Яхши хабар: Америка Ковид вакцинаси қарийб 95 фоиз самарали чиқди – Коронавирус, янгиликлар

АҚШ компанияси "Moderna"нинг бошланғич маълумотларига кўра, у ривожлантираётган янги вакцина касалликдан 95 фоиз ҳимоя қилади.

"Moderna" вакцинаси натижалари "Pfizer" вакцинасиники билан деярли бир хил бўлган ва вакцина пандемиянинг тугашига ёрдам беришига бўлган ишончни орттирган.

Ҳар икки компания ҳам вакцинани ишлаб чиқишда юқори даражада инноватив ва экспериментал ёндашган.

"Moderna" натижалар чиққан кунни "буюк кун" деб атаган ва келгуси бир неча ҳафтада уни амалда қўллаш бўйича расмий рухсат олиш учун ариза берилишини билдирган.

Шунга қарамай, булар ҳозирча бошланғич маълумотлар, муҳим саволларга жавоб беришга ҳали эрта.

Қанчалик наф берган?

Вакцина синовида АҚШдан 30000 одам қатнашган. Уларнинг ярми тўрт ҳафта оралатиб икки дозада эмланган. Қолган ярмига эса вакцина бўлмаган оддий плацебо қилинган.

Таҳлиллар 95 кишида Ковид 19 симптомлари қайд этилишига асосланади.

Уларнинг атиги бештаси вакцина қабул қилганлар, қолган тўқсонтаси бўш инъекцияни олганлардир. Компания вакцина 94.5 фоиз ҳимоя қилишини айтмоқда.

Берилган маълумотлар, шунингдек, синовларда 11 та оғир даражадаги Ковид ҳолатлари бўлгани, аммо эмланганларнинг бирортасида бундай бўлмаганини кўрсатмоқда.

"Умумий самарадорлик эътиборга лойиқ... бу жуда буюк кун" дейди "Moderna"нинг бош тиббий раҳбари Тал Закс.

Нима номаълум?

Биз ҳозирча ҳосил бўлган иммунитет қанча давом этишини билмаймиз, бунинг учун узоқ вақт эмланганлар кузатувда бўлиши керак.

Ковид 19 сабабли энг кўп ўлим кузатиладиган кексаларда вакцина қанчалик самара бериши ҳам ҳали маълум эмас.

Аммо жаноб Закснинг Би би сига айтишича, уларнинг маълумотлари ҳозиргача вакцина "ёшга қараб кучини йўқотишини кўрсатмаяпти".

Шунингдек, вакцина одамларнинг шунчаки оғир касал бўлиши олдини оладими ёки улар вирусни бошқага юқтиришини ҳам чеклайдими - бу ҳам ҳозирча маълум эмас.

Бу саволларнинг жавоблари вакцинанинг қанчалик қўлланишига таъсир қилади.

У қанчалик хавфсиз?

Бирор жиддий ножўя таъсирлари бўлгани маълум қилинмади, аммо ҳеч нарса, ҳатто парацетамол ҳам 100 фоиз хавфсиз бўлмайди.

Айрим иштирокчиларда инъекциядан сўнг қисқа муддатли чарчоқ, бош оғриғи кузатилган.

"Булар вакцина ишлаётгани ва яхши иммунитет ҳосил қилаётганини кўрсатувчи белгилардир", дейди Лондон Империал коллежидан профессор Питер Опеншоу.

Бу вакцинанинг "Pfizer" вакцинасидан фарқи нимада?

Ҳар икки вакцина ҳам вируснинг генетик кодининг бир қисмини иммунитетни уйғотиш учун инъекция қилишга асосланиб ишлаб чиқилган.

Бошланғич маълумотлар ҳар икки вакцина самарадорлиги жуда ўхшашлигини кўрсатган: "Pfizer" вакцинаси 90 фоиз, "Moderna"ники 95 фоиз натижа.

Аммо ҳар иккисининг ҳам синовлари ҳамон давом этяпти, кейинчалик бу рақамлар ўзгариши мумкин.

"Moderna" вакцинасини сақлаш нисбатан осонроқ, уни минус 20 даражада олти ойгача одатий стандарт музлатгичда бир ойгача сақласа бўлади.

"Pfizer" вакцинаси учун эса ўта совуқ, тахминан минус 75 даражалик муҳит керак. Оддий музлатгичда 5 кунгача сақланади.

Россия ишлаб чиқараётган Спутник V вакцинаси эса жуда эрта маълумотларга кўра, 92 фоиз эффект берган.

Қачон менгача етиб келади?

Бу сизнинг дунёнинг қаерида яшашинги ва ёшингизга боғлиқ.

"Moderna" билдиришича, келгуси ҳафталарда рухсат олиш учун АҚШ расмий идорасига ариза берилади. АҚШнинг ўзида бу йил 20 миллион доза чиқарилиши кутилмоқда.

Компания келаси йил дунёга бир миллиард доза етказиб беришни умид қилмоқда ва бошқа мамлакатлардан ҳам вакцинани ўз ҳудудларида қўллаш учун рухсат сўраш режаланган.

Британия ҳукумати ҳозир "Moderna" билан музокаралар олиб боряпти. Унинг вакцинаси Британия буюртма берган олти вакцина орасида ҳозирча йўқ.

Британия иммунизация аввал кексаларда ўтказилиши бўйича режасини ишлаб чиққан.

"Moderna" РНК вакцинани яратган, бу шуни билдирадики, коронавирус генетик кодининг бир қисми танага юборилади.

У вирус оқсилларини синтезлай бошлайди, аммо бу бутун вирус эмас, аммо иммун тизимини уйғотиш ва ҳужум қилишга ўргатиш учун кифоя қилади.

У танани коронавирусга қарши кураша олиши учун ҳам антитаначаларни ва ҳам Т ҳужайраларни ишлаб чиқаришга ўргатади.

Бу вакцинага муносабат қандай бўляпти?

"Moderna"нинг бу янгилиги жуда ҳаяжонли ва келгуси ойларда вакциналар бўйича бир неча яхши вариантлар пайдо бўлишига ишончимизни мустаҳкамлади", дейди Лондон Империал коллежидан проф. Питер Опеншоу.

"Бизга пресс релизларда берилган маълумотлардан кўра батафсилроқ маълумотлар керак, аммо бу эълон умумий оптимистик руҳга яна бир туртки берди", дейди у.

Оксфорд университетидан профессор Труди Ланг шундай дейди: "Pfizer" ўтган ҳафта эълон қилган натижалар билан бир хил натижа кўрсатган бошқа бир вакцианинг пайдо бўлиши жуда яхши янгилик."

"Булар, шунингдек, жараёндаги таҳлиллар. Эмланган кўнгиллар орасидан ушбу статистикани янада аниқлаштирувчи ҳолатлар бўлган ва бу гуруҳга кимлар эмлангани ва кимларга плацебо берилганини аниқлашга имкон беради."

BBCUZBEK.COM билан Telegram орқали +44 7858860002 номери билан боғланинг.

Telegram каналимиз: https://t.me/bbcuzbek