရှိန်သတ် သွားမလား ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ရတာ မဟုတ်၊ စစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရေး တတ်နိုင်စွမ်းအားကို လျှော့ချဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဩစတြေးလျ ဘောဂဗေဒ ပညာရှင် ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်က ဘီဘီစီနဲ့ သီးသန့် မေးမြန်းခန်းမှာ ပြောဆိုပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေး ပါမောက္ခ တာနယ်ဟာ မြန်မာအကျဉ်းထောင်ထဲ ၂ နှစ်နီးပါး နေခဲ့ရပြီး လွတ်မြောက်လာခဲ့တဲ့နောက် လတ်တလောမှာပဲ An Unlikely Prisoner ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်နဲ့ ထောင်တွင်း အတွေ့အကြုံတွေကို စာအုပ်ရေးသား ထုတ်ဝေထားပါတယ်။

ဒီနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာပဲ နောက်ထပ် စာအုပ်တစ်အုပ်လည်း ထုတ်ဝေဖို့ ရှိနေပြီး သူ့ရေးလက်စ ပြီးစီးလုနီး ဖြစ်နေပြီလို့ လန်ဒန်မြို့ ဘီဘီစီရုံးချုပ် ရှိရာ မတ်လ ဆန်း ပထမပတ်ထဲ ရောက်လာခဲ့တဲ့ ပါမောက္ခတာနယ်က ပြောဆိုပါတယ်။

အဲဒီစာအုပ်ကတော့ ပညာရပ်ပိုင်း ပိုဆန်မှာ ဖြစ်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် ချမှတ်ခဲ့တဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအမံတွေ အကြောင်း ဖြစ်တယ်လို့ ပါမောက္ခ တာနယ်က ဆိုပါတယ်။

သူ့ရဲ့ ထောင်တွင်း အတွေ့အကြုံတွေဟာ သူ့ရဲ့ လူသားဝါဒ အပေါ် ယုံကြည်မှု အမြင်တွေ အပေါ် တစုံတရာ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေခဲ့သလား ဆိုတာက အစ၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက် ကျောက်ဖြူရေနက် ဆိပ်ကမ်း နဲ့ အထူး စီးပွားရေးဇုန် စီမံကိန်းကို စာချုပ် ပြင်ဆင် ချုပ်ဆိုဖို့ တရုတ် အစိုးရနဲ့ကြား အောင်မြင်အောင် ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ် အပါအဝင်၊ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ NUG နဲ့ကြား သူ့အနေနဲ့ လက်ရှိ ဘာတွေ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေလဲ ဆိုတာတွေကို ပါမောက္ခ တာနယ်က ဘီဘီစီမြန်မာပိုင်းနဲ့ သီးသန့် မေးမြန်းခန်းမှာ ပြောပါတယ်။

ဘီဘီစီ သတင်းထောက် ကိုဝေဖြိုး မေးမြန်းထားပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ရက်ပေါင်း ၆၅၀ အကျဉ်းချထားခဲ့
ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ရက်ပေါင်း ၆၅၀ အကျဉ်းချထားခဲ့

ဘီဘီစီ။ ။ ဟယ်လို ရှောင်၊ ဒီကနေ့ လာနိုင်တာ ကျေးဇူး အများကြီး တင်ပါတယ်။ လူကိုယ်တိုင်တွေ့ရတဲ့ အတွက် အင်မတန် ဝမ်းမြောက်ရပါတယ်။

Skip podcast promotion and continue reading
ဘီဘီစီမြန်မာပိုင်း ညနေခင်းသတင်းအစီအစဉ်

နောက်ဆုံးရ သတင်းနဲ့ မျက်မှောက်ရေးရာအစီအစဉ်များ

ပေါ့ဒ်ကတ်စ်အစီအစဉ်များ

End of podcast promotion

ရှောင်တာနယ်။ ။ ကျွန်တော်လည်း ဒီနေရာမှာ လူကိုယ်တိုင် ရှိနေရတာ အင်မတန် ဝမ်းသာပါတယ်။ ထောင်ထဲမှာကတည်းက ကျွန်တော် တွေးထားတာ။ ပြန်လွတ်ရင်တော့ ဘီဘီစီ အထိ အရောက်သွားပြီး စကားပြောမယ်လို့ ... ကိုင်း ... အခု ကျွန်တော်ဒီမှာရောက်နေပါပြီ။

ဘီဘီစီ။ ။ ဒီတော့ ရှောင်ရေ ... မြန်မာနိုင်ငံ အကျဥ်းထောင်ထဲ ရက်ပေါင်း ၆၅၀ အချုပ်အနှောင် ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတာ မယုံနိုင်စရာပါပဲ။ ဒီလို စိတ်ထိခိုက်စရာ အတွေ့အကြုံတွေ အပေါ်မှာပဲ ရှောင်ဟာ စာအုပ်တစ်အုပ် ပြီးမြောက် အောင်မြင်အောင် ရေးသား နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဓိက တွန်းအားက ဘာဖြစ်လိမ့်မလဲ ခင်ဗျ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ တွန်းအားဖြစ်စေတဲ့ နှစ်ချက်လောက် ရှိပါတယ်။ ပထမကတော့ ကျွန်တော့် တစ်ကိုယ်ရေကိစ္စနဲ့ ဆိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းတွေကို ပြောပြလိုစိတ် ကျွန်တော့်မှာ ပြင်းပြပါတယ်။ ပြောပြခြင်းအားဖြင့် ကျွန်တော့်အတွက်လည်း စိတ်သက်သာရာရ ... စိတ်ကို ကုစားပေးရာ ရောက်ပါတယ်။

နောက်တစ်ချက်ကတော့ ပိုပြီး အရေးကြီးမယ်ထင်ပါတယ်။ ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်နေခဲ့လဲ ဆိုတာကို သူတို့ကိုယ်တိုင် ပြောပြခွင့် မရကြတဲ့ ကျွန့်တော့်ရဲ့ မြန်မာမိတ်ဆွေတွေ ရှိနေပါတယ်။ သူတို့အကြောင်း ကမ္ဘာကြီးကို ကျွန်တော် ပြောပြလိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တချို့ဆို အကျဥ်းထောင်တွေထဲ ဆက်ရှိနေကြဆဲပါ။ တချို့ ပြန်လွတ်လာခဲ့ပေမယ့်၊ မြန်မာပြည်ထဲကနေပြီး ဒီ အကြောင်းတွေကို ပြောလို့ မရနိုင်ပါဘူး။ ကျွန်တော်ပြောပြ ထားတာတွေဟာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် မြန်မာပြည်သူတွေ ဘယ်လို တွေ့ကြုံ ခံစားခဲ့ရတယ် ဆိုတာကို အတွင်းကျကျ ကိုယ်တွေ့ကြုံခဲ့ရတဲ့ အရာတွေ ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာပြည်သူတွေ အကြောင်း ပြောပြလိုစိတ်က အဓိက တွန်းအားပဲလို့ ဆိုချင်ပါတယ်။

ဘီဘီစီ။ ။ ဒီထောင်တွင်းအတွေ့အကြုံတွေက ရှောင့်အတွက် ဘဝ အပေါ် ရှုမြင်ပုံတွေကို တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲသွားတာမျိုး ဖြစ်စေလား။

ရှောင်တာနယ်။ ။ မဖြစ်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ဘဝ အပေါ် အဆိုးမြင် မသွားစေခဲ့ပါဘူး။ ကမ္ဘာကြီး အပေါ်၊ လူတွေ အပေါ် ကျွန်တော့်ရဲ့ ရှုမြင်ပုံဟာ ထောင်မကျခင်ကထက်တောင် ပိုပြီး အကောင်းမြင် လာခဲ့တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ကြားရသူတွေ အတွက်တော့ ထူးဆန်းနေမလားပဲ။ စစ်အာဏာပိုင်တွေက ကျွန်တော့အပေါ် ဆိုးဆိုးရွားရွား ဆက်ဆံတာကို ကြုံခဲ့ရပေမယ့်၊ ထောင်ထဲမှာ ကျွန်တော် တွေ့ခဲ့ရတဲ့ မြန်မာမိတ်ဆွေတွေထံက ပြောမပြနိုင်လောက်တဲ့ မေတ္တာတရားတွေ၊ စာနာမှုတွေ ရခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ စိတ်ခွန်အား သတ္တိတွေကို မြင်တွေ့ ခဲ့ရပါတယ်။ ကျွန်တော့်ဆီ ကူးစက်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီ အတွေ့အကြုံတွေဟာ လူသားရဲ့ ကောင်းမြတ်ခြင်းတရား အပေါ် ယုံကြည်ကိုးစားဖို့ရာ ကျွန်တော့်အတွက် ပိုခိုင်မာစေခဲ့ပါတယ်။ လူတွေဟာ ဘယ်လောက် ဆိုးရွားတာတွေ ကြုံလာရပါစေ ... မယိုင်မလဲ ဖြတ်ကျော် နိုင်စွမ်း ရှိပါ့လား ဆိုတာကိုလည်း သိမြင်လာစေပါတယ်။

ကျွန်တော်ဟာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ကြံ့ကြံခံ ရင်ဆိုင်နိုင်စွမ်းနဲ့ အင်မတန် ခိုင်မာတဲ့ စိတ်အင်အား သတ္တိတွေကို အနီးကပ်တွေ့ခဲ့ရသူမို့၊ မြန်မာပြည်သူတွေဘက်က ရပ်တည်ပေးလိုတဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ သဘောထား ဟာလည်း ပိုပြီးလို့တောင် ပြင်းထန် လေးနက် လာစေ ခဲ့ပါတယ်။

တွေ့ကြုံ ခဲ့ရတာတွေကို ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်ပြောပြဖို့ ဇနီးသည်က အားပေး တိုက်တွန်းခဲ့

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်, Sean Turnell

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, တွေ့ကြုံ ခဲ့ရတာတွေကို ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်ပြောပြဖို့ ဇနီးသည်က အားပေး တိုက်တွန်းခဲ့

ဘီဘီစီ။ ။ ရှောင်ရဲ့ ချစ်ဇနီး “ဟာ့” ရဲ့ နာမည်ကိုလည်း An Unlikely Prisoner စာအုပ်ထဲမှာ မကြာခန ရည်ညွှန်းဖော်ပြတာတွေ့ရပါတယ်။ ရှောင် ပြန်လွတ်လာတာ၊ အကျဥ်းထောင်လွန် ကာလတွေမှာ လိုက်လျောညီထွေ ဖြတ်သန်းနိုင်တာ .... အခုလို စာရေးဆရာ၊ ပညာရှင် တစ်ယောက် အနေနဲ့ အလုပ်တွေ ဖြစ်မြောက်အောင် စွမ်းဆောင် နိုင်တာတွေ အပေါ် ဟာ့ အနေနဲ့ အင်မတန် ဝမ်းမြောက်နေမှာပါပဲ။ အခုလို စာအုပ်ရေးနိုင်ဖို့ ဟာ့ရဲ့ အားပေးမှုကရော ဘယ်လောက် အရေးကြီး ခဲ့ပါသလဲခင်ဗျ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ကြီးကျယ်ခမ်းနားလွန်းလှပါတယ်။ ဒီ အဖြစ်အပျက်ကြီး တစ်ခုလုံးကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ရတာမှာ ကျွန်တော့်ဇနီးသည်ရဲ့ အားပေးမှုတွေ၊ ခွန်အားတွေကို အချိန်တိုင်း၊ အဆင့်တိုင်းမှာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုယ် တွေ့ကြုံ ခဲ့ရတာတွေကို ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်ပြောပြဖို့ ... စာအုပ်ရေးဖြစ်ဖို့ .... ဇနီးသည်က အားပေး တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

ခင်ဗျားသိတဲ့အတိုင်း သူဟာ ဗီယက်နမ်မှာ မွေးပြီး ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှာ နေထိုင်သူဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အဖြစ်အပျက် မတိုင်ခင်ကတော့ သူ့အနေနဲ့ မြန်မာပြည်အကြောင်း၊ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအကြောင်း သိလှတယ်ရယ်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော် အကျဥ်းကျနေချိန်မှာ ကမ္ဘာအနှံ့မှာ ရှိတဲ့ မြန်မာ အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ စာနာဖေးမမှုတွေ၊ အတိုင်းအတာ ကြီးမားလှတဲ့ မေတ္တာတရားတွေကို “ဟာ့” အနေနဲ့ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ “ဟာ့” လည်းပဲ မြန်မာပြည်အကြောင်း အတော်လေး စိတ်ပါဝင်စားလာခဲ့ပြီး၊ မြန်မာ့အရေးနဲ့ လက်ပွန်းတနီး အကျွမ်းတဝင် ဖြစ်လာပါတယ်။

ဒီ စာအုပ် ဖြစ်မြောက်ဖို့ကို ကျွန်တော်နဲ့ ထပ်တူ “ဟာ့” လည်းပဲ အင်မတန် အာရုံစိုက် အလေးထားခဲ့ပါတယ်။ အခုဆိုရင် ကျွန်တော့်လိုပဲ မြန်မာပြည်ကို မြန်မာပြည်သူတွေ အပေါ် အင်မတန် ချစ်ကျွမ်းဝင်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအမံတွေ အကြောင်း စာအုပ်သစ် ရေးသားနေ

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်, ယခင်ပုံ

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအမံတွေ အကြောင်း စာအုပ်သစ် ရေးသားနေ

ဘီဘီစီ။ ။ ကျန်ခဲ့တဲ့ လတွေဟာ ရှောင့်အတွက် အင်မတန် အလုပ်တွေ ပြီးမြောက်ခဲ့တဲ့ လတွေ၊ အလုပ်တွေ လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ လတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောရင် မှားမယ် မထင်ပါဘူး။ အခုနှစ် နှောင်းပိုင်းမှာပဲ ရှောင့်ရဲ့ စာအုပ်အသစ် ထွက်လာမယ်လို့ ကျွန်တော် သိ ထားပါတယ်။ စာအုပ်နာမည်ကို Best Laid Plans “အကောင်းဆုံး အစီအမံများ” လို့ ပေးထားပြီး ဒါဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု ဖော်ဆောင်ရေး ဆိုင်ရာ အတွင်းကျကျ အကြောင်းအရာတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကျွန်တော် နားလည်ထားပါတယ်။ ဒီတော့ ဒီ Best Laid Plans ဆိုတာတွေက ဘာတွေလဲ ရှောင်ရေ ... စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အထမမြောက်နိုင် ဖြစ်သွားတဲ့ ... ဒါမှမဟုတ် မဖော်ဆောင်လိုက်ရတဲ့ နိုင်ငံတော် အစီအမံတွေက ဘာတွေများပါလဲ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ အတော်လေးကောင်းမွန်တဲ့ မေးခွန်းဖြစ်ပါတယ်ဗျ။ အခု ထွက်သွားတဲ့ ပထမစာအုပ် An Unlikely Prisoner ဆိုတာက ကျွန်တော် အပါအဝင်၊ အကျဥ်းထောင်ထဲက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တခြား မြန်မာပြည်သူတွေ အကြောင်း ... လူတွေ အကြောင်း စာအုပ် ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်စာအုပ်ကတော့ ပညာရပ်ပိုင်း ပိုဆန်တဲ့ စာအုပ်လို့ ပြောနိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ ခင်ဗျား ခုနက ပြောသလိုပဲ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရ လက်ထက် ကြိုးစားခဲ့တဲ့ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတွေ အကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော် ရေးရတဲ့ အဓိက အကြောင်းကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် ဘာတွေ လုပ်ခဲ့သလဲ၊ ဘာတွေ ရည်ရွယ်ထားခဲ့သလဲ ဆိုတာတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မသိလိုက်ကြပဲ ဒီအတိုင်း တိမ်မြုပ် ပျောက်ကွယ်သွားမှာကို စိုးရိမ်တဲ့ အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အာဏာပိုင် တွေ ကလည်း ဒီအချက်တွေ ပေါ်ထွက်လာမှာကို မလိုလားပါဘူး။ သူတို့ဟာ ဖျက်စီးပစ်ကြပါတယ်။ စာရွက်စာတမ်းတွေကို ဖျက်စီးပစ်တယ် .... သက်ဆိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ အချက်အလက်တွေ ရှိတဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေကို ဖြုတ်ချတယ် ... အစ ရှိသဖြင့် လက်စဖျောက်နိုင်ဖို့ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီတော့ စာအုပ်အဖြစ် ပြုစုရေးသားရတာဟာ သမိုင်းအမှန် တင်ကျန်ဖို့ လုပ်ဆောင်တာကတစ်ပိုင်း ... နောက်တစ်ပိုင်းကတော့ အဲဒီ အချိန် လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေဟာ အနာဂတ်မှာလည်း ဆက်ပြီး အကြုံးဝင်နေမှာတွေ၊ ဆက်ပြီး ဖော်ဆောင်နိုင်တာတွေ အများကြီး ပါဝင်နေတဲ့ အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ အင်မတန်ကောင်းမွန်တဲ့ စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ အကြံအစည်တွေ၊ အမြော်အမြင်တွေ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော် ရေးဆွဲ ထားတဲ့ အစီအမံတွေလို့ မဆိုလိုပါဘူး။ အများစုဟာ အင်မတန် တော်လှတဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ မိတ်ဆွေ မြန်မာပညာရှင်တွေ ထံက လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီ အစီအမံတွေဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး မြင်ကွင်းကနေ စစ်တပ် ပျောက်ကွယ် သွားတဲ့နောက်ပိုင်း ဆက်ပြီး အကောင်အထည် ဖော်နိုင်တဲ့ အရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အနာဂတ်မှာ ဆက်ပြီး ဆီလျော် သက်ဆိုင် နေမယ့် အရာတွေ၊ လက်တွေ့ အလုပ်ဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘီဘီစီ။ ။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ရှောင်၊ ဘယ်လို စီမံကိန်းတွေလည်း ဆိုတာ တိတိကျကျ ပိုပြီး ပြောပြနိုင်မလား။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ဟုတ်ကဲ့၊ အဓိက အားဖြင့်တော့ စီမံကိန်းကြီး နှစ်ရပ် ရှိပါတယ်။ ပထမတစ်ခုကတော့ ဒေါ်စု အစိုးရ အာဏာကို စပြီး ရလာခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ နောက်ပိုင်း ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲနိုင်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး စီမံကိန်း “Myanmar Sustainable Development Plan - MSDP” ဆိုတာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အစိုးရ သက်တမ်း ၅ နှစ်တာ ကာလ အတွင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေဟာ ဒီ စီမံကိန်းပါ မူဝါဒတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။

အစိုးရသက်တမ်း ကုန်ကာနီး အချိန်မှာတော့ ကိုဗစ် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ ကိုဗစ်ရဲ့ ရိုက်ခတ် သက်ရောက်မှု ဒဏ်က ကြီးမားပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ... ကိုဗစ်ကြောင့်ပဲ အသစ်အသစ်တွေကို ရည်မှန်းပြီး လုပ်ဆောင်ရ၊ လုပ်ပြီးသား အရာတွေကိုပဲ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရနဲ့ .... အကြံသစ် ဉာဏ်သစ် အခွင့်အလမ်း သစ်တွေလည်း ထွက်လာစေခဲ့ပါတယ်။

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ စီမံကိန်းသစ် တစ်စောင် ပြန်လည် ပြင်ဆင် ရေးဆွဲခဲ့ပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်ခင်လေးမှာပဲ စီမံကိန်းသစ် ရေးဆွဲ နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားရေး နလံထူ ခိုင်မာပြီး၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေ လုပ်ဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ စီမံကိန်းကို “Myanmar Economic Resilience and Reform Plan” ဆိုပြီး နာမည် ပေးထားပါတယ်။

၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ အဲဒီ စီမံကိန်းသစ် ရေးဆွဲတာ ပြီးဆုံးပါတယ်။ နောက်တစ်ရက်မှာပဲ အာဏာသိမ်းခံရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စီမံကိန်းသစ်ဟာ ပထမတစ်ခု MSDP နဲ့ ခပ်ဆင်ဆင် တူပြီး၊ ပိုကောင်းမွန်ပါတယ်။ ပိုပြီး ရဲဝံ့ပါတယ်။ ကျန်ခဲ့တဲ့ ၅ နှစ် မှာ ဘာတွေ မှားခဲ့ပြီး၊ ဘာတွေ မှန်ခဲ့လဲ ဆိုတာတွေ အပေါ် ဆန်းစစ် သုံးသပ်ချက်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။

ဒီ စီမံကိန်းအကြောင်း အများပြည်သူတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိခွင့် မကြုံလိုက်ရတော့ပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် လာမယ့် စာအုပ် အသစ်ဟာ ဒီ အကြောင်းတွေကို ရေးထားတာ ဖြစ်ပြီး ... လူတွေကို ပြောပြခွင့် ရမှာ ဖြစ်လို့ ကျွန်တော့် အနေနဲ့လည်း အတော်လေး စိတ်လှုပ်ရှားရပါတယ်။

ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းနဲ့ အထူးစီးပွားဇုန် စာချုပ်ကို တရုတ်နဲ့ကြား သဘောတူမှု အသစ် ရအောင် ပြန်လည် ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်, AFP

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းနဲ့ အထူးစီးပွားဇုန် စာချုပ်ကို တရုတ်နဲ့ကြား သဘောတူမှု အသစ် ရအောင် ပြန်လည် ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့

ဘီဘီစီ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ပါရှောင်။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီမံကိန်းကြီး တချို့ အပေါ် အများပြည်သူက စိုးရိမ်စိတ် ကြီးကြီးမားမား ရှိခဲ့တာတွေကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အသိသာဆုံးကတော့ မြစ်ဆုံ စီမံကိန်းလို့ ပြောနိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ ဒီတော့ မြန်မာအစိုးရနဲ့ နိုင်ငံခြား အစိုးရတွေကြား ရှိလက်စ သဘောတူမှုတွေ၊ စာချုပ်တွေထဲကမှ ရှောင့်အနေနဲ့ ကူညီပြီးတော့ ပြန်လည် ပြင်ဆင် ရေးဆွဲတာမျိုး၊ ပြန်လည် ပြင်ဆင် ရေးဆွဲဖို့ ရှောင့်ဘက် အကြံပြုတာမျိုးတွေ ရှိခဲ့ပါသလားခင်ဗျ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ .... ဒီ နေရာမှာလည်း ကျွန်တော်ထက်စာရင် အဓိက လုပ်ဆောင်ကြသူတွေဟာ ကျွန်တော့်ရဲ့ မြန်မာ လုပ်ဖော် ကိုင်ဘက်တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ သူတို့ကမှ အပေးအယူ အလျှော့အတင်းတွေ ပြန်လုပ်ရေး၊ အထမြောက်ရေးတွေကို မျက်နှာချင်းဆိုင် နဖူးတွေ့ ဒူးတွေ့ရင်ဆိုင်ပြီး လုပ်ဆောင်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဓိကကတော့ တရုတ်ရဲ့ ရပ်ဝန်းနဲ့လမ်းကြောင်း BRI ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း စီမံကိန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ “တရုတ်စီမံကိန်းကြီးတွေ” ဆိုပြီး ကျွန်တော်တို့ ရည်ညွှန်းခေါ်ပါတယ်။ ခင်ဗျားပြောတဲ့ မြစ်ဆုံ စီမံကိန်း ပါဝင်သလို၊ နောက်တစ်ခုကတော့ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိက်ကမ်းနဲ့ အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။

အရင် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် သဘောတူမှုတွေ အတိုင်းသာ ဆိုရင် ကျောက်ဖြူ စီမံကိန်းဟာ အတော်လေး ပြဿနာရှိနေပါတယ်။ အကြွေးနွံထဲ နစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒေါ်လာ တစ်ဆယ် ဘီလျံ ကျော်အောင်ကို ကြွေးတင်သွားမှာ ဖြစ်လို့၊ ပမာဏက ကြီးမားပါတယ်။ စီမံကိန်းက ကြီးမား ကျယ်ပြန့်လှပြီး အကြွေးဘယ်လို ပြန်ဆပ်ကြမလဲ ဆိုတဲ့ နေရာမှာလည်း တိကျ ခိုင်မာတဲ့ နည်းနာတွေ ရှိမနေပါဘူး။ မြန်မာ အစိုးရကို ငါးမြားချိတ်မှာ မိနေသလို ဖြစ်စေတဲ့ စီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။

သီရိလင်္ကာရဲ့ “ဟင်မ်ဘန်တိုတာ” “Hambantota” ဆိပ်ကမ်း သာဓကလည်း ရှိနေပြီး၊ ဆုံးရှုံးမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ တရုတ်ရဲ့ လက်ထဲပဲ နောက်ဆုံး ထိုးအပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ အတွက်လည်း ဒီ အန္တရာယ်က ရှေ့မှာ ကြိုစောင့်နှင့်ပြီး အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။ ကျောက်ဖြူ စီမံကိန်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျွန်တော်တို့ ဆန်းစစ် သုံးသပ် အပြီးမှာတော့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြောရပါတယ်။ “စာချုပ်မှာ ပြဿနာတွေ ရှိနေတယ် ... ပြန်လုပ်ဖို့ လိုတယ်” ဆိုတာတွေကို ဒေါ်စုကို ပြောတဲ့ အခါ၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ သူ့ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးနဲ့ ဒုဝန်ကြီးကို ဘေဂျင်းကို စေလွှတ်ပြီး စာချုပ်ပါ အချက်အလက်တွေကို ပြန်ညှိနှိုင်းပါတယ်။

ကြွေးမြီ ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလျံကနေ လက်နိုင်ခြေနိုင် တစ်ဘီလျံ အထိ လျှော့ချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပိုပြီး အရေးကြီးတာက ဆိပ်ကမ်းထိုးအပ်ရတဲ့ အချုပ်အခြာ ပြဿနာမျိုး ဘယ်တော့မှ ဖြစ်မလာမယ့် အာမခံချက် ရလာပါတယ်။ ဒီတော့ ကျောက်ဖြူဟာ ဒုတိယ ဟင်မ်ဘန်တိုတာ ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ အင်မတန်ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှု ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံတည်း အတွက် မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံတကာ အတွက်လည်း နမူနာကောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံသူတိုင်း “နိုး” ဆိုပြီး ပြောဖို့ လိုလာရင် ပြောရမှာ ဖြစ်ကြောင်း ၊ အောင်မြင်အောင်လည်း ပြောနိုင်ကြောင်း မြန်မာက လုပ်ဆောင်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ လက်ရှိ စစ်အာဏာပိုင်တွေဟာ မူလ အချက်တွေ အတိုင်း သူတို့ လုပ်ဆောင်မယ် ဆိုတာမျိုး တရုတ်ကို အချက် ပြနေပါတယ်။ ဒီ့အတွက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက် လူသိ သိပ်မများလှပေမယ့် အင်မတန် ထူးထူးခြားခြား အောင်မြင်ထားခဲ့တာဟာ ပြန်ပြီး နောက်ကြောင်းလှည့် သွားတော့မလားရယ်လို့ ကျွန်တော် အတော်လေး စိုးရိမ်မိပါတယ်။

လက်ရှိ အာဏာသိမ်း စစ်တပ်ကတော့ နိုင်ငံတကာမှာ မိတ်ဆွေ ကင်းမဲ့နေပြီး အထီးကျန်နေသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှားဘက် ခြေဦး လှည့်ပေမယ့် စီးပွားရေး အရ ဘာမှ လောက်လောက်လားလား အားကိုး မရနိုင်ပါဘူး။ ဒီတော့ တရုတ်ရဲ့ ဖိအားဒဏ်၊ တောင်းဆိုမှုဒဏ်တွေကို မြန်မာစစ်တပ် ခံနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒေါ်စုတုန်းကတော့ တရုတ်ရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို ပြန်ပြီး တွန်းထုတ် နိုင်ပါတယ်။ ဒီ့အတွက်လည်း စာချုပ်ပြင်နိုင်တဲ့ အထိ အောင်မြင်ခဲ့တာပါ။ ကျွန်တော်တို့ ဟာ “grab the victory from the jaws of defeat” ဆိုတဲ့ အင်္ဂလိပ်စကားပုံ လိုပဲမဖြစ်နိုင်ဘူး ထင်တာကို အောင်မြင်အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့ပေမယ့်၊ အခု အဲဒီ အောင်မြင်မှု နောက်ကြောင်းပြန် လည်သွားမှာကို ကျွန်တော် စိုးရိမ်မိပါတယ်။

စစ်တပ်နဲ့ကြား သဘောတူမှု ယူထားတဲ့ စီးပွားရေး စာချုပ်တွေ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအောက် ပယ်ဖျက်နိုင်တယ်လို့ ပါမောက္ခတာနယ် သတိပေး

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်, Sean Turnell

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ, စစ်တပ်နဲ့ကြား သဘောတူမှု ယူထားတဲ့ စီးပွားရေး စာချုပ်တွေ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအောက် ပယ်ဖျက်နိုင်တယ်လို့ ပါမောက္ခတာနယ် သတိပေး

ဘီဘီစီ။ ။ ဒီတော့ ရှောင်ရေ ... အခု စစ်ကောင်စီ ဘက်ကို ပြန်ကြည့်ရင်လည်း သူတို့ဟာ သူတို့ လက်ထဲ ရှိနေတဲ့ စာချုပ်စာတမ်းတွေ အတိုင်း နိုင်ငံတကာ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ကြား ဆက်ပြီး အကောင်အထည် ဖော်နေကြတာတွေလည်းပဲ ရှိပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင်နေတာတွေဟာ တချိန်ကျရင်ရော နောက်ကြောင်းပြန် ပြောင်းလဲ နိုင်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်လား။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်အာဏာပိုင်တွေဟာ ရှိသမျှ စာချုပ်တွေ အတိုင်း ဆက်လုပ်နေတာက ပြဿနာပါ။ အထူးသဖြင့် သယံဇာတ တူးဖော် ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍပိုင်းတွေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတ်သတ္တု တူးဖော်တဲ့ မိုင်းတွင်း လုပ်ငန်းတွေမှာ၊ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ဆိုတဲ့ စွမ်းအင်လောင်စာ တူးဖော်ရေးတွေမှာ၊ စစ်တပ်ဟာ ဆက်ပြီး လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ဒီတော့ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက် ပျက်စီးတဲ့ ရေရှည်ပြဿနာကြီးက တစ်ဘက်၊ စစ်တပ်ရယူထားတဲ့ ညံ့ဖျင်းတဲ့ သဘောတူညီချက်ကို လာမယ့် အနာဂတ်မှာ နောက်ကလိုက် ဖြေရှင်းရမှာက တစ်ဘက် ... ပြဿနာတွေက များလှပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ နိုင်ငံတကာဘက်ကိုလည်း ကျွန်တော် အလေးထား ပြောချင်တာ ရှိပါတယ်။ အခုအချိန်ဟာ စစ်တပ် အနေနဲ့ ကူရာကယ်ရာမဲ့ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် သူတို့ဟာ လာသမျှသူကပေးတဲ့ ရသမျှ စာချုပ်တွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲသလို ညံ့ဖျင်းတဲ့ သဘောတူမှု စာချုပ်တွေကို အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စေတဲ့၊ လူတွေကို ထိခိုက်စေတဲ့ “နော့ရှပ်စ် ဒီးလ် noxious deal” ရယ်လို့ ညွှန်းဆို ခေါ်ဝေါ် လေ့ရှိပြီး၊ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအောက်မှာ အဲဒီ စာချုပ်မျိုးတွေကို ပယ်ဖျက်ခွင့်၊ ပြင်ဆင်ခွင့် ရှိပါတယ်။

ဒီတော့ လက်ရှိ စစ်တပ်နဲ့ကြား အပေးအယူတွေလုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ကျွန်တော် သတိပေးချင်ပါတယ်။ စစ်တပ်နဲ့ကြား ခင်ဗျားတို့ လုပ်ဆောင်နေတာတွေဟာ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေကို ဖောက်ဖျက်တဲ့ အချက်မျိုးတွေ ပါဝင် နေတဲ့ အတွက် တချိန်ကျရင် ဒီ ပြဿနာတွေ အတွက် တာဝန်ယူ ဖြေရှင်း ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရှောင်လွှဲနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

အာဏာသိမ်း စစ်တပ်နဲ့ စီးပွားရေးအရ ဆက်ဆံမှာလား ဆိုတာကို သတိကြီးကြီးထား ဆင်ခြင်သုံးသပ်ကြဖို့ နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူတွေကို ကျွန်တော် ပြောချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက သိက္ခာရှိ လုပ်ငန်းကြီးတွေလည်း အခုအချိန်မှာ ကိုယ်ရှိန်သပ်လို့ မြန်မာပြည် အပြင်ဘက် ထွက်နေခဲ့ကြပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အာဏာသိမ်း နောက်ပိုင်းကာလမှာ နိုင်ငံတကာရဲ့ တိုက်ရိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကဏ္ဍဟာ လုံးဝ ရပ်တန့် ပြိုလဲသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေ အပါအဝင် အာရှ ဒေသတွင်း လုပ်ငန်းတချို့ကတော့ စစ်တပ်နဲ့ လက်တွဲ လုပ်ဆောင်နေကြမြဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ အနေနဲ့ သတိကြီးကြီး ထားဖို့ ကျွန်တော် ပြောချင်ပါတယ်။ စစ်တပ်နဲ့ ဘယ်လို သဘောတူမှုတွေ ယူထား ယူထား ... ရေရှည်မှာတော့ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေတွေအောက်မှာ ခင်ဗျားတို့ရထားတဲ့ သဘောတူမှုတွေ စာချုပ်တွေဟာ ကောင်းကောင်းကြီး ပျက်ပျယ် သွားနိုင်ပါတယ်။

ဘီဘီစီ။ ။ ရှောင်ရေ ... ကျွန်တော် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရ NUG က တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ စကားပြောတဲ့ အခါ ရှောင်ရဲ့ အမည်လည်း စကားဝိုင်းမှာ ပါလာတတ်ပါတယ်။ သူတို့က ရှောင့်ကို ကြားကာလ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ အကြံပေး အဖြစ် ရည်ညွှန်း ပြောဆိုပါတယ်။ အဲဒီ နေရာအတွက် ဘာတာဝန်တွေ ယူထားရပါသလဲ ခင်ဗျ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ကျွန်တော် အဓိက လုပ်ဆောင် ပေးတာကတော့ အရင်က ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ဖူးတယ် ဆိုတာကို သူတို့ကို ပြန်လည် ပြောပြတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် အစောပိုင်းမှာ ပြောခဲ့သလို ကျွန်တော်တို့ အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ကြတဲ့ စီးပွားရေး စီမံကိန်းတွေဟာ ဘယ်နေရာတွေမှာ အောင်မြင်လဲ၊ ဘယ်နေရာတွေမှာ မှားယွင်းသလဲ ဆိုတာတွေကို ကျွန်တော်တို့ ဆန်းစစ် သုံးသပ် ထားကြပါတယ်။ ဒီ အတွေ့အကြုံတွေကို ကျွန်တော် NUG နဲ့ မျှဝေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အထူးသဖြင့် စီးပွားရေး စီမံကိန်းတွေ အကောင်အထည် ဖော်ရာမှာ ဗျူရိုကရေစီ ကြိုးနီစနစ် ယန္တရားနဲ့ ဘယ်လို ညှိနှိုင်းရသလဲ ဆိုတာမျိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ဗဟိုဘဏ်နဲ့ကြား ဘယ်လိုမျိုးတွေ ဆက်ဆံခဲ့ရလဲ၊ ညှိနှိုင်း အဖြေရှာခဲ့ရသလဲ ဆိုတာတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးနယ်ပယ်က သူတွေနဲ့ ကျွန်တော် ထိတွေ့ ဆက်ဆံခဲ့ဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကိုလည်း ကျွန်တော် ပြန်လည် မျှဝေ ပေးပါတယ်။

ကျွန်တော်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုက ကြီးမားလှတယ် မဆိုနိုင်ပါဘူး။ ဒါဟာ ကောင်းတဲ့ အချက် အနေနဲ့ ပြောတာဖြစ်ပါတယ်၊။ နွေဦးဖွံ့ဖြိုးရေး ဘဏ်အတွက် လုပ်ဆောင်နေသူတွေ၊ ကြားကာလ ဗဟိုဘဏ်အတွက် တာဝန်ယူထားသူတွေဟာ လုံးဝ မျိုးဆက်သစ်တွေ ဖြစ်ပြီး၊ အင်မတန် တော်တဲ့သူတွေ၊ ထူးချွန် ထက်မြက်သူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ခေတ်သစ် ငွေကြေး ကဏ္ဍပိုင်း ဘယ်လို ရှိသလဲ၊ ဘယ်လိုတွေ လှုပ်ရှားနေသလဲ ဆိုတာတွေ အပေါ် အသေအချာ နားလည် သိမြင်သူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ခရစ်ပ်တို ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေး စနစ် ဖော်ဆောင်တယ် ဆိုတာမျိုးက အကောင်းဆုံး သက်သေပါပဲ။ ဘယ်လောက် ခေတ်မှီလိုက်သလဲ၊ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာကြီးကို သိမြင် နားလည် သဘောပေါက်ကြသူတွေ ဖြစ်လဲ ဆိုတာ သိသာ ထင်ရှားလှပါတယ်။

ကျွန်တော်က ဟိုနား ဒီနား ကိုယ့်ရဲ့ အမြင် ပြောရတာမျိုး လောက်ပဲ ကူညီရတာပါ။ သူတို့အတွက် လိုအပ်ချိန်တိုင်း မှာတော့ ရှိနေပေးမယ့် အကြံပေး တစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ တော်လှန်ရေးကြီးဟာ မျိုးဆက်သစ်တို့ရဲ့ တော်လှန်ရေးကြီး ဖြစ်တယ်ဆိုတာ တခြားနေရာတွေမှာ အသာထားဦး ကျွန်တော် ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ စီးပွားရေးပိုင်းကို ကြည့်ရင်ပဲ အင်မတန် သိသာ နိုင်ပါတယ်။ အကြံသစ် ဥာဏ်သစ်တွေနဲ့ စွမ်းအားပြည့် လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ မျိုးဆက်သစ်တွေ အပေါ် ကျွန်တော် အင်မတန် ဂုဏ်ယူ လေးစားရပါတယ်။

ဘီဘီစီ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်း တဟုန်ထိုး ကျဆင်းသွားပြီလို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ် အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ ငွေကြေး အဖွဲ့အစည်းတွေက ထောက်ပြကြပါတယ်။ ဒီတော့ စစ်တပ် အပေါ် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုမျိုးတွေ ပစ်မှတ်ထား ချမှတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခြေခံ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအပြင်၊ အခြေခံလူထု ငတ်မွတ်ခေါင်းပါး ခြင်းကနေ အကာအကွယ်ရနိုင်အောင်ရော ဘာတွေ လုပ်ဆောင် သင့်ပါသလဲ။

ရှောင်တာနယ်။ ။ ပထမဆုံး စပြီး မျက်မှောက်ပြု နားလည် သိမြင်သင့်တဲ့ အချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ ပြဿနာ ဆိုတာ လူ့ပယောဂကြောင့် ဖြစ်ရတာ ဆိုတဲ့ အချက် ဖြစ်ပါတယ်။ လူက ဖန်တီးတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ ဆိုးရွားလှတဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှု အမှားအယွင်းကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

တိုင်းပြည်ရဲ့ ရင်းမြစ်မှန်သမျှကို ခွဲဝေ သုံးစွဲရာမှာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး ... လူမှုဘဝ အဆင့်အတန်း ဖွံ့ဖြိုးရေးတို့မှာ သုံးစွဲမယ့် အစား စစ်တပ်လက်ထဲကိုပဲ ဦးတည်သွားနေတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ “productive capacity” လို့ ခေါ်တဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားက ရသမျှဟာ တိုင်းပြည် ကြီးပွားရာ ကြီးပွားကြောင်း ဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။ ဒီတော့ ဘာကို စလုပ်ရမလဲ ဆိုရင် ကျွန်တော် ယုံကြည်တာကတော့ စစ်တပ်ထံ နိုင်ငံရဲ့ ရင်းမြစ်တွေ စီးဝင်နေတာကို ရပ်တန့်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း အနေနဲ့လည်း ဒီ အပေါ်ကိုပဲ အလေးထား လုပ်ဆောင် ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံထဲ ချမှတ်တဲ့ ပိတ်ဆို့မှု ဆန်ရှင်တွေ အကြောင်း ပြောပြီဆိုရင်၊ စစ်တပ် ကျူးလွန်သမျှကို စိတ်ဆိုးပြီး လုပ်တာ ... စစ်တပ် အနေနဲ့ ဆက်ပြီး မကျုးလွန်တော့ပဲ အပြုအမူတွေ ပြောင်းလဲ လာအောင် လုပ်တာဆိုပြီး မမှတ်ယူ သင့်တော့ပါဘူး။ စစ်တပ်ကို ပြောင်းလဲပေးပါ ဆိုတဲ့ သတင်းစကားကို ဆန်ရှင်တွေကနေ တဆင့် ပါး နေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ စစ်တပ်ကလည်း တစ်သက်လုံး ပြောင်းလဲပေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ဒီတော့ ဆန်ရှင်ဆိုတာ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက စစ်တပ်ရဲ့ တတ်နိုင်စွမ်းအား capacity ကို ဝိုင်းပြီး လျှော့ချကြရတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ပိတ်ဆို့မှုရဲ့ ရည်မှန်းချက်က စစ်တပ် ပြောင်းလဲလာမလား ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ လုပ်ဖို့ မဟုတ်ပဲ၊ စစ်တပ်ရဲ့ တတ်နိုင်စွမ်း လုပ်နိုင်စွမ်းတွေကို လက်တွေ့ လျှော့ချပစ်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် တိုင်းပြည်ရဲ့ ကုန်ထုတ် စွမ်းအား ကျဆင်းသလို၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်လည်း သူတို့ လိုအပ်တဲ့ စစ်လက်နက် ဆိုင်ရာ ပစ္စည်းတွေကို ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း မရှိ ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီတော့ တရုတ်၊ ရုရှားတို့ထံက လိုက်ဝယ်တဲ့ အခါ ဟိုကလည်း ခိုင်မာတဲ့ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးကို တောင်းခံပါတယ်။ ရုရှားဆို ရွှေနဲ့ ပေးချေဖို့ ပြောပါတယ်။ ဒီတော့ မြန်မာစစ်တပ်မှာ နိုင်ငံခြားငွေ လိုပါတယ်။ တိုင်းပြည်ကို မြန်မာ စစ်တပ် ဖျက်စီးနေတာ ရပ်စေချင်တယ် ဆိုရင် မြန်မာ စစ်တပ်လက်ထဲ နိုင်ငံခြားငွေ ရောက်မသွားအောင် နိုင်ငံတကာ အနေနဲ့ ဆထက်တပိုး ဝိုင်းပြီး ပိတ်ဆို့ဖို့ လိုပါတယ်။

ဥပမာ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေး ရန်ပုံငွေ အဖွဲ့ IMF ဆိုရင်လည်း မြန်မာနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ရန်ပုံငွေ ဒေါ်လာ သန်းထောင်ချီ ရှိတာကို အာဏာသိမ်း စစ်တပ်လက်ထဲ မရောက်စေပဲ၊ အဝေးမှာ ထိန်းသိမ်း ထားလိုက်ပါတယ်။ ဒီနည်းတူပဲ တခြား နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဘဏ်စနစ်တွေ အနေနဲ့လည်း စစ်တပ်ထံကို ငွေကြေးတွေ ဆက်ပြီး စီးဝင် မနေအောင် ခုထက် ပိုပြီး ပိတ်ဆို့ တင်းကျပ်တာတွေ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီ ကဏ္ဍမှာ ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ပြီ ဆိုရင် တခြားနေရာတွေမှာလည်း အပြောင်းအလဲတွေ၊ တိုးတက်မှုတွေ နောက်ဆက်တွဲ ရလာပါလိမ့်မယ်။