Россия: Путин пропагандаси учун ишлатилаётган болалар - Rossiya Ukraina Yangiliklar Янгиликлар

"Вагнер" ёлланма жангарилар гуруҳи Украинадаги энг қақшатқич жанглар бораётган Бахмут шаҳрида урушар экан, гуруҳ раҳбари Евгений Пригожиннинг яқинларидан бири босиб олинган ҳудудларда одамларнинг онги ва қалби учун жанг қилмоқда.

Александр Малкевич 2022 йилдан буён босиб олинган Украина ҳудудларида россияпараст ТВ каналларни очиш ва юритиш билан машғул.

Алоқадор мавзулар:

Пригожин билан алоқалари орқали бу медиа корчалон Россия таъсирини Африкадан тортиб АҚШгача бўлган ҳудудларда ёйиш учун астойдил ғайрат қилмоқда. У дезинформация тарқатганлик учун Ғарб санкцияларига ҳам тушди.

Расман, Малкевичнинг иши Пригожиннинг она шаҳри бўлмиш Питербургда давлат телеканалини бошқаришдир. Аммо 2022 йил ёзида у Украинанинг босиб олинган ҳудудларига кўчди ва Херсон шаҳрини ўзига қароргоҳ қилди.

Унинг асосий вазифаси уруш бошлангандан бери эгалланган ҳудудларда россияпараст телестанцияларни ташкил этишдир. У Херсонда Таврия ТВ, Мелитополда За ТВ, Донецкда Мариупол 24 каналини очди.

Каналлар Кремл белгилаб берган пропаганда чизиғидан чиқмайди. Масалан, яқинда Таврия ТВ узатган кўрсатувда Москванинг Украинага бостириб киришни оқлаш учун келтирган баҳонаси янгради. "Россия президенти Владимир Путин махсус ҳарбий операция мажбуриятдан ташланган қадам бўлгани, Москвада бошқа йўл қолмаганини айтди. Бундай хавфсизлик таҳдидларида бошқа илож ҳам қолмайди", дейилади кўрсатувда.

Малкевич йўлиқаётган асосий ўткир муаммо унинг каналларида ишлашни истайдиган ва ишлай оладиган одамлар етишмаслигидир.

Ходимларни ўқитиш учун у Херсонда "Медиа мактаби" очди. Ўзи эса маҳаллий университетдаги журналистика факультетига декан бўлиб олди ва босиб олинган ҳудудларда журналист бўлиб ишловчилар учун дарслик ҳам ёзди - "Янги ҳудудлар учун ҳақиқий Россия журналистикаси"

Унинг айрим талабалари хали юридик жиҳатдан муомала ёшига етмай телеканалларга ишга олинган. За ТВ ва Таврия ТВ да ишлаётган икки мухбирнинг ёши 16 да. Би-би-си бу икки қизнинг ёши кичиклиги сабабли исмларини ошкор қила олмайди.

Аммо Малкевичнинг Херсондаги умри қисқа экан. Херсон Украина кучлари томонидан ноябрь ойида қайтариб олинишидан сал олдин у ускуналарию ходимларини олиб шаҳардан қочди. Улар қочаётганда ўққа тутилдилар, ходимларидан бири (рус журналисти ва собиқ ФСБ ходими) ўлди.

Ўсмир мухбирлардан бири отишмада яраланган ва кейинроқ Кремлда бўлиб ўтган тантанали маросимда президент Путин томонидан «Жасорат» ордени билан тақдирланган.

Малкевич биринчи марта 2018 йилда RIA FAN томонидан АҚШда яратилган USA Really веб-сайтини ишга туширганида танила бошлади. RIA FAN эса ўз навбатида Вагнер раҳбари Евгений Пригожин билан боғлиқ пропаганда ва дезинформацион ОАВнинг кўзга кўринган биридир.

RIA FAN Пригожиннинг Санкт-Петербургдаги офисларда туриб, ижтимоий тармоқлар ва интернетда кремлпараст қарашлар тарқатувчи машҳур "троллар фабрикаси"дан ўсиб чиққан.

Аммо USA Really иш бермади ва Малкевич қисқа муддатга ҳибсга олинди ва АҚШ расмийлари томонидан сўроқ қилинди, кейин эса "Пригожиннинг глобал таъсир операцияларига ёрдам бергани" учун санкцияга тушди.

USA Really ишга тушганидан бир йил ўтгач, Малкевич Санкт-Петербургга қайтди ва у ерда Евгений Пригожинга алоқадор пиар ходим билан яна бир тарғибот ишини бошлади.

Миллий қадриятларни ҳимоя қилиш жамғармаси гўё жамоат фикрини ўрганиш учун Максим Шугалей исмли одамни Ливияга юборди. Би-би-си суриштирувига кўра, ўтган йили худди шу шахс Россиянинг Мадагаскардаги президентлик сайловларига аралашувида иштирок этган, ўшанда бир номзодга пул тўла чамадон таклиф қилингани хабар қилинганди.

Шугалей Ливияда қилган ишларидан бири, марҳум президент полковник Муаммар Қаддофийнинг ўғли Сайф ал-Ислом Қаддофий билан учрашганидир. Кўп ўтмай, 2019 йил май ойида у Пригожин номидан Ливиядаги ички ишларга аралашганликда гумонланиб ҳибсга олинган.

Ливиялик разведка зобитларидан бири Би би сига шундай деди: "Агар Россияга қўйиб берилганда эди, Сайф Қаддофий Триполидаги машҳур Шаҳидлар майдонида ғалаба нутқини сўзлаган бўларди".

Шугалей 2020 йил декабрь ойида озод этилган ва ўз интервьюсида Пригожин Триполига "бир неча минг жангари" юборгани учунгина озод этилганини айтган.

Малкевич пропаганда фонди раҳбари сифатида Америка сиёсий гуруҳларига кириб боришга урингани учун Қўшма Штатларда 18 ойга қамалган рус агенти Мария Бутинанинг озод этилиши учун ҳам кампания олиб борди.

Бутина Россияга қайтиб, фонднинг «мутахассис»ига айланди, Шугалей Ливия асирлигидан қайтгач эса, Малкевич ўрнига фонд раҳбари бўлди.

Аммо Малкевичнинг Пригожин ташкилотлари билан алоқалари сақланиб қолди. Масалан, унинг RIA FAN учун "Бир дақиқа" деб номланган видео дастури камида 2022 йил сентябригача давом этди ва унга берган кўплаб интервьюларининг охиргиси 2023 йил февралига тўғри келади.

Малкевичнинг Украинадаги фаолияти Россия ҳукумати назаридан четда қолмади. 2023 йил январида бош вазир Михаил Мишустин уни "озод қилинган ҳудудларда телеканаллар ташкил этгани учун" мукофотлади.

Telegram каналимиз: https://t.me/bbcuzbek

BBCUZBEK.COM билан Telegram орқали +44 7858860002 номери билан боғланинг.