Her seiclo Paul a Gareth i ddathlu Antur Waunfawr yn 40

Mae Paul Lewis a Gareth Griffiths wedi seiclo 40 milltir i ddathlu pen-blwydd deugain oed Antur Waunfawr, y fenter sy'n eu cefnogi.

Sefydlwyd y fenter gymdeithasol sy’n darparu hyfforddiant a chyfleoedd gwaith i bobl ag anableddau dysgu yn eu cymuned yn 1984.

Mae Paul o Benygroes wedi gweithio i Antur Waunfawr ers ei sefydlu, ac fe ymunodd Gareth o Gaernarfon rhyw ddegawd yn ddiweddarach.

Cymru Fyw aeth i sgwrsio gyda'r ddau draw yn Beics Antur yng Nghaernarfon lle maen nhw'n gweithio, cyn ac ar ôl eu her ar 12 Ebrill.

Tra mae'r ddau'n cyfarch cwsmeriaid sydd wedi dod draw i’r siop i brynu neu logi beic, Jack Williams, Swyddog Beics Antur sy'n sôn am y syniad tu ôl i’r her:

“I ddathlu pen-blwydd Antur Waunfawr yn 40 ’dan ni wedi dod i fyny efo sialens seiclo 40 milltir efo’r hogia’. Felly Paul Lewis a Gareth Griffiths ydi’r unigolion sy'n cael eu cefnogi gan Antur Waunfawr, wedyn mae yna bedwar aelod o staff sef fi, Tom, Ian a James yn seiclo hefo nhw o amgylch Yr Wyddfa.

“Mi fyddwn ni’n dechra’ o Borth yr Aur lle mae siop Beics Antur, yna mynd o amgylch Y Foryd i fyny tuag at Waunfawr a phasio safle Antur Waunfawr, yna mynd tuag at Beddgelert, Pen-y-Gwryd, lawr i Llanberis ac yna yn ôl i Gaernarfon.

“Y bwriad oedd trio cael staff sy’n brofiadol yn beicio ond hefyd unigolion sy’n cael eu cefnogi gan Antur Waunfawr er mwyn ei ’neud o’n sialens i bawb. Mae seiclo yn sialens i bob un ohonan ni."

 hithau’n amser paned o’r diwedd, Paul a Gareth sy'n trafod paratoi a hyfforddi ar gyfer yr her dan arweiniad Jack.

Paul: “Dwi ’di bod yn hyfforddi, dwi wedi seiclo i Bwllheli o’r blaen. Dwi’n seiclo ar ddyddiau Sadwrn fel arfar."

Gareth: “Dwi’n arfar seiclo i gwaith. Dwi wedi bod heibio Fron Goch ac o amgylch Y Foryd hefyd, a wedi testio’r beics fyddwn ni’n ddefnyddio i Felinheli.

“Dwi’n licio mynd i fyny at Waterloo Port a Felinheli ffor’na ar ddyddiau Sul. Fydda i’n icio mynd fy hun. Mae’n braf.”

Sut hyfforddwr ydy Jack?

Gareth: “Mae o’n dda iawn. Fasa’n cael 12 allan o 10!”

Mae Paul yn cytuno gyda Gareth. “Mae Jack reit dda,” meddai. “Mae o’n dda yn trwsio beics hefyd.”

Yn ôl Paul a Gareth, mae yna fanteision dros ddefnyddio beiciau trydan i gyflawni her o’r fath, yn enwedig wrth ddringo a disgyn hyd elltydd serth o amgylch ardal Yr Wyddfa.

Gareth: “Beics letrig coch ’dan ni’n iwsho. Mae’n grêt gallu defnyddio letrig i fynd fyny yr allt. ’Dan ni wedi bod yn ymarfer newid gêr, freewheelio ar fflat, defnyddio trydan ar gyfer elltydd a ’dan ni’n gwybod be’ i ’neud wrth gyrraedd traffig.

Paul: “Dwi’n mynd fatha Concorde a fi ydy’r hyna’ sy’n ’neud o. Dwi’n 60 flwyddyn yma! Dwi’n edrych ymlaen at fory.”

Mae Gareth yn tynnu coes ei gyd-weithiwr a’i ffrind: “Fydd Paul angen batri sbâr!”

Ydy’r ddau'n nerfus at yr her?

Paul: “Na, fydd o’n iawn bydd. Noson iawn o gwsg heno a fydd o’n iawn.”

Gareth: “Fyddwn ni’n gwatsiad ar ôl ein gilydd.”

Erbyn heddiw mae Antur Waunfawr yn cyflogi dros 100 aelod o staff ac yn cefnogi dros 65 o oedolion gydag anableddau dysgu.

Gweledigaeth R. Gwynn Davies yn 1984 oedd cynnig gwaith go-iawn gyda phwrpas i bobl ag anableddau dysgu. Cyn hynny, derbyn gofal a gwaith mewn canolfannau arbennig oedd yr arferiad i bobl ag anableddau dysgu.

Ddeugain mlynedd yn ddiweddarach ac mae Caergylchu, siop ddodrefn y Warws Werdd, Beics Antur, caffi Blas y Waun, siop grefftau a sawl elfen arall yn cynnig ystod eang o brofiadau gwaith a hyfforddiant.

Dros y pedwar degawd diwethaf mae Paul wedi cael ei gyflogi i wneud pob math o waith i’r Antur; o arddio i ailgylchu, o drwsio beics i gynhrychu seidr.

Paul: “Erbyn heddiw, ar safle’r Antur yn Waunfawr ydw i fwya’, fel caretaker ac yn y gerddi. Dwi’n gweithio yna efo Dewi, rheolwr y safle. Fydda i’n torri gwair, tynnu chwyn a sortio bins. Bach o bob dim.”

Mae Gareth hefyd wedi derbyn amrywiaeth o waith gyda’r fenter ers ei ddiwrnod cyntaf 30 mlynedd yn ôl yn 19 mlwydd oed:

“Dwi’n gweithio bedair diwrnod i’r Antur ar hyn o bryd; yn Beics Antur am ddau ddiwrnod ac yn ailgylchu y ddau ddiwrnod arall,” meddai Gareth.

“O’n i arfar gneud feincia’ picnic a byrdda’ adar pan neshi gychwyn yma. Dwi’n Jack of all trades. Dwi wedi ’neud pottery hefyd. A plannu bloda’.

“O’n i’n arfar torri gwair i bobl yn pentra’ Waunfawr hefyd, gwerthu bloda’ a gweithio yn y caffi. Dwi wedi gweithio yn Warws Werdd hefyd.

“Dwi’n licio bob math o waith. Mae’n braf gweld cyd-weithwyr. ’Dan ni’n dod ymlaen yn dda.”

Mae Paul yn cytuno gyda’i ffrind a’i gyd-weithiwr, er bod peth dadlau rhwng y ddau am bwy ydy’r garddwr gorau:

“Mae Gareth yn foi da. ’Dan ni gyd yn helpu ein gilydd,” meddai Paul.

“Ond fi ydi’r garddwr gora’. ’Dan ni’n tyfu tatws, moron, pys a ffrwytha’. Wedyn gwerthu y ffrwytha’ a ’dan i’n ’neud seidr."

Gareth: “Neshi brynu ’chydig bach o’r seidr i fynd adra, oedd o’n gry'. Mae’n rhoi llygada mul i chdi! Ga i ddim seidr cyn y ras feics ’de neu fyddai’n sâl.

Beth ydy trefn arferol y ddau yn Beics Antur?

Gareth: “’Dan ni’n trwsio beics, llnau, trwsio pynctiar, newid tsiaen, newid olwyn...”

Paul: “’Dan ni’n licio siarad efo’r cwsmeriaid, cymryd bookings a ffonio i ddeud os ydy’r beics yn barod a faint o’r gloch i ddod i’w nôl nhw.

“’Dan ni’n cael chips ar ddydd Gwener fel arfar ond sandwijis fory (ar ddiwrnod yr her).”

Yn ôl Paul a Gareth, roedd seiclo deugain milltir o amgylch Yr Wyddfa yn “brofiad gwych” er yn heriol ar adegau. Dyma gasgliad o luniau o’r diwrnod.

Hefyd ar y diwrnod, fe seiclodd staff a nifer o unigolion eraill sy’n cael eu cefnogi gan Antur Waunfawr o Gaernarfon i'r Felinheli er mwyn nodi’r pen-blwydd arbennig.

Gareth: “Dwi’n edrych ymlaen at seidr bach yn tŷ rŵan!”

Paul: “Dwi am fynd i siopio yn Co-op a chael trît.”

Ond ar ôl dad-flino o’r her, mae’r ddau’n edrych ymlaen at ddigwyddiadau eraill fydd yn cael eu cynnal i ddathlu carreg-filltir Antur Waunfawr gan gynnwys Gŵyl Fai arbennig.

Paul: “Dwi’n joio fy hun yn gweithio yn Antur ac yn edrych ’mlaen at Gŵyl Fai.”

Gwrandewch ar Aled Hughes yn sgwrsio gydag ambell un fu'n beicio ac a ddaeth i gefnogi ar BBC Sounds.